Bakı, 11 noyabr, AZƏRTAC 

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ermənistan Respublikasının baş naziri və Rusiya Federasiyasının Prezidentinin tarixi bəyanatı ilə 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinə son qoyuldu. Bəyanat birmənalı şəkildə Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsində zəfərini, düşmən Ermənistanın isə rəzil şəkildə məğlubiyyətini təsbit etmiş oldu. Bəyanatın imzalanmasından sonra Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev xalqımıza etdiyi müraciətlə 30 illik Qarabağ həsrəti ilə yaşayan Azərbaycan xalqını sevindirmiş oldu. Bu bəyanatla Azərbaycan torpaqlarının erməni işğalından azad etmə və ya Ermənistanı sülhə məcburetmə əməliyyatı başa çatmış oldu. Əslində döyüş meydanında şanlı Azərbaycan Ordusu tərəfindən sarsıdıcı məğlubiyyətə uğradılan Ermənistan rəhbərliyinin bu bəyanatla razılaşmaqdan başqa çarəsi yox idi. Bir sözlə, bu sənəd əslində döyüşdə əldə olunan zəfərlərin siyasi masaya proyeksiyası idi.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a müsahibəsində Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsinin müəllimi Sultan Zahidov deyib. O bildirib: “Azərbaycan Ordusunun müharibənin son günlərində strateji və mənəvi əhəmiyyətə malik Şuşa şəhərini və 71 kəndi işğaldan azad etməsi ermənilərin son ümidlərini də yerlə-yeksan etmiş oldu. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bəyanatdan sonra xalqa müraciətində hərbi düşərgənin nümayəndələri ilə məsləhətləşdiyini və Ermənistan ordusunun Azərbaycan qarşısında tab gətirə bilməyəcəyini bildirərək bu bəyanatı imzalamaqdan başqa çarəsinin olmadığını etiraf etmiş oldu. Sözsüz ki, vəziyyətin bu yerə gəlib çıxmasında əsas günahkar Paşinyan özüdür. O, zamanında substantiv danışıqlara konstruktiv yanaşaraq BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə və baza prinsiplərinə uyğun olaraq işğal rejiminə son qoysaydı və təcavüzkar ritorikasını tərk edərək Azərbaycan xalqını qıcıqlandıran ifadələr və hərəkətlərə yol verməsəydi, bütün bu hadisələr də baş verməzdi.

Beynəlxalq münasibətlərdə realpolitik məktəbin əsas qayələrindən biri dövlətin ən effektiv aləti olan güc vasitəsilə siyasi-diplomatik mövqeyini qüvvətləndirməsi ilə bağlıdır. Dövlətin sərt gücü (hard power) onun diplomatiyasını (soft power) möhkəmləndirir. Bu gün Azərbaycan sözün əsl mənasında döyüşdə əldə etdiyi zəfərlərlə siyasi masada da Ermənistanı məğlub etmiş oldu. Hər qazanılan ərazi və hər sancılan bayraq diplomatik danışıqlarda Azərbaycanın mövqeyini daha da gücləndirməklə yanaşı, Ermənistanı daha böyük güzəştlərə getməyə vadar etmiş oldu. Nəticə etibarilə bu bəyanat Azərbaycan üçün bazar prinsiplərindən daha qaneedicidir. Çünki uzun müddət Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin başlıca çərçivə planı xüsusiyyətini daşıyan və Ermənistan rəhbərliyinin qeyri-konstruktiv mövqeyi səbəbindən elə danışıqlar masasında da qalan baza prinsiplərindən fərqli olaraq bəyanatda Qarabağın statusu ilə bağlı hər hansı ifadə yoxdur. Eyni zamanda, bazar prinsiplərindən fərqli olaraq bu bəyanatda 3 rayon – Ağdam, Laçın və Kəlbəcərin işğaldan azad edilməsi ilə bağlı konkret cədvəl təsbit olunub. Qan tökmədən, itkisiz bu 3 rayonun işğaldan azad edilməsinə məhz Azərbaycan Ordusunun digər 4 rayonu döyüşərək əldə etməsi nəticəsində nail olunub. Digər tərəfdən, bəyanata Naxçıvan və Azərbaycanın qərb rayonlarını birləşdirəcək nəqliyyat xətləri ilə bağlı maddənin salınması Azərbaycanın böyük uğuru deməkdir. Bu maddə uzun illər təcrid olunmuş vəziyyətdə qalan Naxçıvanın Azərbaycanla birbaşa əlaqəsinin təmin edilməsi deməkdir.

Azərbaycan dövləti 44 günlük müharibənin sonunda öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmiş oldu. Azərbaycan regionda sabitliyə və təhlükəsizliyə başlıca təhdid olan Ermənistanı sülhə məcbur etdi və nəticədə zəfər çaldı. Ədalət və haqq zəfər çaldı. Bu zəfər Müzəffər Ali Baş Komandanın əmrini yerinə yetirən Azərbaycan Ordusunun və Prezidentin ətrafında birləşən Azərbaycan xalqının iradəsinin zəfəridir. Uzun illər ərzində 20 faiz torpaqları işğal olunmuş, ermənilər tərəfindən məğlub edilmiş damğasını daşıyan xalq artıq bu damğadan qurtulmuş oldu. Bunun üçün xalqımız hər cür çətinliklərə, nisgilə tab gətirərək yüksək əzm və iradə nümayiş etdirdi. Bir sözlə desək, bu qələbə həm haqlı, həm də güclü Azərbaycan xalqının iradəsinin təntənəsidir”.