Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

CƏMİYYƏT

Uşaq cərrahı Fuad Hüseynov: Əməliyyata girən zaman işin emosional tərəfini bir kənara qoymağa çalışırıq

Bakı, 2 noyabr, AZƏRTAC 

Yenidoğulmuşlarda ən çox görülən problemlər döş qəfəsi və qarın boşluğunun anomaliyalarıdır. Bunlardan hamısı həyatı göstəriciləri olduqda təcili və təxirəsalınmaz əməliyyat olunur. Ən kiçik xəstəmiz 540 qram çəkidə olub. Erkən doğulmuş bu uşağın hələ ana bətnində ikən bağırsağında dəlinmə müşahidə olunub.

Ümumiyyətlə anadangəlmə bağırsaq və yemək borusunun atreziyaları, bağırsaqların tam dönməməsi və ya xaricə çıxması, ağciyərlərin anadangəlmə problemləri və bu kimi digər patologiyalar da yenidoğulmuşlarda tez-tez rast gəlinən problemlərdəndir.

Bu sözləri AZƏRTAC-a məxsusi müsahibəsində Mərkəzi Klinikanın uşaq cərrahı və urologiya üzrə mütəxəssis Fuad Hüseynov bildirib.

-Hansı uroloji patologiyalar olduqda cərrahi əməliyyat vacib hesab edilir?

-Uroloji problemlər o qədər də təcili və təxirəsalınmaz olmur. Belə xəstələr adətən nəzarətə alınır. Yalnız xüsusi göstəricilərə görə problemin yeganə həlli yolunun əməliyyat olduğu müəyyən edildikdə xəstə cərrahi masaya alınır. Əməliyyat üçün əsas götürülən göstəricilərə böyrək patologiyalarını misal çəkmək olaraq. Uşağın böyrəklərində yaranan genişləmələri çox vaxt o, hələ ana bətnində ikən müşahidə etmək olur. Bu uşaq da doğulduqdan sonra təxirəsalınmaz əməliyyata alınmır. Problem nəzarətə götürülür, bir sıra müayinələr olunur, əməliyyat üçün göstərişlər müəyyən edilərsə artıq cərrahi üsula müraciət edilir.

-Ana bətnində olan uşaqda yaranan patologiyanı əsasən hamiləliyin neçənci həftəsindən etibarən müəyyən etmək mümkündür?

-Hansı patologiyanın hamiləliyin neçənci həftəsində müəyyən edilə biləcəyini dəqiq demək çətindir. Belə ki, bu problemlərin əmələ gəlməsi dölün inkişafının həftələrinə görə müəyyən edilir. Hər orqanın öz inkişaf həftəsi var. Orqan sisteminin inkişafında yaranan problemləri hamiləlik irəlilədikcə görmək mümkündür. Bu diaqnoz hamiləliyi təqib edən həkim-ginekoloq və fetal ultrasəs müayinə qrupunun göstərişinə uyğun olaraq qoyulur. Artıq hamiləliyin 12-13-cü həftəsindən etibarən uşaqda olan patologiyalar özünü büruzə verməyə başlayır. Azərbaycanda bu sahədə çox böyük uğurla fəaliyyət göstərən bir mütəxəssis qrupu var və biz də onlarla sıx əməkdaşlıq edirik. Ümumiyyətlə döldə meydana çıxan problemi zamanında aşkarlamaq və bu barədə valideynləri məlumatlandırmaq həkimin təcrübəsinə bağlıdır.

-Uşaq böyüdükcə təbii ki, orqan da böyüyür və inkişaf edir. Bu səbəbdən körpələr üzərində icra olunan əməliyyatların gələcəkdə fəsadları ola bilərmi?

-Gələcəkdə fəsadın meydana çıxması problemin böyüklüyündən asılıdır. Misal üçün, bağırsaq atreziyaları zamanı nekroz görüldükdə bu orqanın müəyyən bir hissəsi əməliyyat vasitəsilə alınır. Məlumdur ki, hər bir orqan kimi bağırsaqlar da uşaq böyüdükcə öz həcmini artırır. Bu səbəbdən əməliyyat olunmuş uşaqda xaric edilmiş bağırsağın uzunluğundan asılı olaraq qısa bağırsaq sindromu inkişaf etmədikdə gələcəkdə hansısa problemin yaranma ehtimalı demək olar ki, yoxdur. Bu uşaqlar tam normal insanlar kimi həyatlarına davam edirlər.

