-Necə oldu ki, siz onkoloq-həkim ixtisasını dəyişib plastik cərrah oldunuz?

-İlk növbədə onu demək istərdim ki, karyeramın əvvəlində bəxtim gətirdi, ölkənin ən yaxşı cərrahlarından biri olan Mixail Davıdovdan dərs aldım. O, mənim müəllimimdir və ona çox minnətdaram. Bu gün mən nə bacarıramsa hamısına ondan öyrəndiklərimin sayəsində nail olmuşam. Buna görə onun qarşısında baş əyirəm. Lakin zəruri biliklər və təcrübə qazandıqdan sonra öz xahişimlə onkologiya mərkəzindən getdim. Oradan gedəndən sonra plastik cərrahiyyə, süd vəzisinin rekonstruksiyası, sifətdə və bədəndə əməliyyatlar aparmaqla məşğul olmuşam və bu günə qədər universitetin “Uniklinik” klinikasında bununla məşğulam, həmin klinikanın aparıcı cərrahıyam. Bundan əlavə, İvankovo şosesində yerləşən Müalicə-Reabilitasiya Mərkəzində və Rusiya Dəmir Yolları İdarəsinin klinikasında da əməliyyatlar aparıram. Mənim və həmkarlarımın rəhbər tutduğumuz konsepsiya belədir: “Plastik cərrahiyyə əməliyyatı aparmaqla bərabər reabilitasiya dövründə də pasiyentin yanında olmalı”.

-Bakıda tez-tez olursunuzmu, azərbaycanlı həmkarlarımızla əlaqə saxlayırsınızmı və Azərbaycanda bu istiqamətin inkişaf etdirilməsi barədə planlarınız varmı?

-Əlbəttə, vaxtaşırı Bakıda oluram, həmkarlarıma məsləhətlər verirəm, bəzən əməliyyat aparıram, lakin bunlar hələlik kütləvi xarakter daşımır. Azərbaycanla bağlı planlar var və bu məqsədlə “Mediklab”ın rəhbəri Sabir Adnayevlə görüşmüşəm. “Mediklab” bazasında əməliyyatlar aparılması barədə saziş bağlanmışdır. Demək olar ki, əməkdaşlığa artıq başlamışıq.

-Son vaxtlar plastik cərrahiyyə əməliyyatlarının qurbanları haqqında çox söz-söhbətlər gəzir, həkimi və klinikanı düzgün seçmək məsələsi çox aktualdır...

-Mənim fikrimcə, cərrah axtarmaq üçün ən yaxşı göstərici bu və ya digər həkimin yanında əməliyyat olunmuş insanların tövsiyəsinə əsaslanmaqdır. Mən internetdə, mətbu nəşrlərdə, yəni haqqı ödənilmiş bütün reklamlara etibar etməzdim, orada nə istəsəniz yazmaq olar. İnternet kifayət qədər sərbəst məkandır və istənilən adam orada özü haqqında nə istəsə dərc edə bilər. Bu məkana nəzarət edilmir və mən internet reklamına ümid etməzdim. Əlbəttə, saytlara baxmaq, ilk növbədə cərrahın özü haqqında yazdıqları ilə tanış olmaq lazımdır. Əgər birisi özünün ən yaxşı cərrah olduğunu yazırsa bu, düz olmayacaq, çünki ən yaxşı cərrah yoxdur, həmişə rəqabət var, kimsə, nəyisə daha yaxşı bacarır. Mən belə hesab edirəm ki, həkimin özünü reklam etdiyi saytlara deyil, plastik cərrahiyyə problemlərinin işıqlandırıldığı saytlara etibar etmək olar. Həkim haqqında məlumat almaq üçün bir neçə cümlə kifayətdir – institutu harada bitirmişdir, indi nəçidir və nəyə malikdir. Bunları bilmək tamamilə kifayətdir. Mən sualınızın cavabını belə görürəm.

-Zahiri görkəmin dəyişdirilməsi çox baha başa gəlir. Sizdə orta qiymətlər necədir və hüquqi məsələlər, o cümlədən məsuliyyət məsələsi necə həll edilir?

