Əkrəm ƏYLİSLİ, yazıçı

Sadə və zənnimcə,çox aydın həqiqətdir ki, bu və ya digər dövlətin xarici aləm tərəfindən qavranmasında onun daxilindəki ictimai münasibətlərin nə dərəcədə sağlam olması əsas və həlledici rol oynayır. Dövlətin real qüvvəyə malik olduğunu sübut edən əsas amil də elə ictimai asayisin və siyasi sabitliyin mövcudluğudur. Bunun əksi - yəni, ölkədə ictimai asayişin və siyasi sabitliyin olmaması dövlətin zəifliyini, gücsüzlüyünü, hüquqi simasızlığını və siyasi acizliyini göstərir.

Belə dövlətlər, təbiidir ki, nə kənarda - dünya birliyində layiqli yer tuta bilir, nə də daxildə - xalq arasında hörmət və nüfuz qazana bilir. Elə məhz bu zəifliyi ucbatından da gec-tez xarici siyasi maraqların obyektinə çevrilir- ya sürünərək misgin, acınacaqlı oyuncaq həyatı keçirir, ya da vətəndaş qarşıdurması ilə üzləşərək və öz-özünü daxildən dağıdaraq labüd özünüməhvə doğru gedir.

1993-cü ilin ikinci yarısından etibarən xalqımız ictimai əmin-amanlıq və dinc quruculuq yoluna qədəm qoymuşdur. Bu proses dövlətin gündəlik həyatında ardıcıl və dinamik surətdə inkişaf etməkdədir.

Tez-tez deyirlər: “Vəzirov hakimiyyəti”, “Mütəllibov hakimiyyəti”, “AXC-Musavat hakimiyyəti”. Lakin ölkəmizdə nə Vəzirov, nə Mütəllibov, nə də AXC-Musavat hakimiyyəti olmuşdur. Həmin dövrdə Azərbaycanda əsl adı Xaos olan yalnız bir qüdrətli hakimiyyət at oynadırdı. Nə ağıl-zəkaya, nə məntiqə, nə də insan iradəsinə tabe olan qabağına çıxan hər şeyi viran qoyan dağıdıcı qüvvə - qədim yunan mifologiyasından bizə gəlib çatmış bu sözün mənası, bax, budur. Bunun nə dərəcədə amansız və allahsız diktatura- qanunsuzluq, sərsəmlik hakimiyyəti olduğunu müdrük zəkalar hələ antik dövrlərdə görmüş, bilmiş və bunu gələcək nəsillərə çatdırmağa çalışmışlar.

Lakin bəzi əlamətlərdən, son günlər yenidən səslənən çağırış və süarlardan görünür ki, biz Xaos adlanan bu bədheybətin nə olduğunu hələ axıradək dərk etməmişik. Həm də lazımi nəticələr çıxarmamışıq. Yoxsa, ölkənin ab-havasından yenə barıt iyi və yalançı qəhrəmanlıq qoxusu gəlməsini başqa cür necə izah etmək olar? Qəribədir, elə özlərinin yaratdıqları Xaosdan xilas etməyə çağıran adamlar, doğrudanmı, yenidən hakimiyyətə gəldikdən sonra bundan yaxa qurtara biləcəklərini güman edirlər. Maraqlıdır, onlar hansı obyektiv əsaslara söykənirlər?

Maraqlıdır, xalqı “işıqlı gələcəyə” aparan resepti onlar yenə haradan tapıblar?

Bəlkə, xalq heç onların təklif etdikləri “işıqlı gələcəyi” istəmir?

Bəlkə, “işıqlı gələcək” vəd edənlərin siması xalqın təsəvvüründə heç də işıqlı yox, əksinə, qapqaradır?

Biz çətin məişət qayğıları içərisində olsaq da, yaddaşımızı itirməmişik və hələ də heç nəyi unutmamışıq. Biz dünənki günümüzü də beləcə aydın xatırlayırıq. Hərənin cibində bir tapança, hərənin çiynində bir avtomat vardı. Sözdə, bu silahlar düşmənə qarşı lazım idi. Əslində isə insanları qorxu içində və itaətdə saxlamağa xidmət edirdi. Həmin dövrdə ölkədə çevriliş etmək pişiyi ağacdan yerə salmaqdan asan idi...