-Körpələr üzərində icra olunan əməliyyatların sizə görə ən çətini hansıdır?

-Bunu demək çətindir. Belə ki, yenidoğulmuşlar arasında əməliyyat olunacaq qədər böyük problemlərə əsasən erkən doğulmuş uşaqlarda rast gəlinir. Onların da bədən çəkisinin ağırlığı ortalama 1.500 qram olur. Bizim üçün 2.500 qram çəkili uşaqlar artıq böyük kimi qəbul edilir.

Ümumiyyətlə neonatal və uşaq cərrahiyyəsində icra olunan bütün əməliyyatlar ağır sayılır. Buna səbəb həm uşağın fizioloji vəziyyəti, həm də erkən doğulmuş olmasıdır ki, bu da çox ciddi risk və stress faktordur. Bundan əlavə, ana bətnində olan uşağın ağciyərlərinin inkişafı təxminən 32-34 həftədən sonra tamamlanır. Erkən doğulmuş uşaqlarda isə əlavə olaraq bir də tənəffüs problemi meydana çıxır ki, bu da uşağın əməliyyatdan öncəki, əməliyyat zamanı və sonrakı baxımı da çox çətinliklər yaradır. Belə uşaqların müalicəsi artıq komanda işinə çevrilir. Biz sadəcə işin cərrahi hissəsini görürük. Lakin körpənin əməliyyatdan öncəki və sonrakı baxımı təbii ki, bizim də köməyimizin olması şərti ilə daha çox neonatal cərrahiyyədəki həkim-neonatoloqların üzərinə düşür. Belə ki, erkən doğulmuş uşağı normal həftəsində dünyaya gəlmiş körpə vəziyyətinə gətirmək üçün ciddi müdaxilələr və müalicələr tələb olunur.

-Əməliyyatın icrasına qərar nə cür verilir?

-Burada yalnız əməliyyat üçün göstəriş, əməliyyatın gərəkli olub-olmaması və ya gözləmə müddətinin müəyyən edilməsi cərrah tərəfindən qoyulur müəyyənləşdirilir. Əməliyyatda, xüsusilə neonatal cərrahiyyədə nisbi göstərişin olması yolverilməzdir. Belə ki, əməliyyat zamanı istifadə olunan anesteziya belə uşaq üçün böyük risk faktorudur. Ümumiyyətlə əməliyyatın icrasına verilən qərar həyati göstəricilər və ya təxirəsalınmaz patologiyalara bağlıdır. Misal üçün, yeni doğulmuş körpədə qasıq yırtığı müşahidə edilirsə o, təcili əməliyyat olunmur. Uşağın çəkisinin artması, ətraf mühitə uyğunlaşması gözlənilir və həyat riski olmadan, rahat əməliyyat olunur.

-Körpələri əməliyyat edirsiniz. Bu cərrahi olduğu qədər mənəvi cəhətdən də çətin olmalıdır. Əməliyyata girdikdə nə kimi hisslər keçirirsiniz?

-Əməliyyata girən zaman işin mənəvi və emosional tərəfini bir kənara qoymağa çalışırıq. Bəli, bizim əməliyyat etdiyimiz hər bir insan körpədir və burada hər bir iş zərgər dəqiqliyi ilə görülməlidir. Hər bir əməliyyat lupa altında icra olunur. Başqa cür alınmır. Məsələyə emosional yanaşsaq psixoloji gərginlik keçirə bilərik ki, bu da əməliyyatın uğuruna mənfi təsir göstərə bilər.

-Valideynlərə nə məsləhət görərdiniz?

