Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

CƏMİYYƏT

Vərəmin minimum müalicə müddəti 6-8 aydır

Bakı, 19 avqust, AZƏRTAC 

Ağciyər xəstəlikləri tibbin əsas, aktual sahələrindən biridir. Ümumilikdə, bronx-ağciyər sisteminin 800-dən çox xəstəliyi var. Bunun da 200-ə yaxını səpələnmiş xəstəliklərdir. Ağciyər xəstəliklərinin əsas əlamətlərindən biri olan öskürək xəstələrin bəzilərində uzun müddət ümumiyyətlə müşahidə olunmur. Bronx-ağciyər sistemi xəstəliklərinin yarıdan çoxunda ilk 6 ay ərzində heç bir əlamət qeydə alınmır. Tənəffüs sistemi xəstəlikləri içərisində ən çox rast gəlinən tənəffüs orqanlarının vərəmidir. Vərəm bütün dünyada, o cümlədən Azərbaycanda da əsas aktual problemlərdən biridir. Vərəm bütün orqanlarda ola və onları zədələyə bilər. Lakin ən çox rast gəlinən və ən çox zədələdiyi tənəffüs orqanlarıdır. Tənəffüs orqanlarının vərəmi olan xəstələrdə uzun müddət heç bir əlamət qeydə alınmaya bilər. Bunun üçün də vərəm haqqında maarifləndirmə tədbirlərinin daha çox aparılması lazımdır. Xəstələrin maarifləndirilməsi həm özlərinin sağlamlığı, həm də xəstələrin vaxtında müalicə olunması nəticəsində ətrafdakılar üçün epidemioloji təhlükəliliyin aradan qalxması üçün önəmlidir. Ətrafdakılar üçün vərəm infeksiyasının əsas rezervuarı - mənbəyi, epidemioloji təhlükəli olanı mikrobakteriya ifraz edən ağciyər vərəmi olan xəstələrdir. Dünya Səhiyyə Təşkilatının (DST) məlumatına görə dünya əhalisinin üçdəbiri vərəm mikrobakteriyaları ilə yoluxub. Hər il dünyada 10 milyondan çox insan vərəmlə xəstələnir. 2-3 milyon insan isə bu xəstəlikdən dünyasını dəyişir. Hər 10-15 saniyə ərzində bir nəfər dünyada vərəm səbəbindən vəfat edir.

Bu barədə AZƏRTAC-a müsahibəsində Azərbaycan Tibb Universitetinin ağciyər xəstəlikləri kafedrasının müdiri, tibb üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Rafiq Bayramov məlumat verib.

Mütəxəssisin sözlərinə görə, vərəmin elə xüsusi əlaməti yoxdur ki, ona əsasən xəstəyə diaqnoz qoyulsun: “Vərəm xəstəliyi uzun müddət ərzində tədricən inkişaf etdiyi üçün orqanizm bu xəstəliyə, onun əlamətlərinə sanki öyrəşir. Yalnız vərəmin ağırlaşmış formalarında kəskin əlamətlər özünü büruzə verir. Lakin bəzi əlamətlər vərəmdən şübhələnməyə əsas verir. Bu əlamətlərə aiddir: xəstələrdə axşama doğru zəif subfebril hərarətin qeydə alınması, yəni axşamüstü temperatur 37.2-37.4 ° C-dək qədər yüksəlir; “yaş və ya nəm yastıq simptomu” - gecənin ikinci yarısı, səhərə yaxın kürək, ənsə nahiyəsinin tərləməsi; xəstələrdə uzun müddət halsızlıq, ümumi zəiflik əlamətlərinın olması. Dünya Səhiyyə Təşkilatı öskürəyi üç həftədən çox davam edən şəxsin vərəmə görə müayinə edilməsini məsləhət görür.

