Vaşinqton, 4 fevral, AZƏRTAC

“The Washington Times” qəzetinin təşkilatçılığı ilə fevralın 3-də Vaşinqtonda, ABŞ Konqresinə məxsus Kapitol Hil Klubunda “Xəzər dənizi hövzəsində geosiyasət: ABŞ-Azərbaycan müttəfiqliyi nə üçün əhəmiyyətlidir?” mövzusunda konfrans keçirilib.

Qəzetin redaktoru Con Solomonun moderatorluq etdiyi tədbirdə Azərbaycanın ABŞ-dakı səfiri Elin Süleymanov, Milli Məclisin beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədri Səməd Seyidov və deputat Asim Mollazadə məruzə ilə çıxış ediblər.

Əvvəlcə “The Washington Times”ın idarə heyətinin sədri Lari Bizli çıxış edərək Azərbaycan haqqında məlumat verib, ölkə iqtisadiyyatının inkişafı, əhalinin orta təbəqəsinin genişlənməsi, respublikanın regionda və dünyada mühüm mövqeyə malik olması barədə fikirlərini səsləndirib.

Azərbaycanın yerləşdiyi əlverişli coğrafi mövqe, üzləşdiyi təhdidlər, müstəqillik illərində qazandığı nailiyyətlər barədə söhbət açan Con Solomon təmsil etdiyi qəzetin yanvarın 29-da ölkəmiz haqqında hazırladığı xüsusi buraxılışda əksini tapmış vacib məqamlara toxunub.

Səfir Elin Süleymanov ABŞ-Azərbaycan münasibətləri barədə danışarkən, ötən 20 il ərzində ikitərəfli əlaqələrin inkişaf etdiyini bildirib, Bakı-Tbilisi-Ceyhan kimi mühüm enerji layihəsinin xüsusilə qarşılıqlı əməkdaşlıq və ABŞ-ın ciddi dəstəyi sayəsində reallaşdığını vurğulayıb. Səfir bu layihə nəticəsində regionda böyük dəyişikliklərin baş verdiyini bildirib. O, iki ölkənin əməkdaşlığının enerji sektoru ilə məhdudlaşmayaraq daha geniş sahələri əhatə etdiyini söyləyib və bu kontekstdə Azərbaycan Hava Yolları və “Boeing” şirkəti arasındakı tərəfdaşlığı və ABŞ istehsalı olan ilk Azərbaycan peykinin orbitə çıxarılmasını misal göstərib.

E.Süleymanov Azərbaycan xalqının çox mürəkkəb bir geosiyasi məkanda müasir, dünyəvi və firavan bir dövlət qurduğunu və bu dövlətin ABŞ-ın müttəfiqi olduğunu bildirib. Bu kontekstdə səfir ABŞ-ın regiondakı müttəfiqlərinə münasibətdə strateji mövqedən yanaşmasının vacibliyini qeyd edib.

Səfir ölkəmizin üzləşdiyi problemlərin önündə Azərbaycan ərazisinin bir qisminin Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğalının dayandığını xatırladaraq, ABŞ-ın Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında göstərdiyi səyləri təqdir etməklə yanaşı, Azərbaycan xalqının təbii olaraq, konkret nəticələr gözlədiyini söyləyib. Ata-baba torpaqlarından zorla çıxarılmış bir milyondan çox qaçqın və məcburi köçkünün acı taleyindən bəhs edən E.Süleymanov Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin birbaşa qayğısı sayəsində onların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində görülmüş işləri xüsusi vurğulayıb.

Konfransda çıxış edən Səməd Seyidov Azərbaycan üçün beynəlxalq münasibətlərin xüsusi əhəmiyyət daşıdığını deyərək ölkəmizin xarici siyasətinin kökündə hər kəslə dostcasına əlaqələr qurmaq məqsədinin dayandığını diqqətə çatdırıb. ABŞ ilə münasibətlərin önəmini vurğulayan S.Seyidov ümummilli lider Heydər Əliyev və Birləşmiş Ştatların sabiq Prezidenti Bil Klintonun 1999-cu ildə Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri ilə bağlı müqaviləyə atdıqları imzaların bütün Cənubi Qafqaz regionunun gələcək tarixini dəyişdiyini qeyd edib. Enerji sahəsində əməkdaşlığın “Cənub” qaz dəhlizinin yaradılması üzrə davam etdirildiyini bildirən Milli Məclisin komitə sədri Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyinə verdiyi töhfəni vurğulayıb.

Səməd Seyidov ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinin regionun gələcəyi üçün mühüm əhəmiyyət daşıdığını bildirib, lakin eyni zamanda bəzi hallarda bu münasibətləri məhdud miqyaslı problemlərin girovuna çevirmək cəhdlərinin mövcud olduğunu deyib. Bu mənada bir çox hallarda insan haqları ilə bağlı iddialardan Azərbaycanın Avropa və ABŞ ilə daha sıx münasibətlər qurmaq cəhdlərinin əleyhinə istifadə edildiyini söyləyib.

Parlamentin komitə sədri hazırda İslam dininin müasir dünya ilə uzlaşması ilə bağlı qaldırılan suallara Azərbaycanın tutarlı cavablar təqdim etdiyini söyləyib. O, əhalisinin əksəriyyətini müsəlmanların təşkil etdiyi Azərbaycanın Avropa Şurasının tamhüquqlu üzvü olaraq insan hüquqları və demokratiya kimi dəyərləri bölüşdüyünü, qadınların cəmiyyətdə önəmli yerlərə sahib olduqlarını və ölkədə dini tolerantlığın hökm sürdüyünü diqqətə çatdırıb.

Milli Məclisin deputatı Asim Mollazadə ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinin möhkəm əsaslar üzərində dayandığını qeyd edərək, iki ölkə arasında təhlükəsizlik sahəsində aparılan əməkdaşlıqdan söz açıb. O, Azərbaycan hərbiçilərinin müxtəlif vaxtlarda beynəlxalq koalisiyaların tərkibində Kosovo, İraq və Əfqanıstanda xidmət etdiklərini və bu gün də əsgərlərimizin Əfqanıstanda sülhün və sabitliyin qorunmasında iştirak etdiklərini diqqətə çatdırıb. Deputat Əfqanıstanın sosial-iqtisadi baxımdan dirçəlməsinə yönəlmiş fəaliyyətlərə Azərbaycanın verdiyi töhfələri də qeyd edib. O, həmçinin Əfqanıstandakı beynəlmiləl qüvvələr üçün hava daşımalarında Azərbaycanın rolunu vurğulayıb.

Terrorçuluğun yalnız güc hesabına aradan qaldırılmasının mümkünsüzlüyünü bildirən Asim Mollazadə bu sahədə maarifləndirmə işinin böyük önəm daşıdığını söyləyib. Azərbaycandakı müxtəlif dinlərin təmsilçiləri arasında münasibətlərin qarşılıqlı hörmətə əsaslandığını bildirən deputat bu mənada ölkəmizin bir model olduğunu vurğulayıb.

A.Mollazadə Avrasiya regionunda cərəyan edən hadisələrə də münasibətini bildirib, Azərbaycan-İsrail əlaqələrinin inkişafından söz açıb, eləcə də Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu daxil olmaqla regional nəqliyyat şəbəkəsinin təsis edilməsi üçün aparılan fəaliyyətləri diqqətə çatdırıb.

Sonra konfrans iştirakçılarının sualları cavablandırılıb.

Yusif Babanlı

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Vaşinqton