-İstər uroloji, istərsə də cərrahi hər bir uşaq problemi məhz uşaq cərrahı və uroloqu tərəfindən müalicə olunmalıdır. Urologiya sahəsi digərlərinə nisbətən daha problemlidir. Çoxu uşağı böyümüş insanın kiçik bir modeli kimi görür. Lakin bu belə deyil. Körpədə olan bütün problemlər böyük insandan tam fərqlidir. Uşağa böyük insan kimi müdaxilə olunduqda gələcəkdə ciddi fəsadlar yarana bilər. Bəzən hansısa reklam və ya tanışlıq xatirinə uşaq lazımsız həkimə aparılır. Lakin ölkəmizdə bir çox özünü təsdiqləmiş uşaq uroloqları, cərrahları var. Ən azından bu həkimlərlə konsultasiya etmək vacibdir. Bir neçə həkimin fikrini öyrəndikdən sonra uşağın əməliyyatına qərara vermək olar.

Mərkəzi Klinikanın həkimi olaraq onu deyə bilərəm ki, uşaq cərrahiyyəsində etmədiyimiz bir əməliyyat növü yoxdur. Hər bir neonatal, uşaq cərrahiyyəsi və anesteziya xidmətləri yüksək səviyyədə təşkil olunub.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Müəlliflə əlaqə

Yaponiyada güclü zəlzələ baş verib, sunami təhlükəsi elan edilib

Səudiyyə Ərəbistanı 2034-cü ildə futbol üzrə dünya çempionatına ev sahibliyi etmək niyyətindədir

ABŞ İspaniyaya 2,8 milyard dollar dəyərində “Patriot” sistemlərinin satışını təsdiqləyib

Çin Yerin uzaqdan zondlama peykini orbitə çıxarıb

ABŞ-ın ticarət naziri: “Tik-Tok” sosial şəbəkəsi milli təhlükəsizliyə təhdid yaradır

Dövlət Komitəsinin sədri Masallıda vətəndaşlarla görüşəcək

Somalidə son iki ayda “Əl-Şəbab” qruplaşmasının 1650 yaraqlısı öldürülüb

Tramp “Forbes”in 400 ən zəngin ABŞ sakini siyahısında yer almayıb

Bu gün ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanacaq

Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri İraqın şimalında terrorçulara məxsus 22 obyekti vurub

Moldova Ukraynanın kənd təsərrüfatı məhsullarının idxalına məhdudiyyət qoyub

Türkiyədə Ukrayna münaqişəsinin həlli ilə bağlı beynəlxalq görüş keçirilə bilər

Çempionlar Liqası: “Barselona” və “Mançester Siti” qələbə qazanıb, PSJ isə məğlub olub

FIFA: 2030-cu ildə dünya çempionatı üç qitədə, altı ölkədə keçiriləcək

ICESCO Azərbaycanda regional nümayəndəliyini açmağı planlaşdırır

Blinken: Qərb Rusiyanın dondurulmuş aktivlərinin Kiyevə verilməsinin hüquqi əsaslarını nəzərdən keçirir

Almaniya Ukraynaya hava hücumundan müdafiə sistemləri göndərəcək

“Cyber4Girls” təlimində iştirakçılar kibertəhlükəsizlik sahəsində maarifləndiriliblər

Qurban Qurbanov: “Hekken”lə oyunda ən yaxşısını etməyə çalışacağıq

Abdulla Zubir: Azərbaycana yaxşı nəticə ilə qayıtmaq niyyətindəyik

Səudiyyə Ərəbistanında keçirilən Ümumdünya Poçt İttifaqının Fövqəladə Konqresində ölkəmiz də təmsil olunur

Azərbaycan qadını müstəqil respublikamızda cəmiyyətin aparıcı qüvvəsinə çevrilib

Bakıda “Kosmik Nəsil Məşvərət Şurasının yeni kosmos dövründə innovasiyaya dəstəyi” adlı panel müzakirəsi təşkil olunub

Bəzi yerlərdə yağış, Şahdağda isə qar yağıb – Faktiki hava

Qara Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestri filarmoniyada çıxış edib

“Rəqəmsal xəbərlərin oxunaqlılığının artırılması üçün müasir strategiyalar” layihəsinə yekun vurulub

Ölkəmizə səyahət edən astronavtlar tələbə və məktəblilərlə çoxsaylı görüşlər keçirir

