İQTİSADİYYAT
SƏNGƏÇAL TERMİNALI GENİŞLƏNDİRİLİR
Fevralın 20-də Səngəçal neft terminalının genişləndirilməsinə başlanması ilə əlaqədar işlərin bünövrəsinin qoyulması mərasimi keçirilmişdir. bp şirkəti Azərbaycan Beynəlxalq Əməliyyat Şirkəti \ABƏŞ/, “Şahdəniz” yatağında kəşfiyyat, hasilat və pay bölgüsü haqqında Sazişin iştirakçıları və Bakı-Tbilisi-Ceyhan layihəsi üzrə tərəfdaşlar adından Səngəçalda sahil terminalını genişləndirməyə dair ilk müqavilələri imzalamışdır. Müqavilələr TEKFEN Konstrakşn ənd İnstalleyşn Ko., İnk., Türkiyə və ARDNŞ tərəfindən yaradılmış AZFEN müştərək müəssisəsinin daxil olduqları TEKFEN – AZFEN Alyansı ilə imzalanmışdır.
bp şikrətinin prezidenti Devid Vudvord mərasimdə çıxış edərək bildirdi ki, ABƏŞ bu müqavilələrlə əlaqədar “Azəri”, “Çıraq” yataqları və “Günəşli” yatağının dərinlikdə yerləşən hissəsi üzrə rəhbər komitənin 2001-ci il avqustun 30-da verdiyi yataqların tammiqyaslı işlənməsinə dair layihənin 1-ci fazası çərçivəsində tikinti mərhələsi başlandıqdan sonra beynəlxalq podratçılar arasında tenderlər keçirmişdir. Rəqabət şəraitində təxminən səkkiz ay davam edən hərtərəfli tenderlər nəticəsində ilkin mülki tikinti işlərini və əsas tikintinin həyata keçirilməsi müqaviləsini yerinə yetirmək TEKFEN-AZFEN Alyansına tapşırılmışdır. Bu müqavilə aralıq razılaşdırmalar mərhələsindədir və 2002-ci il martın axırlarında bağlanacaqdır.
İlkin mülki tikinti müqaviləsi çərçivəsində işlərə təqribən 1.300.000 kvadratmetr sahədə təmizləmə işləri aparılması, təxminən 650.000 kubmetr torpaq qazılması, 7200 metr uzunluğunda hasar və terminala 2750 metr uzunluğunda dəmir yolu çəkilməsi daxildir. Bu müqavilə çərçivəsində Səngəçal terminalında “Şahdəniz” yatağından qazın ixrac layihəsi və Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri layihəsi üçün sahə hazırlanması işləri də görüləcəkdir.
Nəzərdə tutulduğuna görə, ilkin mülki tikinti işlərinin qızğın dövründə inşaat işlərində təxminən 525 adam çalışacaq və onların əksəriyyəti Azərbaycan vətəndaşları olacaqdır. Onların 150 nəfəri rəhbər vəzifələrdə və yardımçı xidmət sahələrində işləyəcəkdir.
İşlər bu il yanvarın 7-də başlanmışdır və iyun-iyul aylarında sona çatdırılacaqdır. Terminalda əsas tikinti müqaviləsi üzrə işlərə dəniz obyektlərində hasilatı getdikcə artan məhsulun burada yerləşdirilməsi və emalı üçün lazım olan bütün işlərin görülməsi daxildir. Təxminən 2500 ton avadanlıq, konteyner və nasos quraşdırılacaqdır. Bu isə təqribən 60.000 metr uzunluğunda 36 düymlük polad boru, kabellər və kabel kronşteynləri üçün 20.300 metr novalça və 350.000 metr kabel şəbəkələri çəkilməsi deməkdir. Bundan əlavə, görüləcək işlərə müxtəlif nəzarət binalarının, aparat və kommunikasiya otaqları və anbarlarının tikintisi də daxildir.
Bu müqavilə üzrə işlərin həyata keçirilməsində də xeyli yerli sakin iştirak edəcəkdir. Gözlənildiyinə görə, əsas tikintiyə görə müqavilə çərçivəsində işlərin qızğın çağında burada təxminən 750-900 Azərbaycan vətəndaşı çalışacaq, müqavilənin qalan hissəsini isə Türkiyənin TEKFEN şirkətinin mütəxəssisləri yerinə yetirəcəklər. Yardımçı xidmətlər sahəsində əlavə iş yerləri yaradılacaqdır. İşlərə yaxınlıqdakı qəsəbələrdən də lazımi əmək ehtiyatları cəlb etmək nəzərdə tutulur.
Əsas tikinti çərçivəsində inşaat işləri bu ilin martında başlanacaq və güman edildiyinə görə, 2004-cü ilin sentyabrında axıra çatdırılacaqdır. 1-ci faza çərçivəsində terminalın genişləndirilməsi işlərinin görülməsinə dair gələcək əsas müqavilələr hələ müəyyən edilməmişdir. Bunlar 110.000 ton tutumu olan əlavə çən-anbarların hazırlanması və inşaası haqqında müqavilələrdir.
Yeni çən-anbarların inşaası üzrə tenderdə iştirak barədə sifarişlər alınmışdır. Hazırda bu sifarişlərə baxılır. Həmin işlərə dair müqavilənin və ya ara müqaviləsi haqqında sazişin bağlanması 2002-ci il aprelin axırlarına üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Tikinti işləri başa çatdırıldıqdan sonra 1-ci faza layihəsi çərçivəsində terminal gündə təxminən 46.000 ton neft qəbul və emal edə biləcəkdir. Neft ixrac sistemi ilə nəql olunacaq dəniz yatağının laylarına təkrar vurulmayacaq və ya yanacaq üçün istifadə edilməyəcək təbii qaz isə Azərbaycanın qaz şəbəkəsinə keçiriləcəkdir.
1-ci faza çərçivəsində terminalın genişləndirilməsi işlərinin ümumi dəyəri təxminən 345 milyon dollara bərabərdir.
ARDNŞ-in prezidenti Natiq Əliyev çıxışında vurğuladı ki, bu gün Azərbaycan üçün tarixi gündür. Layihənin həyata keçirilməsi Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin elan etdiyi neft strategiyasının uğurla həyata keçirilməsini davam etdirməyimizə imkan verəcəkdir.
Mərasimin sonunda Devid Vudvord və Natiq Əliyev içərisində yazı olan kapsulu bünövrəyə qoydular.
Xarici işlər naziri Vilayət Quliyev, yanacaq və energetika naziri Məcid Kərimov, Milli Məclisin təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya məsələləri daimi komissiyasının sədri Asya Manafova, bir sıra ölkələrin Azərbaycanda akkreditə olunmuş səfirləri mərasimdə iştirak edirdilər.