CƏMİYYƏT
İnfeksiyanın gediş xüsusiyyətlərinin dəyişməsi üçün virus kifayət qədər dəyişməli, əsaslı mutasiyaya uğramalıdır
Bakı, 16 noyabr, AZƏRTAC
Ölkəmizdə yeni növ koronavirusa (COVID-19) yoluxma sayındakı sürətli artım çox böyük narahatlıq doğurur. Sağalanlarla yoluxanlar arasında müsbət dinamikanın pozulması, ölüm sayının çoxluğu da bu sıradadır.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bunu Səhiyyə Nazirliyinin baş infeksionisti Təyyar Eyvazov deyib: “Təəssüf ki, mənfi dinamikanın dayandığını demək olmaz. Daha əvvəl yoluxma hallarının çoxalmağa başladığı ölkələrdə də stabilləşmə yoxdur. Hesab edirəm ki, pik nöqtəyə gəlib çatırıq. Pik nöqtəyə çatanda yoluxma sayları yüksək rəqəmlərlə davam edəcək, xəstəlikdən sağalanların sayı da artacaq. Bir müddət bu stabilləşmə dövrü davam edəcək, ondan sonra karantin tədbirlərinin lazımi səviyyədə yerinə yetirildiyi təqdirdə azalmalar müşahidə olunacaq, lakin indidən bunun nə vaxt baş verəcəyi barədə proqnoz vermək çətindir. Güman etmək olar ki, noyabrın axırları və dekabr əvvəllərində bu suala müəyyən qədər aydınlıq gələcək”.
Baş infeksionistin verdiyi məlumata görə, COVID-19-un simptomlarında heç bir dəyişiklik yoxdur: “Ümumiyyətlə, xəstəliyin elə bir tipik simptomu yoxdur ki, buna əsasən yeni koronavirus infeksiyasını təsdiqləmək mümkün olsun. Müəyyən simptomlar qrupu var və onlara da müxtəlif tezlikdə rast gəlinir. Xüsusən xəstəliyin başlanğıcında daha çox qızdırma, ümumi zəiflik, quru öskürək və bir qədər az hallarda boğaz ağrısına rast gəlinir. Lakin bununla yanaşı digər əlamətlər də var. Məsələn, yoluxanların bir qrupunda kürək ağrıları, iy və dadbilmənin itirilməsi, başqa qrupunda isə ishal və başqa digər əlamətlər müşahidə edilir. Həmin hallar olsa da, daha kiçik və fərqli tezlikdə baş verir. Yəni, üç-dörd simptoma daha çox rast gəlinir, digərləri isə bəzi xəstələrdə olur. İnfeksiyanın gediş xüsusiyyətlərinin dəyişməsi üçün virus kifayət qədər dəyişməli, əsaslı mutasiyaya uğramalıdır. Qısa vaxtda bu, baş verə bilməz. Qrip virusu ilə müqayisədə koronavirus daha davamlı virusdur. Dəyişiklik üçün ən azı 1-3 il vaxt lazımdır. İnsanlar düşünürlər ki, virus dəyişəcək, digərləri kimi olacaq və artıq buna əhəmiyyət verilməyəcək. Əlbəttə, bunun baş verəcəyi istisna olunmur, çox güman ki, bu baş verəcək. Amma indi yox, bunun üçün az vaxt keçib”.
Onun dediyinə görə, qripdən fərqli olaraq koronavirus ev şəraitində bir çox hallarda böyüklərdən uşaqlara keçir: “Qripdən fərqli olaraq uşaqlar koronavirusa yoluxanda ya simptomsuz, ya da yüngül keçirirlər. Azyaşlı uşaqlar COVID-19 infeksiyasının fəsadlaşmasının risk qrupuna aid deyil. Risk qrupuna yaşlılar və yanaşı xroniki xəstəlikləri olanlar aiddir. Amma qripdə bunun əksinə olaraq 5 yaşadək, xüsusən 1 yaşadək uşaqlar risk qrupuna aiddirlər, onlar qripi daha ağır keçirirlər. Təbii ki, uşaqlar koronavirusa yoluxur və müəyyən dövrdə virusu gəzdirirlər. Yoluxanların sayı çoxdursa, virusdaşıyıcılarının başqasına virus ötürmə ehtimalı az da olsa realizə olunur. Ancaq uşaqlar da koronavirusu ağır keçirə bilər, çünki onların arasında immun çatışmazlığı olan, yanaşı xroniki xəstəlikləri olanlar var. Həmin hallar olduqda azyaşlılarda da böyüklər kimi ağır formalar inkişaf edə bilər. Ümumilikdə isə belə halların sayı böyüklərlə müqayisədə o qədər də çox deyil”.
Baş infeksionist yoluxmamaq üçün qorunmanın vacibliyindən və peyvənd barədə də danışıb: “Nə qədər ki, peyvənd tapılmayıb, maska taxmaq, məsafə saxlamaq, əl gigiyenası və təmasların minimuma endirilməsindən başqa yol yoxdur. Kütləvi peyvənd olunması və ya kollektiv immunitetin formalaşması da infeksiyaya qarşı mübarizə formalarından biridir. Əhalinin yeni koronavirusa qarşı kütləvi peyvənd olunması kollektiv immunitet yaradacaq, bunun nəticəsində xəstəliyə yoluxma sayı idarə olunacaq və yoluxma sayı kifayət qədər aşağı olacaq. Amma bu, yaxın vaxtlarda baş verən məsələ deyil, ola bilsin ki, yaydan sonra olacaq. Rusiya, ABŞ və digər ölkələrdə peyvəndlərin kliniki sınaqları aparılır. Lakin həmin sınaqların nəticələrinin öyrənilməsi, peyvəndlərin təsirli və təhlükəsiz olmasının müəyyən edilməsi üçün müəyyən vaxt lazımdır. Ən yaxın müsbət proqnoz ondan ibarətdir ki, gələn ilin payızına qədər çox güman ki, artıq müəyyən məsələlər həll olunacaq”.