Türkiyə səfirliyində Beynəlxalq Astronavtika Konqresi çərçivəsində tədbir keçirilib VİDEO

Elçin Əmirbəyov: Qarabağdakı qeyri-qanuni rejimin ləğvi regionda sülhə gedən əsas maneəni aradan qaldırıb

“Colendi”nin maliyyə texnologiyalarının Azərbaycanda tətbiqi imkanları geniş müzakirə edilib

DSX-də xidmət edən ali təhsilli zabitlər Xidmətin Akademiyasının magistraturasına qəbul oluna bilərlər

Şeyxülislam lCESCO-nun Baş direktoru ilə görüşüb

TÜBİTAK rəsmisi: Azərbaycan ilə kosmik sahədə əməkdaşlıq üçün geniş imkanlar var

Serdar Hüseyin Yıldırım: Astronavtika Konqresi dünyanın nüfuzlu şirkətlərini bir araya gətirən gözəl platformadır

Azərbaycanla Türkmənistan arasında iqtisadi sahədə tərəfdaşlıq regionun inkişafına töhfə verir

Nazir müavini: Türk dövlətləri arasında kosmik sahədə də əməkdaşlığımızı inkişaf etdirəcəyik

ATMU-da Karyera günü

Xudafərin körpüsündə bayrağımızın ucaldılması tariximizə qızıl hərflərlə yazılmış şanlı hadisələrdən biridir

BDU-nun nəzdində Arı xəstəlikləri diaqnostika laboratoriyasının qurulması planlaşdırılır

Xocavənddə tədbir: “Zəfər və qəhrəmanlıq simvolu: məğrur Azərbaycan qadını”

Ukraynada Ulu Öndər Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr edilən “Millətin atası” kitabının təqdimatı olub

BDU-da “QS Quacquarellı Symonds” Reytinq Agentliyi və ali təhsil müəssisələrinin əməkdaşları arasında görüş

“Azərbaycan Respublikasının konstitusiya hüququ” dərsliyinin təqdimatı keçirilib

Cahit Bağçı: Astronavtika Konqresi TDT-yə üzv ölkələrin kosmik sahədə də əməkdaşlığına töhfə verəcək

“Azərkosmos”, BDU və Almaniyanın Hava Hüququ, Kosmos Hüququ və Kiber Hüquq İnstitutu əməkdaşlıq edəcək

Məktəb direktorları ilə görüş keçirilib

Respublikamızın təbii şəraiti müxtəlif olduğundan heyvanlar aləmi də çox rəngarəngdir

Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı

Fransanın qərəzli və pozucu mövqeyi regionda dayanıqlı sülhün yaranmasına böyük təhdiddir – ŞƏRH

Hindistanda daşqınlar nəticəsində azı 43 nəfər itkin düşüb

İsveç klubunun üç futbolçusu “Qarabağ”la oyunu buraxacaq

Azərbaycanın çağdaş tarixinin böyük bir dövrü Ümummilli Lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır

Reinteqrasiya prosesinə qoşulmaq məqsədilə bu günədək portal vasitəsilə 98 müraciət qeydə alınıb

Cəbrayılın azad olunması Azərbaycan Ordusunun şücaətinin nəticəsidir

Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi itkin düşmüş şəxslərlə əlaqədar media nümayəndələri üçün seminar keçirəcək

Ümumdünya Kosmos Həftəsi çərçivəsində BDU-da “Kosmos hüququ” mövzusunda seminar keçirilib

Şəhid Cahid Qəniyevin ailəsi ziyarət edilib

Azərbaycan cüdoçusu dünya çempionatının finalına yüksəlib

Moskvada azərbaycanlı şairin xatirəsi anılıb

Sahibkarlarla görüşdə qida məhsullarının daşınması və çatdırılması tələbləri ilə bağlı izahatlar verilib

“Qəbələ”nin U-19 komandası UEFA Gənclər Liqasına heç-heçə ilə başlayıb

Ucuzu 20, ən bahalısı 60 manat - Bakıda keçirilən bal yarmarkasından REPORTAJ

Oktyabrın 5-nə olan USD/AZN rəsmi məzənnəsi

Qubada “And yerimiz – şəhidlər” kitabının təqdimatı olub

Cari tədris ilində 175 nəfər məktəb direktoru vəzifəsinə təyin edilib - EKSKLÜZİV

Qlobal İnnovasiya İndeksində UNEC ölkənin innovasiyanı ən yaxşı tətbiq edən universitetidir

DİM-də fizika və rus dili fənləri üzrə imtahan proqramları müzakirə edilib

Profilaktik tədbirlər və maarifləndirmə yoluxucu xəstəliklərin yayılmasının qarşısını almaqda mühüm rol oynayır

® Yenilənmiş “Nar”ı hiss et və hədiyyələr qazan!

