SİYASƏT
Politoloq: Birgə Bəyannamə Azərbaycan-İtaliya əməkdaşlığının daha da dərinləşməsini şərtləndirən mühüm sənəddir
Bakı, 25 fevral, Səadət Hakıyeva, AZƏRTAC
Azərbaycan və İtaliya arasında siyasi əlaqələr yüksək səviyyədədir. Təbii ki, ölkələr arasındakı siyasi əlaqələr mükəmməl olduqda bu, iqtisadi, ticarət və digər sahələrdə də əməkdaşlığın inkişafı üçün hərtərəfli zəmin yaradır. Bu mənada ölkələrimiz siyasi əlaqələrin mükəmməlliyi hərtərəfli əməkdaşlığın inkişafına təkan verir.
“Azərbaycan Respublikası ilə İtaliya Respublikası arasında Çoxölçülü Strateji Tərəfdaşlığın gücləndirilməsinə dair Birgə Bəyannamə”nin imzalanması müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Bir tərəfdən Birgə Bəyannamə Azərbaycanın xarici ölkələrlə bu adda imzaladığı ilk sənəddir, digər tərəfdən bu mühüm sənədin imzalanması bir daha onu göstərir ki, Azərbaycanla İtaliya arasında münasibətlərin sferası ildən-ilə genişlənir. Tərəflər bir-birini çox gözəl anlayır və başa düşürlər.
Bu sözləri AZƏRTAC-a müsahibəsində politoloq Tofiq Abbasov söyləyib.
Politoloq qeyd edib ki, Birgə Bəyannamə Azərbaycanla İtaliya arasında əməkdaşlığın yeni yüksək səviyyəyə qədəm qoymasını şərtləndirən mühüm sənəddir. Bu sənədin bilavasitə Prezident İlham Əliyev və Baş Nazir Cüzeppe Konte tərəfindən imzalanması onun siyasi yükünü daha da artırır.
Ölkələrimiz arasında ticarət dövriyyəsinin 6 milyard dollardan artıq olduğunu diqqətə çatdıran T.Abbasov deyib: “Diqqətlə fikir versək görərik ki, İtaliya-Azərbaycan münasibətləri son iki ildə yeni inkişaf müstəvisinə qədəm qoyub. İtaliya Avropa İttifaqının üzv ölkələri arasında Azərbaycanın bir nömrəli siyasi, iqtisadi və ticarət tərəfdaşıdır. Görüşlərdə İtaliya tərəfindən Azərbaycanın çox vacib regionda yerləşməsi, çətin bir regionda yerləşməsinə baxmayaraq, çox uğurlu siyasət aparması və qonşu ölkələrlə sıx münasibətlər qurması, İtaliyanın Azərbaycana göstərdiyi əhəmiyyətin bariz nümunəsidir. İtaliya Prezidenti Sercio Mattarellanın 2018-ci ilin iyulunda Azərbaycana etdiyi ilk rəsmi səfəri qeyd etmək yerinə düşər. Bu səfər ölkələrimizin gələcək əməkdaşlığına çox güclü təkan verib və səfər zamanı əldə edilən bütün razılaşmalar ardıcıl olaraq həyata keçirilib. Azərbaycana səfəri zamanı İtaliya Prezidenti “SOCAR Polymer” zavodunun açılışında çıxış etdi. İtaliya texnologiya cəhətdən yüksək inkişaf etmiş ölkədir və Azərbaycandan nə gözlədiyini bilir. İtaliya ikitərəfli müstəvidə Azərbaycanın strateji tərəfdaşı olmaqla yanaşı, çoxtərəfli müstəvidə də Azərbaycanın sıx əməkdaşlıq etdiyi vacib ölkədir. Xüsusilə, İtaliya Azərbaycanın Avropa İttifaqı və NATO ilə əməkdaşlığının güclənməsinə fəal dəstək verir”.
Politoloq deyib ki, neft və qaz sahəsində ikitərəfli münasibətlərin inkişafı sayəsində ölkəmizdə yüksək səviyyəli peşəkar mütəxəssislər yetişir, həm də yeni texnologiyalar tətbiq olunur, eləcə də xammal istehsalı ixracatın artmasına səbəb olur. Bir sözlə, Avropanın üçüncü iqtisadiyyatı sayılan İtaliya ilə Azərbaycanın əlaqələri Azərbaycan Prezidentinin Romaya rəsmi səfəri ilə özünün yeni şəklini aldı. İmzalanmış sənədlər onu göstərir ki, Azərbaycan-İtaliya münasibətləri yeni müstəviyə qədəm qoyub. Azərbaycan Prezidentinin İtaliyaya səfəri çərçivəsində ümumilikdə 28 sənəd imzalanıb ki, bunlar siyasi, müdafiə, iqtisadi-ticarət, energetika, yüksək texnologiyalar, nəqliyyat, infrastruktur, mədəni, elmi, turizm, idman sahələrini əhatə edir.