Vərəmlə hər kəs istənilən yaşda xəstələnə bilər, heç kəs ondan sığortalanmayıb. Çox yaxşı bir deyim var ki, “vərəm xəstəliyi öz vizit kartını əvvəlcədən heç kimə göndərmir”. Təəssüf ki, cəmiyyətdə vərəm xəstəliyinə və bu xəstələrə münasibət qeyri-adekvatdır. Vərəmə və ondan əziyyət çəkənlərə qarşı stiqma, fobiya var. Xəstələr çalışırlar ki, vərəmdən əziyyət çəkdiklərini hər kəsdən gizlətsinlər. Əvvəllər vərəm deyəndə yaşayış şəraiti, qidalanması, həyat tərzi qənaətbəxş olmayan, zərərli vərdişləri olanlar başa düşülürdü. Doğrudur, vərəmlə xəstələnməyə görə risk qrupları var. Lakin maddi vəziyyəti, həyat şəraiti yüksək olanlarda da vərəmlə xəstələnmə hallarına rast gəlinir. Orqan transplantasiyası zamanı toxuma uyuşmazlığıının aradan götürülməsi üçün immunosupressiyadan, yəni immuniteti aşağı salan dərmanlardan istifadə olunur. İmmunitetin süni sürətdə aşağı salınması orqanizmə yoluxmuş vərəm çöplərinin aktivləşərək xəstəlik törətməsinə səbəb olur. Bəzi xəstəliklərin müalicəsində steroid hormonlardan istifadə edilir. Həmin dərmanların xəstəliklərə müsbət təsiri olsa da, immunosupressiv effekti də var. Nəticədə orqanizmdə latent, yəni yatmış formada olan vərəm çöplərinin aktivləşməsi və xəstəlik törətməsinə şərait yaranır. Bundan başqa şəkərli diabetdən əziyyət çəkən, açıq ürək əməliyyatı və bu kimi ağır cərrahi əməliyyat keçirənlərdə də vərəmlə xəstələnmə riski çox yüksəkdir.

R.Bayramov bildirib ki, vərəmlə yoluxma çox olsa da, xəstələnmə göstəriciləri onun qarşılığında azdır. İlk dəfə yoluxanlar arasında xəstələnmə göstəricisi nisbətən çoxdur. Bu da ilkin yoluxanların 1 -10 faizə qədərini təşkil edir. İlkin yoluxanların qalan 90-99 faizində vərəm mikrobakteriyaları onların orqanizmində, xüsusilə də vərəm çöpləri limfotrop olduğu üçün limfa düyünlərində persistə etmiş, yəni yatmış vəziyyətdə qalır. Həmçinin həmin vərəm çöpləri yoluxmuş şəxsin ömrünün istənilən dövründə immuniteti zəifləyən kimi aktivləşə bilir, reversiya edir, ağciyərlərin və ya hər hansı bir orqanın vərəmini törədir. Təkrar yoluxanlarda isə xəstələnmə göstəriciləri daha da azdır.

Həkim xəstəliyin vaxtında aşkarlanması və düzgün müalicənin aparılmasının effektiv nəticə verdiyini qeyd edib: “Vərəmin müalicəsi uzunmüddətlidir. Minimum müalicə vaxtı 6-8 aydır və tam sağalan xəstəlikdir. Xəstəlik nə qədər erkən aşkar olunub tam, kompleks müalicə edilərsə, effektivliyi bir o qədər yüksək olar. Bütün dünyada, o cümlədən Azərbaycanda dərmanlaradavamlı vərəm xəstələrinin sayı artmaqdadır. Dərmanlaradavamlı vərəmin müalicəsi dərmanlara həssasa nisbətən daha uzunmüddətli, bahalı və çoxsaylı dərman müalicəsi tələb edir, təxminən 18-24 ay müddət lazım olur.

Azərbaycan vərəmlə mübarizə tədbirləri ən yaxşı təşkil edilən ölkələrdən biridir. Vərəm xəstələrinin müayinəsi və müalicəsi tam dövlət hesabınadır. Təbii ki, bu, rəsmi olaraq qeydiyyata düşən xəstələrə aiddir. Bəzi vərəm xəstələri qeydiyyata düşməkdən yayınırlar. Buna görə artıq bir neçə ildir ki, vərəm əleyhinə dərmanların apteklərdə sərbəst satışı qadağan olunub. Burada əsas məqsəd xəstələrin qeydiyyata düşməsi, yoluxucu xəstələrin hospitalizə olunması və nəticədə ətrafdakılar üçün təhlükəliliyinin aradan qaldırılmasıdır”.