İstiqlal Muzeyində növbəti sərgi - “Müqəddəs andım”

Vətən müharibəsi tarixinə dair yeni nəşrlər işıq üzü görüb

® “Rabitəbank”dan nağd pul krediti üzrə payız kampaniyası!

Böyük Britaniya və İrlandiya indi “Avro-2028”ə ev sahibliyi etmək istəyən tək namizəddir

Azərbaycanlı violin ifaçısı Avstriyada və Çexiyada konsert proqramı ilə çıxış edəcək

Mənzil üzərində mülkiyyət hüququ necə rəsmiləşdirilir?

Dillər Universitetinin Konfutsi İnstitutu Çin şirkətlərinin sərgisində iştirak edib

Alman nəşri: Katrin Kolonna Aİ-ni “qətiyyətlə” Ermənistanın tərəfini tutmağa məcbur edir

Füzulidə “Ölümə qənşər-2” bədii-sənədli filminin təqdimatı olub

“Azərkosmos” və İCESCO Azərbaycanda kosmos sahəsində ilk investisiya layihəsini həyata keçirəcəklərVİDEO

Astronavtlar Milli Aviasiya Akademiyasının qonağı olublar

Azərbaycan və Türkiyə iş adamları arasında biznes sahəsində əməkdaşlıq müzakirə edilib

Azərbaycanın haqq səsini dünyaya çatdıran QHT-lər VİDEO

® Ölkənin ilk brend rezidensiyası - The Ritz-Carlton Residences, Baku ilə yeni həyatı kəşf edin

Ümumukrayna Gənclərinin Ekoloji Forumunda Qarabağ bölgəsində ekoloji terror mövzusuna toxunulub

Bakıda “Go Green” sərgisi açılıb

Fransada nəşr edilmiş kitabda Azərbaycan tarixi abidələrindən də bəhs olunub

Deputat: Cəbrayılın azad edilməsi Prezident-xalq-Ordu birliyinin gücünün və qətiyyətinin sübutudur

Rusiya XİN: Moskva Qarabağ ermənilərinin bir hissəsinin qayıtmaq istədiyi barədə informasiya alır

“Azərreyl” voleybol klubu yeni mövsümün hazırlığına başlayıb

Tələbələr mediasiya ilə bağlı maarifləndirilib

Maldiv Respublikasının yeni seçilmiş Prezidenti Zati-aliləri cənab Məhəmməd Muizzuya

“Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının yeni tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 6 avqust tarixli 429 nömrəli Sərəncamında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Ağsuda Antik dövrə aid nekropolda aparılan tədqiqat yekunlaşıb

“Hekken” – “Qarabağ” oyununun hakimi Azərbaycan çempionunu favorit hesab edir

Otuz il sonra Qazaxın bu kəndində uşaq bağçası fəaliyyətə başlayıb 

Rəsədxana əməkdaşı Estoniyada elmi araşdırma aparır

Bakıdakı Rus evində “Çox sağ olun, müəllimlər!” adlı bayram konserti keçirilib

“Xəzri-2023” birgə taktiki təlimində Azərbaycan və Qazaxıstanın hərbi dənizçiləri yüksək peşəkarlıq nümayiş etdirirlər VİDEO

Cəlilabad sakininin intihar faktı üzrə başlanmış cinayət işinin istintaqı yekunlaşıb

İcma: Ermənilərin Qarabağa qayıtmasının vacibliyini vurğulayan Toyvo Klaarın Qərbi azərbaycanlıların qayıdışından danışmaması qəbuledilməzdir