ELM VƏ TƏHSİL
“Nizami Gəncəvi irsi və təbiət” mövzusunda VII “Fizika və lirika” konfransı keçirilib
Bakı, 1 oktyabr, AZƏRTAC
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat, Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar institutlarının birgə təşkilatçılığı ilə “Nizami Gəncəvi irsi və təbiət” mövzusunda VII “Fizika və lirika” konfransı keçirilib.
AMEA-dan AZƏRTAC-a bildirilib ki, tədbirdə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Nizami Gəncəvi yaradıcılığına həsr olunmuş sərgi təşkil edilib.
Tədbiri açan AMEA-nın vitse-prezidenti, Ədəbiyyat İnstitutunun baş direktoru akademik İsa Həbibbəyli Prezident İlham Əliyevin 2021-ci ilin ölkəmizdə “Nizami Gəncəvi İli” elan edilməsi ilə bağlı yanvarın 5-də imzaladığı Sərəncama uyğun olaraq Humanitar və İctimai Elmlər bölmələri ilə yanaşı, digər bölmələrdə də tədbirlərin keçirildiyini bildirib. Nizami yaradıcılığının miqyası geniş olduğundan dahi şairin yaradıcılığının bir çox elm sahələrini əhatə etdiyini deyən akademik indiyədək AMEA-da Nizami yaradıcılığına həsr olunmuş 20 kitabın, 4 jurnalın nəşr olunduğunu vurğulayıb.
AMEA-nın vitse-prezidenti “Nizami Gəncəvi İli” nəşrlərinin coğrafiyasının geniş olduğunu bildirərək, Azərbaycan alimlərinin dahi şairə həsr olunmuş məqalələrinin Türkiyə və MDB ölkələrində də çap olunduğunu diqqətə çatdırıb.
İ.Həbibbəyli konfransın “Nizami Gəncəvi İli” haqqında Sərəncamın icrası istiqamətində AMEA rəhbərliyinin dəstəyi ilə həyata keçirilən tədbirlərdən biri olduğunu deyib. “Nizami Gəncəvi irsi və təbiət” mövzusunda keçirilən ilk konfransın Nizamişünaslıq üçün böyük bir töhfə olacağına əminliyini ifadə edib, tədbirin Nizami yaradıcılığı ilə bağlı yeni bir istiqamətdə birgə əməkdaşlıq etməyə, tədqiqatlar aparmağa sövq edəcəyini vurğulayıb.
AMEA-nın vitse-prezidenti, Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun direktoru akademik İradə Hüseynova “Nizami Gəncəvi irsi və təbiət” mövzusuna həsr olunmuş konfransın rəhbərlik etdiyi institutda keçirilməsindən məmnunluğunu bildirib.
Akademik İradə Hüseynova ümummilli lider Heydər Əliyevin Nizami Gəncəvi ilə bağlı fikirlərini xatırladaraq dahi mütəfəkkirin qiymətli əsərlərinin dünya mədəniyyətinin qızıl fondunda öz layiqli yerini tutduğunu, bəşəriyyət tarixində əbədiyaşar nümunələrdən olduğunu qeyd edib.
“Dünyanın ən nəhəng ədib və filosoflarından olan Nizami Gəncəvinin elmi baxışları, elmi dünyagörüşü artıq səkkiz əsrdir ki, müxtəlif elmi-tədqiqatların mövzusudur. Ədəbiyyatşünaslar, sənətşünaslar və digər sahələrin mütəxəssisləri Nizami irsini dərindən tədqiq etmişlər”, - deyən vitse-prezident dahi şairin özünəqədərki bütün dünyəvi bilikləri ümumiləşdirərək elmi nəticələr əldə etdiyini, dünya elminə misilsiz töhfələr verdiyini diqqətə çatdırıb. Alim Nizami Gəncəvinin əsərlərində təbiət, ətraf-mühit, 50-yə qədər heyvan növü, kol və dərman bitkiləri, anatomiya, fiziologiya, mikroorqanizmlər, maddələr mübadiləsi və s. proseslərlə bağlı olduqca qiymətli fikirlərə rast gəlindiyini söyləyib, onun yaradıcılığında fotosintez prosesi, həyatın əmələ gəlməsi ilə əlaqədar məlumatların da yer aldığını qeyd edib. Akademikin sözlərinə görə, dahi mütəfəkkir əsərlərində bu günədək bir çox alimlərə məlum olmayan, Azərbaycandan kənar ölkələrdə yetişən bitkilər barədə məlumatlar da təqdim edib.
İ.Hüseynova şairin yaradıcılığında təbiətlə bağlı fikirlərin dərindən araşdırılması üçün Ədəbiyyat İnstitutu ilə birgə dissertasiya işinin hazırlanmasının da faydalı olacağını diqqətə çatdırıb.
Daha sonra akademik İ.Həbibbəyli Nizami Gəncəvinin “Xosrov və Şirin” poemasını rəhbərlik etdiyi institutun adından akademik İ.Hüseynovaya təqdim edib.
Tədbirdə Mədəniyyət Nazirliyinin şöbə müdiri Məryəm Qafarzadə dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi Nizami Gəncəvinin Azərbaycan üçün dəyər məcmusu, zəngin mədəniyyətimizin rəmzi, xalqımızın ümumbəşəri ideyalara sadiqliyinin aynası olduğunu vurğulayıb. Bildirib ki, Nizami Gəncəvi böyük humanist şair kimi hər zaman insan ləyaqətini tərənnüm edib.
“Nizami Gəncəvi irsinin aktuallığı həm də ondan ibarətdir ki, o, müasir dövrdə baş verən ekoloji böhrana öz dövründən sanki proqnoz verərək baxmış, problemlərin həlli yoluna işarə etmişdir”, - deyən M.Qafarzadə dahi şairin poetik aləminin daim hərəkətdə olan bir dünya olduğunu bildirib. Qeyd edib ki, Nizami Gəncəvi, demək olar bütün əsərlərində insanları təbiəti sevməyə, ona qayğıkeş münasibət göstərməyə çağırıb. Canlı təbiətin qorunması mövzusu Nizaminin “Yeddi gözəl”, “Xosrov və Şirin”, “Leyli və Məcnun” və digər poemalarında öz əksini tapıb.
Konfrans işini məruzələrlə davam etdirib. Tədbirdə Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zəhra Allahverdiyevanın “Nizami Gəncəvinin nəsil şəcərəsi və həyatı”, AMEA Katibliyinin rəisi, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru Eldar Əmirovun Nizami Gəncəvinin elmi dünyagörüşü və elmə münasibəti”, Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Təhminə Bədəlovanın “Nizami Gəncəvinin yaradıcılıq yolu”, AMEA Fiziologiya İnstitutunun direktoru biologiya elmləri doktoru, professor Ulduz Həşimovanın “Nizami Gəncəvi yaradıcılığında insan sağlamlığı məsələləri”, eləcə də AMEA Botanika İnstitutunun Etnobotanika laboratoriyasının müdiri biologiya elmləri doktoru, professor Səyyarə İbadullayevanın “Nizaminin təbiət aləmi və təbiət sevgisi” mövzularında məruzələri dinlənilib.