Bakı, 2 mart, AZƏRTAC

Prezident İlham Əliyevin fevralın 26-da yerli və xarici media nümayəndələri üçün keçirdiyi mətbuat konfransı Vətən müharibəsindən zəfərlə çıxan Azərbaycanın regionda və beynəlxalq aləmdə mövqeyini əks etdirməklə yanaşı, sualların dəqiq, səmimi, məntiqi cavablandırılması, eləcə də geniş auditoriyası baxımından yaddaqalan oldu. Mətbuat sahəsində 25 illik təcrübəsi olan britaniyalı müstəqil jurnalist etiraf etdi ki, indiyədək heç bir Prezidentin dörd dildə dörd saatdan çox mətbuat konfransı apardığını görməyib.

Xatırladaq ki, mətbuat konfransında Azərbaycan Prezidenti dünyanın 35 media qurumunun nümayəndələrinin 50-dək sualını cavablandırdı, ikinci Qarabağ müharibəsinin başlanma səbəblərini, Rusiya sülhməramlılarının, Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzinin fəaliyyətini, azad olunmuş ərazilərdə bərpa-quruculuq işlərini, Azərbaycanın qonşu dövlətlərlə münasibətini və digər məsələləri geniş şərh etdi.

Mətbuat konfransı üçün vaxt məqsədyönlü şəkildə seçilmişdi və onun Xocalı soyqırımının ildönümü günündə keçirilməsi təsadüfi deyildi. Digər tərəfdən 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra yaranan yeni reallıqlar dünyada maraq doğururdu. Dövlətimizin başçısı müxtəlif ölkələrdən olan jurnalistlərin suallarına cavablarında regionun gələcəyi barədə də fikirlərini açıqladı, bir çox önəmli mesajlar verdi.

Azərbaycan xalqı Xocalı soyqırımını heç vaxt unutmayacaq

Prezident İlham Əliyev media nümayəndələrinin diqqətini ilk olaraq XX əsrin sonlarında dünyanın gözü qarşısında törədilmiş Xocalı soyqırımına yönəltdi. “Mən tam əminəm ki, illər keçdikcə Xocalı soyqırımı haqqında həqiqətləri bütün dünya biləcək və bizim vəzifəmiz bundan ibarətdir. Biz bundan sonra da çalışacağıq ki, dünya ölkələri bu soyqırımını rəsmən soyqırımı kimi tanısınlar. Bu istiqamətdə işlər ardıcıl surətdə bundan sonra da aparılacaqdır”. Digər tərəfdən, xarici jurnalistlərin öz suallarında Xocalı qətliamına toxunmaları 2008-ci ildən bəri həyata keçirilən “Xocalıya ədalət!” beynəlxalq kampaniyasının səmərə verdiyini bir daha göstərir. Çünki 1990-cı illərdə Azərbaycanın informasiya blokadasında olması Xocalı həqiqətlərini dünyaya tam miqyasda çatdırmağa imkan verməmiş, digər tərəfdən ermənilər beynəlxalq ictimaiyyəti öz yalanlarına inandıra bilmişdi.

Xocalı qurbanlarının intiqamının döyüş meydanında alındığını bildirən Prezident İlham Əliyev bu mesajı verdi: “Azərbaycan güclü dövlət kimi heç vaxt imkan verməz ki, bir daha erməni faşizmi baş qaldırsın, halbuki belə meyillər görünməkdədir. Bu gün Azərbaycan öz fəaliyyəti ilə bölgənin gələcək inkişafına töhfə verir, bölgədə sabitliyin tam bərqərar olması üçün əməli addımlar atır”. Bu, qalib ölkənin liderinin, qalib ordunun Müzəffər Ali Baş Komandanının Ermənistana və onun himayədarlarına ciddi xəbərdarlığı idi.

Regionda yeni reallıq yaranıb və Ermənistan bu reallıqla hesablaşmalıdır

Azərbaycan Prezidenti mətbuat konfransında bəyan etdi ki, noyabrın 10-da imzalanmış üçtərəfli Bəyanat icra edilir və edilməlidir: “Əks-təqdirdə, Ermənistan daha da ağır duruma düşəcək. Yəni, Ermənistan qarşısında seçim o qədər də böyük deyil. Onlar yeni reallıqlarla barışmalıdırlar, hesablaşmalıdırlar”.