-Bu sahə həqiqətən təbabətin və cərrahiyyənin heç də ucuz olmayan sahəsidir. Bir şeyi deyə bilərəm ki, biz dünyada ən yaxşı məsrəf materiallarından, dünyada ən yaxşı implantlardan, tikiş materiallarından, alətlərdən istifadə edirik. Mənim əməliyyatlarımın qiymətinə gəldikdə isə bu məbləğ ən yüksək olmasa da, ən aşağı da deyildir. Xidmətlərimiz və qiymətlərimiz barədə daha ətraflı informasiyanı bizim www.kuliev.ru saytından və ya mənim inzibatçımdan ala bilərsiniz. Məsələnin hüquqi tərəfinə gəldikdə isə bizdə pasiyent əməliyyat günü hospitala qəbul edilir, klinika ilə müqavilə rəsmiləşdirilir və tərəflər həmin müqaviləni imzalayırlar. Mən əməliyyatları yalnız reanimasiya bölməsi olan dövlət klinikalarında, oradakı bütün cərrahiyyə bazasından istifadə etməklə aparıram. Sizin hazırda olduğunuz klinikada isə pasiyentlərə məsləhətlər verilir və yerli anesteziya ilə cüzi korreksiyalar aparılır. Bütün hallarda pasiyent əməliyyat barədə məlumatlandırıldıqdan sonra müqavilə və razılıq sənədi imzalayır.

-Siz plastik cərrahiyyənin gələcəyini necə təsəvvür edirsiniz, belə bir fikir yayılmışdır ki, bu əməliyyatlar müəyyən mənada Tanrının işinə qarışmaq deməkdir...

-Sizin də, mənim də etiqad etdiyim dinə görə sünnət mərasimi də plastik əməliyyatdır və islamın ən mühüm şərtlərindən biridir! Sizi inandırıram, bəzən əməliyyat aparılması üçün elə mühüm göstəricilər olur ki, onlar insanların həyatını kökündən dəyişə bilər. Məsələn, təsəvvür edin ki, 18-20 yaşlarında bir qız ailə qurmağa hazırlaşır. İlk baxışda onun heç bir eybi yoxdur, lakin burnunun çox yekə olması ona mane olur, onun özünə inamı itir, komplekslər yaranır. Mənim praktikamda elə qadın pasiyentlər olub ki, onlar saç düzümünü dəyişir, burunlarını birçəkləri ilə örtür, adam arasına az-az çıxmağa çalışırdılar. Bir sözlə, bunlar qeyri-sosial adamlar idi və belə hallarda plastik cərrahiyyə əməliyyatı aparılması tamamilə əsaslıdır. Lakin cərrahın da vəzifəsi pasiyenti düzgün seçməkdir. Cərrahla pasiyent arasında etimada əsaslanan münasibət yaranmalıdır. Əgər birisi mənə müraciət edirsə və mənim fikrimcə əməliyyat aparılması zərurət deyil, sadəcə şıltaqlıqdırsa, mən heç vaxt, heç bir pul müqabilində əməliyyat aparmaram, çünki əgər insan əməliyyatdan əvvəl nə istədiyini başa düşmürsə, əməliyyatdan sonra o gəlib mənə iradlarını bildirəcəkdir. Belə hesab edirəm ki, bu pasiyentlər üzərində əməliyyat aparmaq olmaz, bunun üçün dəqiq səbəblər lazımdır. Bəzən mən əməliyyat aparmaqdan imtina edirəm, vaxtı uzadıram, gözləyirəm ki, pasiyent öz arzusunu dəqiq izah etsin və yalnız bundan sonra əməliyyat aparıram. Sizi inandırıram, əməliyyatdan sonra pasiyentlərin həyatı dəyişir, bu insanların özlərinə inamı artır, onlar özlərini xoşbəxt hiss edirlər. Onların həyatının yaxşılığa doğru necə dəyişməsinə aid çoxlu misallar göstərə bilərəm.

-Bu məsələdə sadəcə əlacsız qalan pasiyentlərə tez-tezmi rast gəlinir?

-Əlbəttə, belələri də olur. Bu, təbabət dilində dismorforfobiya adlandırılır. Məsələn, qadın gəlib deyir ki, onun döşü düzgün formada, yaxud lazımi ölçüdə deyildir, onu dəyişdirin, yoxsa ərim məni atıb gedir. Qadın ərinin ondan ayrılması problemini xasiyyətində deyil, döşündə görür. Pasiyentin şəxsi problemlərini bədəninin müəyyən hissələri ilə əlaqələndirməsi hallarına tez-tez rast gəlinir.

-Bu doğrudanmı narkotik kimidir – bir dəfə sınaqdan keçirdinmi, sonra özünü saxlaya bilmirsən.

-Yox, bu düzgün deyildir. Pasiyentlərin bəzi kateqoriyalarında çox güman ki, bu düşüncə vardır, lakin bütövlükdə belə problem mövcud deyildir.

