Bakı, 17 fevral, Günel Məlikova, AZƏRTAC

Bir sıra göz xəstəlikləri var ki, bunlar körpə uşaqlarda anadangəlmə və yaxud qazanılmış korluğa səbəb ola bilər. Əgər körpə valideynin hərəkətlərini izləmirsə bu artıq korluğun göstəricisidir. Belə hallarda erkən müdaxilə vacibdir. Vaxtından əvvəl doğulmuş körpələrin isə hər bir halda ilk ayında göz dibi müayinəsindən keçmələri şərtdir.

Bu sözləri AZƏRTAC-a məxsusi müsahibəsində Respublika Müalicəvi Diaqnostika Mərkəzinin göz cərrahı, tibb elmləri doktoru Tural Qəlbinur bildirib.

Həkim deyib: “Körpələrdə müşahidə edilən göz xəstəliklərindən kataraktanı (mirvari suyu) misal çəkmək olar. Mirvari suyunun ilkin simptomları adətən göz bəbəyinin tam ortasında əmələ gələn ağ ləkədir. Əksər hallarda bu ləkə uşaqların çəkilmiş şəkillərində daha yaxşı görünür. Bu xəstəlik doğulan gündən etibarən cərrahi əməliyyatla aradan qaldırıla bilər.

Erkən doğulmuş, yəni 32 həftədən tez və yaxud 1500 qram çəkidən az körpələrdə ROP (erkən doğulanların retinopatiyası) xəstəliyi də müşahidə edilir. Son illər ölkəmizdə bu xəstəlikdən əziyyət çəkən uşaqların sayı artmaqdadır. Əvvəllər 600-700 qram çəkidə doğulanların sağ qalma ehtimalı çox az idisə, hazırda tibbin inkişafı ilə belə uşaqlar həyatda qalır. Bu körpələr küvez aparatında xüsusi oksigen şəraitdə bir ay saxlanılırlar ki, bu da onların gözlərində ciddi problemlərlə nəticələnə bilər. Vaxtında müdaxilə edilmədikdə belə problemlər korluğa gətirib çıxara bilər. ROP xəstəliyinin simptomları çox gec özünü büruzə verir və üç ayına qədər müdaxilə olunmalıdır. Korluğa səbəb ən əsas amil körpənin vaxtından əvvəl doğulmasıdır. Bu isə göz həkiminin müayinəsinin vacıbliyini önə çıxarır. Gecikmiş halda gətirilən körpələrə isə müdaxilə etmək üçün çox vaxt səmərəsiz olur. Belə ki, torlu qişanın qopması əmələ gəlirsə artıq bu dönülməz korluqla nəticələnir. Biz bu xəstəliyin inkişaf etmiş mərhələlərində də əməliyyat edirik. Təəssüflə qeyd etmək istərdim ki, cərrahi müdaxiləyə baxmayaraq bütün körpələrə kömək etmək mümkün olmur. İlkin diaqnoz qoyulduqda lazer koaqulyasiyası və yaxud gözdaxili inyeksiyalar vasitəsilə bu problemin qarşısını almaq mümkündür.

Anadangəlmə korluğa genetik xəstəliklər də səbəb ola bilər. Xüsusilə birinci dərəcəli qohum evlilikləri nəticəsində doğulan körpələrdə bir sıra xəstəliklərlə yanaşı, ciddi göz problemləri də müşahidə edilir. Belə uşaqlarda müxtəlif göz dibi, torlu qişa patologiyaları yaranır ki, bu da göz problemlərinin əmələ gəlməsində vacib faktorlardan biridir.

Uşaqlarda anadangəlmə müxtəlif retinoblastomalar və rabdomiosarkomalara (bədxassəli şişlər) da rast gəlinir. Müasir tibdə bu tip xəstəliklərdə bəzən gözü xaric etmədən də müdaxilə etmək mümkündür.

Qazanılmış göz problemlərinə gəldikdə isə burada çəpgözlüyü misal çəkmək olar. Bu halda göz həkiminə kiçik yaşlarda müraciət edilməlidir. Çəpgözlük adətən eynəklə müalicə olunur. Eynək taxma dövrü çəpliyin növündən asılı olaraq dəyişir. Lakin bu üsul kömək etmədikdə bu qusur cərrahi müdaxilə ilə aradan qaldırıla bilər. Belə olan halda cərrahi müdaxilə məktəbəqədər dövrdə edilməlidir.

Zədələr nəticəsində əmələ gələn korluqlarda isə alınan zərbənin dərəcəsi, küt və ya dəlici olması əsas rol oynayır. Bəzən küt zədələr dəlicilərdən daha şiddətli ola bilir. Belə zərbələrin dalğaları bütün toxumaları zədələyir. Korluq, ümumiyyətlə, görmə sinirin zədələnməsi və yaxud torlu qişanın qopmasına bağlıdır.

Torlu qişanın qopması varsa və yaxud mirvari suyu əmələ gəlibsə biz buna cərrahiyyə ilə müdaxilə edə bilirik. Lakin hər hansı bir görmə sinirinin zədələnməsi halında çox təəssüf ki, heç bir müalicə metodu kömək etmir. Bugünkü tibdə görmə sinirinin bərpası mümkün deyil”.