Bəs ikinci Qarabağ müharibəsindən öncəki reallıqlar nədən ibarət idi? Dövlətimizin başçısının mətbuat konfransında bununla bağlı səsləndirdiyi fikirlərə diqqət yetirək: “Otuz il ərzində bu məsələ ilə məşğul olan beynəlxalq qurumlar, eyni zamanda, ayrı-ayrı ölkələr bizə açıq, yaxud da qeyri-rəsmi mesajlar göndərirdilər ki, reallıq var, Azərbaycan müharibədə məğlub edilmiş tərəfdir, siz reallıqla barışın. Çalışın ki, bu reallıqdan özünüz üçün maksimum məqbul variant seçin, yəni, pis variantla daha pis variant arasında. Biz isə bildiyiniz kimi, belə çağırışları hər zaman rədd edirdik, öz mövqeyimizdən bir addım belə geri atmırdıq və mən bunu açıq bəyan edirdim. İndi isə, mən deyirəm ki, yeni reallıq yaranıb və bu reallığı biz yaratdıq”.

2020-ci il sentyabrın 27-də Ermənistanın növbəti hərbi təxribatına əks-hücumla cavab verən Azərbaycan Ordusu BMT Təhlükəsizlik Şurasının 28 il kağız üzərində qalmış qətnamələrinin icrasını təmin edərək işğalçı Ermənistanı torpaqlarımızdan qovub çıxardı və onu kapitulyasiya aktı imzalamağa məcbur etdi. Bununla da regionda yeni reallıqlar yarandı. Azərbaycan Prezidenti bu barədə danışarkən Rusiya Prezidentinin mövqeyini bir daha auditoriyaya çatdırdı: “Atəşkəs və üçtərəfli bəyanatın icrası ilə bağlı diqqətinizi Prezident Putinin cavabına yönəltmək istərdim. Ona sual verildi ki, Ermənistan bu bəyanatın icrasından boyun qaçırmaq istəsə nə olacaq? O da dedi ki, bu, Ermənistan üçün sui-qəsd olacaqdır. Mən də bu məsələdə Prezident Putinlə tamamilə razıyam”.

Azərbaycan və Türkiyə ilə əməkdaşlıq etməsə, Ermənistan daha da zəifləyəcək

Dövlətimizin başçısı sualları cavablandırarkən yeri gəldikcə regionun gələcəyi ilə bağlı baxışlarını da açıqlayırdı. “Tarixi perspektivi də başa düşmək və qəbul etmək lazımdır” deyən Azərbaycan Prezidenti vurğuladı: “Yəni, əgər Ermənistan rəhbərliyi qüvvələrin – həm hərbi, həm siyasi, həm iqtisadi, həm demoqrafik qüvvələrin nisbətini ayıq başla qiymətləndirsəydi, düzgün qərar qəbul edərdi. Bizim qüvvəmiz isə yalnız artacaq. O cümlədən, əhalimiz də. Ermənistan isə əməkdaşlıq etməsə yalnız zəifləyəcək. Burada obyektiv olaraq başqa hal, sadəcə, mümkün deyil. Azərbaycan və Türkiyə ilə əməkdaşlıq olmasa, Ermənistanın bərpa üçün sadəcə, resursu yoxdur. Onlar hər tərəfdən sıxılmış vəziyyətdə necə yaşayırdılarsa, elə də yaşayacaqlar. Lakin indi həmin kisə, deyərdim ki, balaca bir torbaya çevrilib”.

Prezident İlham Əliyev, həmçinin xəbərdarlıq etdi ki, Ermənistan hər hansı mənfi addım atmağa cəhd etməməlidir. Onların siyasi, hərbi və iqtisadi konfiqurasiyası asılı vəziyyətdədir. Regionda Azərbaycan-Türkiyə-Gürcüstan, Azərbaycan-Türkiyə-Türkmənistan, Azərbaycan-Türkiyə-İran əməkdaşlıq formatları, eləcə də Türkiyə-İran-Rusiya əməkdaşlıq formatı var. Ermənistan regionda yeganə ölkədir ki, onun belə bir əməkdaşlıq formatı yoxdur.