-Siz Azərbaycanda ustad dərsləri keçirməyi, təcrübənizi bölüşdürməyi, yeni texnologiyalar tətbiq etməyi planlaşdırırsınızmı?

-Mütləq, biz Mediklab bazasında ustad dərsləri keçirməyi, Azərbaycana yeni texnologiyalar gətirməyi və estetik xidmətlərin bütün spektrini təşkil etməyi planlaşdırırıq. Şəxsən məni Azərbaycanda artıq çəki problemi çox maraqlandırır. Zənnimcə bu problemlə heç kim məşğul olmur. Bunun böyük estetik problem olmasına baxmayaraq bizdə kök adamlar olduqca çoxdur. Bu yəqin ki, ənənəvi mətbəximizlə bağlıdır. Azərbaycan cənub ölkəsi olduğuna görə, burada həddindən çox tərləmə problemi mövcuddur, lakin bununla heç kim məşğul olmur.

-Bəs bu plastik yolla müalicə olunurmu?

-Bu problemin həllinin iki yolu vardır. Birincisi – cərrahi yoldur, bu daha radikaldır, yəni əməliyyatın effekti bütün ömür boyu qalır və ikincisi – botoksun tətbiqidir, bu prosedurun effekti altı aydan çox davam etmir. Bir sözlə, bura yeni texnologiyalar gətirilməli və işə başlanmalıdır. Azərbaycanda bunun üçün hər şey və ən əsası gözəl cərrahlar vardır. Kim deyirsə Bakıda yaxşı mütəxəssislər yoxdur, səhv edir. İnanın, Azərbaycanda gözəl həkimlər vardır.

-Həmvətənlərimiz sizə tez-tezmi müraciət edirlər?

-Bəli, həmvətənlərimiz bizə çox müraciət edirlər.

-Siz dediniz ki, keyfiyyətli materiallarla işləyirsiniz, implantların müəyyən müddəti varmı?

-Müasir implantlar ömürlük qoyulur. Döş implantlarına gəldikdə isə, mən yalnız Makqan firması ilə işləyirəm. Yüksək texnologiyalarla hazırlanmış həmin implantlara ömürlük təminat verilir.

-Liposaksiya barədə məlumat verin, çünki bu prosedur çox ağrılıdır və sonra piylər əvvəlki yerinə “qayıdır”…

-Burada hər şey piyin həcmindən asılıdır. Nə qədər çox piy toxumaları götürülürsə, o qədər fəsadlar əmələ gəlməsi riski artır. Axı başa düşmək lazımdır ki, bu əməliyyatdır, arıqlamaq üsulu deyildir, bədən quruluşunun korreksiyası metodikasıdır. Liposaksiyanı yalnız pasiyent arıqladığı hallarda və onda kiçik lokal piy həcmi toplandıqda yerinə yetirmək lazımdır. Bu halda yaxşı nəticə əldə ediləcəkdir. Liposaksiyadan sonra piyin əmələ gəlməsi barədə deyilənlər isə yarı həqiqətdir. Piy toxumalarının götürüldüyü hissədə piy digər yerlərdə olduğundan daha zəif toplanır. Lakin kompensator mexanizmləri də mövcuddur. Məsələn, əgər biz qarından, kürəkdən, buddan, böyürlərdən və qollardan piyi eyni vaxtda götürürüksə, onda piy digər yerdə yığılacaqdır. Bundan əlavə, cərrahiyyə əməliyyatından sonrakı mərhələ ilə əlaqədar böyük problemlə üzləşirsən, pasiyent özünü necə aparacaq, onun qidalanma rejimi seçilməlidir, bütün bunlar nəzərə alınmalıdır. Prinsipcə liposaksiya ən çox fəsadlar törədə bilən ən ciddi əməliyyatlardan biridir. Buna görə də həmin məsələyə ciddi və ağılla yanaşılmalıdır.

Həm də müasir plastik cərrahiyyə kosmetologiya ilə sıx bağlıdır. Mən uzun illərdir Teya Mikaberidze ilə əməkdaşlıq edirəm, biz əməliyyatdan sonrakı bərpa və tikişlərin optimallaşdırılması üzrə yeni üsulları birgə hazırlayırıq və tətbiq edirik. Axı, təkcə əməliyyatı uğurla keçirmək kifayət deyil, əməliyyatdan sonra heç bir iz qalmaması da çox vacibdir.

Asya Hacızadə

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri