Sofiya, 23 noyabr, AZƏRTAC

Azərbaycanın Bolqarıstandakı səfirliyi, Bakı Slavyan Universitetinin Müqəddəs Kliment Oxridski adına Sofiya Universiteti nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Dili və Mədəniyyəti Mərkəzi və Müqəddəs Kliment Oxridski adına Sofiya Universitetinin birgə təşkilatçılığı ilə sözügedən universitetdə Azərbaycan Dili və Mədəniyyəti Mərkəzinin yaradılmasının beş illik yubileyinin qeyd olunması ilə əlaqədar “Azərbaycan – yaxın və kəşf edilməmiş” adlı fotosərgi təşkil edilib.

Tədbirdə Bolqarıstanın mədəniyyət naziri Ameliya Qeşevanın iştirakçılara müraciəti səsləndirilib. Nazir ölkələrimiz arasında mədəni sahədə əlaqələrin genişləndirilməsi istiqamətində fəaliyyətinə görə Azərbaycan Dili və Mədəniyyəti Mərkəzinə minnətdarlığını bildirib.

Mərkəzin direktoru Sofiya Şiqayeva-Mitreska sərgidə nümayiş olunan fotolar barədə məlumat verərək bildirib ki, bu şəkillər 2013-cü ildən Azərbaycanda yaşayan peşəkar bolqar fotoqraf və yazıçı Aureliya Nəsirova tərəfindən çəkilib. O, 2017-ci ildə “AWARD 2017” beynəlxalq müsabiqəsində Azərbaycanın ən yaxşı 20 fotoqrafı sırasında yer alıb.

Direktor, həmçinin mərkəzin yaradılması tarixi, fəaliyyəti, həyata keçirdiyi layihələr barədə məlumat verib. O, mərkəzdə 2013-cü ildən etibarən “Azərbaycan dili”, 2015-ci ildən etibarən “Azərbaycanda multikulturalizm” seçmə fənləri üzrə dərslərin tədris edildiyini söyləyib. Bundan başqa, mərkəzin ilk tələbələri ilə birgə dahi Azərbaycan şairi və dramaturqu Hüseyn Cavidin “Maral” faciəsinin bolqar dilinə tərcümə olunduğunu diqqətə çatdırıb.

Azərbaycanın Bolqarıstandakı səfiri Nərgiz Qurbanova tədbirdəki çıxışında 2018-ci ilin ölkəmizin tarixində bir sıra yubileylərlə əlamətdar olduğunu söyləyib. O, cari ildə müsəlman və türk dünyasında ilk parlamentli respublikanın – Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasının 100, müsəlman və türk dünyasında ilk opera sayılan “Leyli və Məcnun” operasının 110, Azərbaycan teatrının 145 və Azərbaycan kinematoqrafiyasının 120-ci ildönümlərinin qeyd edildiyini diqqətə çatdırıb. Bu yubileylər kontekstində Bakı Slavyan Universitetinin Bolqarıstanın Müqəddəs Kliment Oxridski adına Sofiya Universitetində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Dili və Mədəniyyəti Mərkəzinin yaradılmasının 5-ci ildönümünü xüsusilə vurğulayan səfir mərkəzin Azərbaycan dili və mədəniyyətinin Bolqarıstanda təbliği baxımından böyük xidmətlərindən söz açıb. O qeyd edib ki, mərkəz yarandığı ildən etibarən bu istiqamətdə ardıcıl fəaliyyət göstərərək Bolqarıstan ictimaiyyətini ölkəmiz barədə məlumatlandırır, Azərbaycan və Bolqarıstan arasında mədəni əlaqələrin inkişafına töhfə verir.

Səfir Bakı Slavyan Universitetində fəaliyyət göstərən Bolqar Dili və Mədəniyyəti Mərkəzinə toxunaraq artıq 14 ildir fəaliyyət göstərən mərkəzin vəzifəsinin Azərbaycan və Bolqarıstan arasında mədəni sahədə əməkdaşlığı genişləndirmək, gənclərin hər iki ölkənin mədəniyyəti, təhsili, maarifi və elminə marağını artırmaq və universitetdə bolqarşünaslıq istiqaməti üzrə tədris prosesinin təkmilləşdirilməsinə yardım etmək olduğunu deyib. O, hazırda sözügedən ali təhsil müəssisəsində 60-a yaxın tələbənin bolqarşünaslıq ixtisası üzrə təhsil aldığını əlavə edib. Mərkəzin fəaliyyətinin əsas istiqamətlərindən biri olan Azərbaycan dilinin tədrisi ilə bağlı danışarkən diplomat hər bir xalqı başqalarından fərqləndirən mühüm və başlıca amillərdən birinin onun dili olduğunu, dilimizin gözəlliyi, dolğunluğu və mükəmməlliyi ilə seçildiyini, ana dilimizin daş kitabələrdən etibarən uzun, çətin və şərəfli bir yol keçərək bugünkü səviyyəyə gəlib çatdığını vurğulayıb. O, Azərbaycan dilinin XVI əsrdə Səfəvilər dövlətinin banisi görkəmli Azərbaycan şairi və dövlət xadimi Şah İsmayıl Xətai tərəfindən dövlət dili elan edilməsinə diqqət çəkib. Ədəbi dilimizin inkişafında görkəmli şair və yazıçıların əvəzolunmaz izlər buraxdığını əlavə edən səfir XII əsr Azərbaycanın xanım şairi, şahmatçısı və musiqiçisi Məhsəti Gəncəvinin yaradıcılığının dövrün Azərbaycan ədəbiyyatı üçün yeni təkan olduğunu bildirib, onun öz fəlsəfi mahiyyəti etibarilə dərin məzmunlu rübailəri və şeirlərinin Azərbaycan və ümumilikdə Şərq poeziyası tarixində mühüm rol oynadığını diqqətə çatdırıb. Qeyd edib ki, əsasını xalq ruhu təşkil edən XII əsr dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvi yaradıcılığı və XV əsr Azərbaycan ədəbiyyatının parlaq simalarından olan və gələn il 650 illik yubileyini qeyd edəcəyimiz İmadəddin Nəsimi üslubu orta əsr Azərbaycan dilinin məna imkanlarını hərtərəfli təcəssüm etdirir. Dilimizin zənginliyindən danışarkən görkəmli dilçi alimlərimizi də xatırlayan diplomat Azərbaycanın görkəmli professoru Məmmədağa Şirəliyevin 1953-1954-cü illərdə Sofiya Universitetində “Türk filologiyası” kafedrasının rəhbəri olduğunu, onun Bolqarıstanın türk kəndlərini gəzərək zəngin material topladığını və həmin materiallar əsasında "Türk dialektologiyası" əsərini, eyni zamanda, "Dilçiliyə giriş" dərsliyini qələmə aldığını bildirib. Əlavə edib ki, bolqar alimi Emil Boyev 1966-cı ildə keçirilmiş XI Türk Dili Qurultayında məruzə ilə çıxış edərkən Bolqarıstanda türk dialektlərinin araşdırılmasının əsasının azərbaycanlı professor Məmmədağa Şirəliyev tərəfindən qoyulduğunu vurğulayıb. 1953-1955-ci illərdə isə digər görkəmli dilçimiz Hadi Mirzəzadə Bolqarıstan hökumətinin dəvəti ilə Sofiya Universitetində müasir türk dilindən mühazirələr oxuyub.

Müqəddəs Kliment Oxridski adına Sofiya Universitetinin prorektoru Mariya Stoyçeva universitetin tarixi barədə məlumat verərək cari ildə ali təhsil ocağının 130 illik yubileyinin qeyd edildiyini diqqətə çatdırıb. Bolqarıstanda ən qədim və ən böyük universitet olan Sofiya Universitetinin beynəlxalq əlaqələri barədə danışan prorektor Bakı Slavyan Universiteti ilə sıx əməkdaşlığa istinad edib, Azərbaycan Dili və Mədəniyyəti Mərkəzinə hər zaman dəstək verməyə hazır olduğunu bildirib.

Klassik və yeni filologiya fakültəsinin dekanı Madlen Danova yubiley münasibətilə mərkəzin kollektivini təbrik edib, onun ölkələrimiz arasında mədəni sahədə əlaqələrin inkişafına töhfəsindən danışıb və gələcək fəaliyyətində nailiyyətlər arzulayıb.

Türkologiya və altayşünaslıq kafedrasının rəhbəri İrina Sarıivanova çalışdığı universitetin Şərq dillərinin tədrisində uzunmüddətli ənənəsinin olduğunu vurğulayıb. O, rəhbərlik etdiyi kafedranın türkoloji mərkəz rolu oynadığını, 66 illik tarixi boyunca kafedranın tələbələrə türk, çuvaş, tatar, qazax və Azərbaycan dillərini tədris etdiyini bildirib. Məhz bu ənənələrin ruhunda, eləcə də xalqlar arasında mədəni körpülərin yaradılması məqsədilə Azərbaycan Dili və Mədəniyyəti Mərkəzinin təsis edildiyini, artıq beş ildir ki, tələbələrin Azərbaycan dilini öyrənmələri ilə yanaşı, zəngin Azərbaycan mədəniyyəti ilə də tanış olmaq imkanı əldə etdiklərini deyib.

Daha sonra mərkəzin 2017-ci ildə ilk məzunu M.Şopov mərkəzlə bağlı xatirələrini bölüşüb, Azərbaycana səfərindən və Azərbaycan dili ilə tanışlığından bəhs edib.

Tədbirin sonunda mərkəzin fəaliyyətindən bəhs edən film nümayiş olunub, Müqəddəs Kliment Oxridski adına Sofiya Universitetinin Azərbaycan dilini öyrənən tələbələrinin ifasında görkəmli şair Səməd Vurğunun “Azərbaycan” şeirindən Azərbaycan və bolqar dillərində hissələr səsləndirilib. Azərbaycan diasporundan uşaqlar Rəşid Behbudovun “Bakı” mahnısını ifa ediblər. Sözügedən ifalar qonaqlar tərəfindən böyük maraqla və rəğbətlə qarşılanıb. Həmçinin qonaqlara Azərbaycan milli mətbəxinin təamları təqdim olunub.

Tədbir Bolqarıstan mətbuatında geniş işıqlandırılıb.

İqbal Hacıyev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Sofiya