Azad olunmuş əraziləri maksimum qısa müddətdə bərpa etmək Azərbaycanın əsas hədəfidir

Azərbaycan Prezidenti işğaldan azad edilmiş ərazilərdə aparılacaq bərpa işlərinə dair sualları cavablandırarkən geniş xüsusi investisiya proqramına diqqət çəkdi. Bildirdi ki, azad olunmuş əraziləri maksimum qısa müddətdə bərpa etmək Azərbaycanın əsas hədəfidir. Keçmiş köçkünlərin qaytarılması və normal həyatın təmin edilməsi şəraitdən, strateji planlardan asılı olaraq mərhələli şəkildə aparılacaq.

Eyni zamanda, ərazilərin minalardan təmizlənməsinin çətinliyindən, vurulmuş ziyanın qiymətləndirilməsi ilə bağlı görülən işlərdən danışan dövlətimizin başçısı dedi: “İndi biz ərazilərin minalardan təmizlənməsi və bununla paralel olaraq bütün imkanlardan istifadə etməklə ziyanın qiymətləndirilməsi ilə məşğuluq. O cümlədən beynəlxalq qurumlar vasitəsilə işğalçılara əsaslandırılmış iddialar təqdim etmək üçün dronlarla çəkilişlər aparırıq. Bununla paralel olaraq şəhərlərin və kəndlərin inkişafının baş planlarının tərtib edilməsinə dair tapşırıqlar verilib. Bizim vətəndaşların qayıtması üçün əsas mərhələlər bunlardır. Biz həm də pilot layihələrə başlamışıq. Bir layihə - “ağıllı kənd” layihəsi artıq başlanıb. Biz 30 il ərzində öz torpaqlarından qovulmuş insanlar üçün işğaldan azad edilmiş ərazilərdə maksimum əlverişli imkanlar yaratmaq istəyirik. Onlar buna layiqdirlər. Onlar layiqli yaşamağa və müasir dünyanın bütün nemətlərindən istifadə etməyə layiqdirlər. Bu əraziləri bərpa etmək üçün bizim siyasi iradəmiz də, maliyyə resurslarımız da var və biz bunu edəcəyik”.

Xatırladaq ki, artıq Füzuli-Şuşa yolunun, Füzuli hava limanının tikintisinə başlanılıb, Horadiz-Zəngilan-Ağbənd dəmir yolunun təməli qoyulub. Həmçinin Laçın rayonunda Güləbird Su Elektrik Stansiyası işə salınıb, Şuşa şəhərinin elektrik enerjisi ilə təchizatının birinci mərhələsi başa çatıb. Azad olunmuş ərazilərin minalardan təmizlənməsi, keçmiş məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına maksimum qısa müddətdə qayıtması prioritet hədəflər sırasındadır.

Ermənistan süni əngəllər yaratmaq istəsə, ancaq özünə zərbə vurmuş olar

Azərbaycan Prezidenti Rusiya sülhməramlıların fəaliyyəti ilə bağlı sualı cavablandırarkən bildirdi ki, missiyanın işini ümumilikdə müsbət qiymətləndirmək olar. Eyni zamanda, Azərbaycanı narahat edən məsələlər var. Sülhməramlı qüvvələr bizim ərazimizə xarici vətəndaşların buraxılmasında o qədər də ciddi addımlar atmırlar. Bu narahatlıq Rusiya tərəfinə çatdırılır.

Prezident İlham Əliyev, həmçinin əminliklə bəyan etdi: “Qarabağın bu gün sülhməramlı missiyasının nəzarətində olan torpaqlara da azərbaycanlılar qayıtmalıdırlar, qayıdacaqlar. Noyabrın 10-da imzalanmış Bəyanatda bu, göstərilir. Bəli, bu, bir qədər zaman və birgə səylər tələb edəcək. Amma bu, qaçılmazdır. O cümlədən biz Xocalıya da qayıdacağıq. Bunun başqa yolu yoxdur. Ermənistan tərəfi də bunu anlamalıdır ki, süni əngəllər yaratmaq istəsə, ancaq özünə zərbə vurmuş olar”.

Bu, Prezidentimizin Ermənistandakı revanşist qüvvələrə, eyni zamanda, reallıqları məqsədyönlü şəkildə təhrif edənlərə, insanlarda çaşqınlıq yaratmağa cəhd göstərənlərə ünvanlandığı daha bir ciddi mesajı kimi qəbul oluna bilər.

