Bakı, 14 iyun, AZƏRTAC

UNICEF münasib ailə siyasətlərinin, o cümlədən erkən uşaqlıq dövrünün inkişafının, ödənişli atalıq və analıq məzuniyyətinin, ödənişsiz məktəbəqədər təhsilin və ana südü ilə qidalandırma üçün ödənişli fasilələrin təmin olunması məqsədilə daha çox sərmayə qoymağa təkidlə çağırır.

İyun ayında dünyanın 80-dən çox ölkəsi Atalar Gününü qeyd etməyə hazırlaşdığı bir vaxtda UNICEF hökumətləri və işəgötürənləri yeni doğulmuş və körpə uşaqların erkən inkişafının dəstəklənməsində ataların roluna daha çox diqqət ayırmağa təkidlə çağırır.

UNICEF-in Azərbaycan nümayəndəliyindən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, ölkəmizdə qadınların doğuşundan sonra kişilər üçün 14 təqvim gününədək ödənişsiz məzuniyyət qanunla nəzərdə tutulub ki, təcrübədə bu cür halların əksəriyyətinə yalnız dövlət sektorunda rast gəlmək olar.

UNICEF-in Azərbaycandakı Nümayəndəliyinin rəhbəri cənab Edvard Karvardin bildirib ki, kişilər öz uşaqlarının erkən inkişafının dəstəklənməsində birmənalı şəkildə iştirak edə bilərlər və iştirak etməlidirlər. Dünyaya gəldikləri ilk günlərdən ana və ataları ilə qurulan müsbət və mənalı qarşılıqlı əlaqə uşaqların zehni və hərtərəfli inkişafını formalaşdıraraq daha da sağlam və xoşbəxt olmalarına, habelə öyrənmə qabiliyyətinin artırılmasına şərait yaradır.

Tədqiqat ehtimal etməyə əsas verir ki, kişilər öz yeni doğulmuş körpələri ilə ilk günlərdən sıx təmasda olduqda onların inkişafında daha fəal rol oynayırlar. Eyni zamanda, tədqiqat göstərir ki, uzunmüddətli perspektivdə uşaqlar öz ataları ilə müsbət xarakter daşıyan qarşılıqlı əlaqədə olduqda, psixoloji cəhətdən daha da sağlam, özünə əmin və həyatdan məmnun olurlar.

E.Karvardin qeyd edib ki, ilk anlardan kişilər öz uşaqlarının yanında olmaq istəyirlər və biz işləyən ataların əmək fəaliyyətinə təsir etmədən uşaqları üçün vaxt ayırmağa şərait yaradan siyasətlərin mövcudluğunu təmin etməliyik. Bu baxımdan Azərbaycanda 2-4 yaşlı uşaqlar üçün erkən təhsil və tərbiyə proqramlarına daha çox sərmayə qoymaqla yanaşı dövlət və özəl sektorlarda analıq və atalıq məzuniyyətini və ana südü ilə qidalanmanı nəzərdə tutan siyasətlərin hərtərəfli yerinə yetirilməsi olduqca vacibdir.

Artıq sübuta yetirilmiş belə bir elmi fakt UNICEF-in qlobal tədqiqatı sayəsində bir daha təsdiq olunur ki, uşaqların dünyaya gəldiyi ilk günlərdən başlayaraq, xüsusilə ilk iki ildən 1.000 günədək müddət ərzində yaşadıqları tərbiyəvi və stimullaşdırıcı mühit yeni sinir əlaqələrinin qurulmasında optimal sürəti formalaşdırır. Həmin sinir əlaqələri uşağın koqnitiv bacarıqlarını, nə cür qavramasını və düşünməsini, stressin öhdəsindən gəlmək qabiliyyətini müəyyən etməkdə kömək göstərməklə yanaşı böyüyəndə nə qədər qazanc əldə etməsinə təsir göstərə bilər.

2016-cı ilin oktyabr ayında “The Lancet” jurnalında verilmiş “Erkən uşaqlıq dövrünün inkişafına yardım: elmi məlumatlardan miqyaslı tədbirlərədək” silsilə nəşrlərdə göstərilir ki, kəskin yoxsulluq və boy hormonu çatışmazlığı səbəbindən dünyada yaşı 5-dən aşağı olan təxminən 250 milyon uşaq inkişafdan geri qalma riski ilə üzləşib. Eyni zamanda, bu nəşrlərdə qeyd olunur ki, erkən yaşlardan sağlamlıq, qidalanma, məsuliyyətli qayğı, təhlükəsizlik, mühafizə və tərbiyə məsələlərini nəzərdə tutan hərtərəfli qayğını təşviq edən proqramlar mövcud səhiyyə xidmətləri ilə birgə həyata keçirildikdə bir ildə hər bir uşaq üçün orta hesabla cəmi 50 sentə başa gələ bilər.