“Ağciyər xəstəliklərinin yaranmasında bir çox amillərin rolu var. Xəstəliklərdən qorunmaq üçün normal qidalanma, idmanla məşğul olmaq, zərərli vərdişlərdən uzaq olmaq xüsusilə önəmlidir. Zərərli vərdişlər arasında tütünçəkməni xüsusi qeyd etmək istərdim. İstər aktiv, istərsə də passiv tütünçəkmə bütün orqanlar, xüsusilə də tənəffüs sistemi, ağciyərlər üçün zərərlidir. Siqaret tüstüsünün tərkibində yüzlərlə zərərli maddə var. Bunlardan ən zərərlisi nikotindir. Ağciyər xəstəlikləri olan şəxslərin böyük əksəriyyətini tütünçəkənlər təşkil edirlər. Hazırda dünyada və Azərbaycanda tütünçəkmə ilə mübarizə aparılır. Tənəffüs xəstəliklərinin demək olar ki, hamısının yaranmasında tütünçəkmənin rolu var. Ağciyər vərəmi olan şəxslərdə tütün məmulatlarından istifadə edənlərin böyük bir çəkisi var. Elmi araşdırmalara görə, tütünçəkmə ağciyər vərəmi olan şəxslərdə dərmanlaradavamlı vərəm mikrobakteriyaları ştamlarının yaranmasına səbəb olur. Həmçinin tənəffüs orqanlarının xərçəngi birmənalı olaraq tütünçəkənlər arasında çoxluq təşkil edir”.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

“Ətirlisən, dadlısan, süfrəmizin yaraşığısan” II Çay Festivalı keçirilib

DİN: Martın 18-də aşkarlanan silah və sursatların sayı açıqlanıb

Fransuaza Jilonun rəssamlıq irsi Pikasso Muzeyində

Novruz bayramı ilə əlaqədar yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına dair Fövqəladə Hallar Nazirliyi əhaliyə müraciət edib

Kəngərli rayonunun yaradılmasının 20 illiyinə həsr olunan virtual sərgi təqdim edilib

Bakının abad məhəllələrində Novruz şənlikləri davam edir

Hərbi Prokurorluq işçiləri Müdafiə Nazirliyinin yüksəkrütbəli vəzifəli şəxsləri ilə birgə Novruz bayramı ərəfəsində hərbi hissələrdə olublar

® Monteneqronun sabiq prezidenti Milo Cukanoviç “Azərbaycanın dostu” qızıl ordeni ilə təltif olunub

Dünya Bankı Misirə 6 milyard dollar yardım edəcək

Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi qeyri-iş günlərində səfərə hazırlaşan sürücülərə müraciət edib

Aİ Şurası Ukraynaya yeni yardım fondunu təsdiqləyib

Folklorşünas alim: Torpaq çərşənbəsi insanın təbiətlə həmrəy olması bayramıdır

Türkiyədə fəlakət zonasındakı sakinlər hər ay 15 min evlə təmin ediləcək

DİN: Martın 19-da ölkə üzrə 40 cinayətin açılması təmin olunub

Ölkənin əksər bölgələrinə yağış, dağlıq rayonlara qar yağıb

Dünya birjalarında neft ucuzlaşıb

Zabrat qəsəbəsindəki marketdə baş verən yanğın söndürülüb

Naxçıvanın kəndlərinin içməli su təminatı yaxşılaşdırılır

MDU-da tərəfdaş universitetlərlə birlikdə Çanaqqala Zəfərinin ildönümü qeyd edilib

Azərbaycan nefti bahalaşıb

Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva İlaxır çərşənbə ilə bağlı paylaşım edib

