BU FİKİR AZƏRBAYCANIN ABŞ-DAKI SƏFİRLİYİNDƏNAZƏRTAC-a GÖNDƏRİLMİŞ YAZIDA TUTARLI FAKTLARLA SÜBUT EDİLİR Son günlər “Turan” agentliyi, “Zerkalo” qəzeti, “Nezavisimaya qazeta” və digər nəşrlər daxil olmaqla, Azərbaycan və Rusiyanın kütləvi informasiya vasitələrində ölkəmizdə demokratiya və insan hüquqları sahəsində vəziyyətin guya ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən çox kəskin tənqid edildiyinə həsr olunmuş bir sıra materiallar verilmişdir. Bu materialları oxuduqda istər-istəməz düşünməli olursan: bu cızmaqaraların müəllifləri nə barədə və necə yazmağın fərqinə varırlarmı? Həmin yazıları oxuyanda düşünürsən ki, məgər biz bu ölkədə - Azərbaycanda yaşamırıqmı? Doğrudanmı ABŞ Dövlət Departamenti Azərbaycanı kəskin tənqid etmişdir? Məsələni dərindən araşdıranda çox ciddi uyarsızlıq meydana çıxır: sən demə, jurnalistlərin Dövlət Departamentinin məruzəsinə aid etdiyi fikirlərin böyük əksəriyyəti orada qətiyyən yoxdur. Belə təsəvvür yaranır ki, müəlliflər bu “tezisləri” bir-birindən məharətlə köçürmüşlər. Doğrudur, müəlliflərdən hər biri mövzunu öz bildiyi kimi qələmə vermişdir. Məsələn, “Zerkalo” qəzetindəki yazının müəllifi xarici dövlətlərdə insan hüquqları sahəsində praktika haqqında üç aydan artıq bundan əvvəl yayılmış məruzənin müddəalarını ölkəmizdə prezident seçkiləri ərəfəsində o qədər “aktuallaşdıraraq”, onları Dövlət Departamentinin ötən həftə yayılmış hesabatına aid edir, sonra isə elə özü, Azərbaycan dövlətinin şərəfinin müdafiəsinə qızğınlıqla atılır. Faktları bu cür aşkarcasına saxtalaşdırmaq müstəqil nəşrə,- “Zerkalo” özünü belə adlandırır,- baş ucalığı gətirən hərəkət deyildir. Başqa bir müstəqil nəşr – “Nezavisimaya qazeta” da “bulanıq suda balıq tutmaq” fürsətini əldən verməmişdir. Bu materialda onun müəllifləri, ümumiyyətlə, elə ifadələr işlətmək barədə “razılığa gəlmişlər” ki, onlar hətta insan hüquqlarına dair nisbətən daha sərt olan mart ayındakı məruzədə də yoxdur. İndi də həqiqəti əks etdirən və beynəlxalq məsələlər üzrə başabəla jurnalistlərin özlərini və oxucularını nə qədər dolaşdırdığını qiymətləndirməyə imkan verən bir neçə faktı diqqətə çatdırırıq. Dövlət Departamentinin bu il iyunun 24-də yaydığı “2002-2003-cü illərdə insan hüquqlarının və demokratiyanın dəstəklənməsində ABŞ-ın fəaliyyəti” barədə hesabat 2003-cü maliyyə ilində hərbi əlaqələrin sanksiyalaşdırılması haqqında ABŞ Prezidentinin 2002-ci il sentyabrın 30-da imzaladığı Aktın müddəalarına əsasən Dövlət Departamentinin ABŞ Konqresinə təqdim etməli olduğu belə məruzələr silsiləsindən ilk məruzədir. Həmin sənəd xarici dövlətlərdə insan hüquqları sahəsində praktika haqqında artıq 25 ildir hər il verilən məruzələri tamamlayır. Ötən həftə yayılmış məruzədə insan hüquqları və demokratiya sahəsində xarici dövlətlərin yol verdikləri pozuntulardan daha çox, ABŞ hökümətinin bu dövlətlərdə vəziyyətin düzəldilməsi üçün göstərdiyi səylərdən söhbət gedir. Sadə dillə desək, icra hakimiyyətinin qanunverici hakimiyyət qarşısında bu hesabatı həmin hesabat dövründə nə qədər maliyyə vəsaiti ayrıldığını və bunun məhz nəyə xərcləndiyini təsdiq edən sənəddir. Obyektivlik naminə diqqəti belə bir fakta yönəltmək lazımdır ki, məruzənin Azərbaycana həsr olunmuş və Ermənistan barədə bölmədəki tam eyni ifadələrdən ibarət hissəsi seçki qanunvericiliyi, söz, yığıncaq və vicdan azadlığı hüquqlarına riayət edilməsi, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşdırılması sahəsində və digər sahələrdə ölkəmizdə mövcud nöqsanları, həqiqətən, əks etdirir. Bununla yanaşı, məruzəni hazırlayanlar ölkəmizin məhkəmə və hüquq mühafizə orqanlarının fəaliyyətindən , “siyasi məhbuslar” barədə lap təngə gətirmiş məsələdən, “milli azlıqların problemləri” deyilən problemlərdən bir kəlmə də olsun danışmırlar. Biz hələ onu demirik ki, mətndə prezident hakimiyyəti və Prezidentin şəxsiyyəti barədə bir kəlmə də deyilmir. Yekun olaraq demək istərdik ki, kütləvi informasiya vasitələrinin məlumatlarında yol verilmiş təhriflər həm bəzi yazılarda məsələnin mahiyyətinin həqiqətən başa düşülməməsi ilə, - bu, müəlliflərin bəhs etdiyi sənədin orijinalı ilə tanış olmamalarından irəli gəlir, - həm də müəyyən qüvvələrin Məruzənin məğzini və məzmununu məhdud siyasi mənafelər naminə təhrif etmək, onu Vaşinqton tərəfindən Bakının ünvanına növbəti “məzəmmət” və ya guya ki, ABŞ hökumətinin “Əliyev hökumətini perspektivli tərəfdaş saymamasına” sübut kimi təqdim etmək cəhdi ilə bağlıdır.