Prezident İlham Əliyev erməni rəhbərliyinə hiyləgərlik etməməyi, Azərbaycanı aldatmamağı məsləhət görür

“Bolşaya Aziya” mediaholdinqinin təmsilçisi sual əsnasında qeyd etdi ki, ikinci Qarabağ müharibəsi dövründə Azərbaycan Prezidenti dəfələrlə sülh haqqında danışsa da, digər tərəf bir dəfə də olsun sülh sözü işlətməyib.

Doğrudan da, Prezident İlham Əliyev Vətən müharibəsi günlərində həm xalqa müraciətlərində, həm də xarici KİV-lərə müsahibələrində Azərbaycanın müharibə istəmədiyini, lakin başqa yol qalmadığını dönə-dönə vurğulayırdı. Bu fikir mətbuat konfransında bir daha səsləndirildi. “Bizim hədəfimiz sülhdür”, - deyən Azərbaycan Prezidenti bəyan etdi ki, hər şey Ermənistan rəhbərliyinin müasir reallıqlara düzgün qiymət verməsindən, düzgün nəticə çıxarmasından və revanşist cəhdlərin istisna edilməsindən asılı olacaq: “Biz bütün olanları izləyirik, daha da diqqətlə izləyəcəyik. Biz təkcə işğal edilmiş ərazilərdə deyil, həm də Ermənistan ərazilərində vəziyyəti izləyirdik. Biz bütün yerdəyişdirmələri, o cümlədən uzaqmənzilli raketlərin də irəli çıxarılmasını görürdük, bu gün isə daha artıq dərəcədə görürük. Buna görə də mən erməni rəhbərliyinin hiyləgərlik etməsini, bizi aldatmağa çalışmasını məsləhət görmürəm. Bu, sadəcə, artıq mümkün deyil”.

Prezident regionda sülhün bərqərar olunmasının şərtlərindən danışarkən deyib ki, Azərbaycanın məqsədi artıq üçtərəfli qaydada – Ermənistan və Rusiya ilə birlikdə kommunikasiyaların bərpası, Zəngəzur dəhlizinin yaradılması və nəqliyyat baxımından bütün maneələri aradan qaldırmaqdır. Bu, baş tutsa, Ermənistan da sülhün xeyrini görəcək. “Daha bir şərtimiz, sülh üçün şərt ondan ibarətdir ki, Ermənistan siyasi dairələri anlamalıdırlar, hər hansı bir revanş və ya qisas cəhdləri Azərbaycan tərəfindən ciddi şəkildə cəzalandırılacaqdır. Biz hər hansı bir təhlükə görsək, bunu özümüzə ciddi təhlükə hesab etsək, buna dərhal cavab verəcəyik. Ona görə də mən xəbərdarlıq edirəm ki, burada hər hansı bir revanşizm və qisas cəhdləri olmamalıdır. 10 noyabr Bəyanatı Ermənistan tərəfindən tam icra olunmalıdır və sülh tədricən addım-addım regiona gələcək”, - deyə Prezident İlham Əliyev məsələyə öz baxışını ifadə etdi.

Qeyd etmək yerinə düşər ki, Azərbaycan Prezidenti müharibə dövründə diplomatiya və informasiya savaşında da böyük uğurlara imza atmışdı. Dünyanın 30-dan çox aparıcı KİV-lərinə müsahibələrində Qarabağ məsələsi ilə bağlı prinsipial və birmənalı mövqe ortaya qoymuş, münaqişə barədə həqiqətləri geniş auditoriyası olan xarici media və telekanallar vasitəsilə dünyaya bir daha çatdırmışdı. Fevralın 26-da keçirilən mətbuat konfransını bu uğur silsiləsinin davamı, diplomatiya və informasiya müstəvisində növbəti parlaq qələbə kimi qiymətləndirmək olar. Bu konfransın ən mühüm özəlliklərindən biri Azərbaycanın xarici siyasət strategiyasına, qonşuları ilə münasibətlərdə tutduğu mövqeyə tam aydınlıq gətirilməsi oldu. Eyni zamanda, Prezident İlham Əliyev öz liderlik keyfiyyətlərini, milli maraqları və dövlətçilik mənafelərini hər zaman qorumağa hazır olduğunu nümayiş etdirməklə yanaşı, Ermənistana və onun himayədarlarına da aydın mesajlar verdi.

Gözəl Ağayeva

AZƏRTAC-ın müxbiri, filologiya üzrə

fəlsəfə doktoru