® GL 2023-cü ildə neft hasilatı artımına nail olub

Sabahdan Azərbaycanda 7 günlük Novruz tətili başlayır

Bakının bəzi yollarında sıxlıq müşahidə olunur SİYAHI

Mövcud hava şəraiti ilə bağlı sürücülərə müraciət edilib

Ukraynanın Krivoy-Roq şəhərində Novruz bayramı ilə bağlı konsert təşkil edilib

Saatlıda narkokuryerlik edən şəxs saxlanılıb

Hüquq müdafiəçisi: Azərbaycan NATO-nun uzunmüddətli tərəfdaşıdır

Türkiyə tədqiqatçıları stressin beyində “zamanın qavranılmasını” pozduğunu müəyyənləşdiriblər

Daşkəsəndə narkotik vasitələr satan şəxs saxlanılıb

Avstraliya məhkəməsi “Uber”i böyük məbləğdə təzminat ödəməyə məcbur edib

Yanlış ayaqqabı uşağın sağlamlığına zərər verə bilər - Mütəxəssis rəyi

Anaklia limanının dəniz infrastrukturunun tikintisi üçün beynəlxalq tender elan edilib

Süni intellekt və lazer əsaslı sensorla mədədəki xəstəliklər müəyyən ediləcək

Braziliyada hiss edilən temperatur 62 dərəcə Selsini keçib

Yaponiyada yaşlı insanlar əməyə cəlb edilir

İraq neft ixracını azaldacaq

Ümumdünya Buxara Yəhudiləri Konqresinin nümayəndə heyəti Qırmızı qəsəbəyə səfər edib

Budapeştdə biznes forumda Azərbaycandakı investisiya imkanlarından danışılıb

Gürcüstanın Təhsil və Elm Nazirliyinin Marneuli İctimai Kollecində təntənəli Novruz şənliyi keçirilib

Azərbaycanın Qırğızıstandakı səfirliyində Novruz bayramı qeyd edilib

Bu gün Torpaq çərşənbəsidir

Şabranda minik avtomobilləri toqquşub, yaralananlar var

“Robotexnika Klubu”nun üzvləri Türkiyədə keçiriləcək “Texnofest”ə layihə təqdim ediblər

Kəngərli rayonunun yaradılmasının 20 illiyi qeyd olunub

Türkiyə və Rusiya prezidentləri arasında telefon danışığı olub

Dövlət Komitəsində Yaponiyada yaşayan azərbaycanlı pianoçu ilə görüş olub

Amur vilayətindəki filiz mədənində qəza baş verib, dağıntılar altında qalanlar var

Media əməkdaşları arasında atıcılıq yarışının qalibləri bəlli olub

Türkiyə Prezidenti: Bu yay İraq sərhədimizin təhlükəsizliyini tam təmin edəcəyik

Naxçıvan ŞİH: Möminə Xatun türbəsinin ətrafındakı tikili ilə bağlı yayılanlar həqiqəti əks etdirmir

Azərbaycanın güləş millisi “Çempionlar” turnirini 10 medalla başa vurub

YAP Səbail rayon təşkilatında Novruz bayramı qeyd edilib

Nigeriyada daha yüz adam oğurlanıb

Azərbaycan-İraq əlaqələrinin inkişaf perspektivləri müzakirə olunub

Bakı Ali Neft Məktəbində “Huawei” şirkətinin laboratoriyası fəaliyyətə başlayıb

Nazirlik: Hərbi hissələrdə bayram tədbirləri qapalı şəraitdə keçirilir

Azərbaycan atıcıları Almaniyada qızıl medal qazanıblar

Bakı Dövlət Universitetində Novruz şənliyi

Yens Stoltenberq: NATO ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq üçün yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq VİDEO

Beynəlxalq mətbuat Azərbaycan Prezidentinin NATO-nun Baş katibi ilə görüşündən yazır

“Ailəm könüllüləri” proqramının könüllüləri mükafatlandırılıb

Nobel sülh mükafatı laureatı Məhəmməd Yunus BAMF-da olub

Azərbaycan icması Böyük Britaniya Parlamentinə etiraz məktubu göndərib

Müdafiə naziri Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib

Unudulmaz bəstəkar Şəfiqə Axundovanın 100 illik yubileyi qeyd olunub

Hikmət Hacıyev: Azərbaycan ilə Çin arasında ənənəvi dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri var VİDEO

Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrində Çanaqqala zəfərinin 109-cu ildönümü qeyd edilib VİDEO

Ağdamda Bahar bayramı şənliyi keçirilib

Bakının Dəmir yolu vağzalında keçirilən oftalmoloji aksiya zamanı 120 nəfər müayinə olunub 

Monitorinq Mərkəzi Almaniyada “Avropada dilimizin bu günü və sabahı” adlı tədbir keçirib

M.F.Axundzadənin “Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah” əsəri İstanbulda səhnələşdiriləcək

Dövlət qulluğunda inzibati icraçı vəzifələr üzrə test imtahanına qeydiyyat elan edilib

Azərbaycan səfiri Çanaqqala Zəfərinin 109-cu ildönümü münasibətilə təşkil olunan tədbirdə iştirak edib

İsveçrənin ölkəmizdəki səfiri ilə COP29 ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb

Avropa dövlətləri Şimal-Cənub Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin dəmir yolu hissəsinin işə salınmasında maraqlıdırlar

Milli Kitabxanada “Tale şairi: Məmməd İsmayıl” adlı kitabın təqdimat mərasimi olub

® “Beyin ölümü diaqnozunun təyininə multidisiplinar yanaşma” mövzusunda seminar keçiriləcək

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 25 dekabr tarixli 503 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Dərman vasitələrinin farmakonəzarət Qaydası”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Xocavəndlilər baharın gəlişini yüksək əhvali-ruhiyyə ilə qeyd edirlər

“Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin işçilərinin say həddinin təsdiq edilməsi və əməkhaqqı fondunun müəyyən edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 15 iyul tarixli 309 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

QAÇQINKOM-un sədri Siyəzəndə vətəndaşların müraciətlərini dinləyib

Bakı Kitab Mərkəzi xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar üçün Novruz şənliyi təşkil edib

“İnternet informasiya ehtiyatı vasitəsilə elektron ticarəti həyata keçirən qeyri-rezidentin elektron qaydada vergi uçotuna alınması, yenidən uçota alınması və uçotdan çıxarılması Qaydası”nın təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2023-cü il 30 oktyabr tarixli 387 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədə
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Daha bir neçə müntəzəm avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır

“Müntəzəm beynəlxalq, şəhərlərarası (rayonlararası) və şəhərdaxili (rayondaxili) sərnişin daşımalarının yerinə yetirilməsi ilə bağlı sifarişçinin keçirdiyi müsabiqədə iştiraka görə ödənişin məbləği”nin təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

“Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1998-ci il 21 avqust tarixli 175 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya vasitələri və qurğularının sertifikatlaşdırılması Qaydaları”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

Beynəlxalq müsabiqədə qalib gələn tələbələrə diplomlar təqdim edilib

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 10 sentyabr tarixli 256 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI

UNEC kollektivi bu il də Novruz bayramını ahıl sakinlərlə qeyd etdi

Hakim partiyaların fəal dialoqu Azərbaycan-Çin münasibətlərinin inkişafına böyük töhfələr verir

“Daşkəsən rayonunda kartofçuluq təsərrüfatının inkişafına dəstək” layihəsinin icrasına başlanılıb

Azərbaycanda “Elektron kommunikasiya haqqında” qanun layihəsi hazırlanır

Abşeronda Novruz bayramı böyük izdihamla qeyd olunub

MEK Özbəkistanda türkdilli xalqlara həsr edilmiş beynəlxalq konfransda təmsil olunub

“Həvəsləndirmə və Biznes mükafatları” müsabiqəsi barədə məlumatlandırma görüşü keçirilib

Şəhid övladı Novruz tonqalını alovlandırdı

COP29 və elmi-texniki tərəqqi

Özbəkistan istehsal etdiyi yaşıl enerjini Azərbaycan üzərindən ixrac edəcək

Abşeronda Çanaqqala Zəfərinin 109–cu ildönümü qeyd olunub