Politoloq bildirib ki, Azərbaycanda mövcud olan sabitlik ölkələrimiz arasında münasibətlərin genişlənməsinə imkan verir. Azərbaycan regionda lider olmaqla yanaşı, həm də açar dövlətdir. Azərbaycan həm Şərq-Qərb, həm də Şimal-Cənub dəhlizində mühüm yer tutur və bu baxımdan bizim alternativimiz yoxdur. İtaliya Azərbaycan vasitəsilə Mərkəzi Asiya ölkələrinə çıxmaq və bu regionda nüfuzunu möhkəmlətmək istəyir.
Azərbaycanın İtaliya ilə genişmiqyaslı əməkdaşlığa hazır olduğunu və bu əməkdaşlıqda qarşılıqlı etimadın böyük rol oynadığını diqqətə çatdıran T.Abbasov deyib: “İtaliya “Böyük Yeddiliyin” üzvüdür, Avropada elm və texnologiya sahəsində yüksək inkişaf etmiş ölkədir. İtaliya ölkəmizə çox böyük dəstək göstərir. Azərbaycan da öz növbəsində, bir çox sahələrdə vacib addımlar atmağı bacarıb. Bu, təbii ki, İlham Əliyev diplomatiyasının uğurudur. Bir vacib məqamı da qeyd etmək yerinə düşər ki, tərəfdaşlığın və ikitərəfli münasibətlərin inkişafında birbaşa hər iki ölkənin başçıları moderatorluq edirlər. İtaliya Prezidenti Sercio Mattarella Azərbaycana çox xoş münasibət göstərir”.
Politoloq qeyd edib ki, son illərdə iki ölkə arasında mədəniyyət və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq sürətlə inkişaf edib. Heydər Əliyev Fondu tərəfindən İtaliyada həyata keçirilən layihələr və təşkil olunan tədbirlər iki ölkə arasında mədəniyyət sahəsində əlaqələrin və xalqlararası təmasların inkişafına böyük töhfə verir. Ölkələrimiz arasında mədəni əlaqələrin yüksək səviyyəsinin göstəricisi kimi qeyd edə bilərik ki, 2020-ci il İtaliyada Azərbaycan Mədəniyyət İli elan olunub. Son illərdə İtaliyanın müxtəlif universitetlərində azərbaycanlı tələbələrin sayı artaraq 1500-ə çatıb. Bu, bir daha onu göstərir ki, dövlət başçıları, siyasi elitanın nümayəndələri bir-birinə daha sıx yaxınlaşırlar.
T.Abbasov vurğulayıb ki, tərəfləri bir-birinə bağlayan tellərin güclü olması mütləqdir. İtaliya biznesi son dərəcə çevikdir. İstər Avropada, istər yeddilik formatında bu strateji əməkdaşlıq yüksək qiymətləndirilir. Azərbaycanda 100-dən artıq italyan şirkətinin fəaliyyət göstərməsi də bunu sübut gedir. Politoloq deyib: “Dövlətimizin başçısı çalışır ki, ölkədə qeyri-neft sektoru inkişaf etsin. İtaliya ilə münasibətlərin inkişafı bizə imkan verəcək ki, onların təcrübəsindən istifadə edək. Əməkdaşlıq yeni sahələrin inkişafına təkan verəcək. Bunlardan tibb, elm və texnologiya sahələrini xüsusilə qeyd etmək yerinə düşər. İtalyanlar həm də mental baxımdan bizə yaxın xalqdır. Bunun da üstün cəhətləri var”.
Azərbaycan və İtaliya arasında imzalanan bəyannamənin strateji əhəmiyyəti bir də ondan ibarətdir ki, İtaliya Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü qeyd-şərtsiz qəbul edir. Bu mənada, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü, suverenliyini və sərhədlərinin toxunulmazlığını qəbul etdiyinə görə İtaliya bizim yaxşı tərəfdaşımızdır. İtaliya həm də ATƏT-in Minsk qrupunun üzvlərindən biridir. İtaliyanın bu təşkilatda və bizim tərəfimizdə olması çox vacibdir”.
T.Abbasov diqqətə çatdırıb ki, Azərbaycanın həyata keçirdiyi siyasət çox praqmatik və məqsədyönlü siyasətdir. Azərbaycan Prezidentinin siyasəti nəticəsində ölkəmiz Ermənistanın məkrli, dünyanı özlərinə acındırmaq siyasətinin qarşısını ala bildi. Dövlətimizin də, xalqımızın da ən böyük və ümdə arzusu Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin olunmasıdır. Azərbaycan Prezidentinin uzaqgörən və məntiqi siyasəti nəticəsində biz buna nail olacağıq.