Xaosun sarsılmazlığına inam günü-gündən güclənirdi. İş o yerə gəlib çatırdı ki, hətta insan Xeyirlə Şəri bir-birindən ayırmaqda açızlik çəkirdi. Nə gizlədim, Azərbaycan xalqının bu məhvedici Xaosun caynaqlarından yaxa qurtaracağına, bəzən mən də ümidimi itirdim. Bəlkə, elə Heydər Əliyevin özü də 1993-cü ilin iyununda Milli Məclisin iclasına ilk dəfə sədrlik edərkən vəziyyətin öhdəsindən gələ biləcəyinə tam əmin deyildi. Bəlkə də, ümumiyyətlə, əmin deyildi. Hər halda, elə həmin Milli Məclisin simasında bütün Azərbaycan cəmiyyətini bürümüş içtimai vəbanın əlamətləri göz qabağında idi. Bunu görə-görə, vəziyyətin düzələcəyinə ümid bəsləmək, əlbəttə, cətin idi. Lakin məlum oldu ki, bu vəbanın mikrobları məhz orada, Milli Məclisdə oturanlar imiş. Onların xalqdan ayrılması, sonradan məlum olduğu kimi, Allahın bizə rəhmi idi. Ancaq biz bunu sonralar, Xaosun sarsılmazlığı haqqında əfsanə sürətlə, yalnız bir adamın əli ilə dağılmağa başlayanda dərk etdik.

Heydər Əliyevin buna necə nail ola bilməsi ayrıca söhbətin mövzusudur. Mühüm olan başqa məsələdir: O, Azərbaycanı Xaosun dəhşətlərindən xilas etdi. Bu isə ölkənin tarixinə əbədi yazılmış əsl qəhrəmanlıq nümunəsidir.

Əminəm ki, heç bir sağlam düşüncəli adam, heç bir normal siyasətçi bu faktı, sadəcə olaraq, dana bilməz. Heydər Əliyevin “siyasi rəqibləri” də məhz bu məsələnin üstündən sükutla keçir, bununla da, labüd surətdə siyasi niyyətlərinin təmizliyinə ciddi şübhələr doğururlar. Heydər Əliyevin istefası barədə daxili müxalifətin israrlı tələblərinə gəldikdə isə, bunlar adamı lap təngə gətirir. Təsəvvür edin ki, biri uçmaqda olan evdən güclə canını xilas edir, digəri isə bütün həyatını qoyub həmin evi bərpa edir, sonra, birincisi qayıdıb ona çox sağ ol əvəzinə, “Xoş gəldin, indi çıxıb gedə bilərsən, çünki bu gecə yuxuda görmüşəm ki, bu evdə indi mən yaşamalıyam”-deyir.

Baş tutmaz. Əminəm ki, baş tutmayacaq. İlk növbədə, ona görə ki, təkcə Azərbaycanda deyil, həm də bütün dünyada yaxşı başa düşürlər ki, bu gün ölkədə həyat normasına çevrilmiş siyasi sabitliyin yaradıcısı Heydər Əliyevdir. Bu sabitliyin qorunub saxlanmasının təminatçısı da, həmişə olduğu kimi, elə odur. Bu sadə və aydın həqiqətin hamı tərəfindən qəbul edilməsi belə lüzumsuz siyasi qarşıdurmaya son qoymaqla yanaşı, Azərbaycan xalqının artıq əldə etdiyi demokratik dövlət quruculuğu təcrübəsinin inkişafı üçün normal səraitin yaradılmasına da kömək edərdi.

Azərbaycanın sabit, sivil, demokratik, iqtisadi cəhətdən sürətlə inkişaf edən bir dövlət kimi dünya birliyi tərəfindən günü-gündən daha yaxşı tanınmasını görməmək və layiqincə qiymətləndirməmək olmaz. Xüsusən də, bizi bu günümüzə gətirən yolun haradan, hansı uçurumdan başlandığını xatırlayanda.