Vyana, 19 yanvar, AZƏRTAC

20 Yanvar – Ümumxalq Hüzn Günü münasibətilə Vyanada məşhur fotojurnalist Reza Deqatinin fotolarından ibarət sərgi və təqdimat keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Azərbaycanın Avstriyadakı səfirliyinin Mədəniyyət Mərkəzində təşkil etdiyi tədbirdə Vyanada akkreditə olunmuş diplomatik korpusun nümayəndələri, beynəlxalq təşkilatların əməkdaşları, Avstriya ictimaiyyətinin təmsilçiləri və bu ölkədə yaşayan soydaşlarımız iştirak ediblər.

Tədbiri giriş sözü ilə açan Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri Leyla Qasımova Qanlı Yanvar hadisələrinin Azərbaycanı müstəqilliyə aparan yolda mühüm əhəmiyyət daşıdığını bildirib. Son onilliklərdə Azərbaycan tarixində baş vermiş önəmli hadisələrin canlı şahidi, onları öz obyektivinin gözü ilə tarixə köçürən və Azərbaycan haqqında həqiqətləri dünyaya çatdıran fotojurnalist Reza Deqatinin yaradıcılığı barədə məlumat verib.

Azərbaycanın Avstriyadakı səfiri Rövşən Sadıqbəyli müasir Azərbaycan tarixinin ən önəmli səhifələrindən biri olan 20 Yanvar hadisələrinin tarixi-siyasi əhəmiyyəti barədə danışıb. O bildirib ki, 20 Yanvar faciəsi Azərbaycan tarixinin ən qanlı hadisələrindən biri olmaqla yanaşı, eyni zamanda Azərbaycanı müstəqilliyə aparan yolda şanlı və şərəfli səhifələrdən biridir.

Ötən əsrin 80-ci illərinin sonlarında Azərbaycan xalqının müstəqillik uğrunda başladığı mübarizə, Azərbaycana qarşı ermənilərin əsassız ərazi iddiaları, soydaşlarımızın Ermənistandan qovulması və sovet hökumətinin biganə və ədalətsiz münasibəti azadlıq ideyalarını daha da gücləndirir və əhalinin küçə və meydanlarda etiraz nümayişlərinə sövq edirdi. Sovet hökuməti Azərbaycan xalqının iradəsini qırmağa çalışsa da, 20 Yanvar hadisələri bir tərəfdən Sovet İttifaqının çöküşünü sürətləndirdi, digər tərəfdən isə Azərbaycan və digər müttəfiq respublikaları müstəqilliyə aparan prosesə təkan verdi. Həmin hadisələrdə rəsmi olaraq 150 nəfər şəhid verən və informasiya blokadasında olan Azərbaycanın haqq səsinin dünyaya çatdırılmasında Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyev müstəsna rol oynayıb. 1990-cı il yanvarın 21-də Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyində mətbuat konfransı keçirən Heydər Əliyev öz xalqı ilə həmrəy olduğunu ifadə etdi və Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi bu cinayətə görə sovet rəhbərliyini qətiyyətlə pislədi.

Səfir qeyd edib ki, fotojurnalist Reza Deqatinin həmin dövrdə çəkdiyi fotolar, beynəlxalq mediada yayılan müsahibə və materialları Azərbaycanın haqq səsinin dünyaya çatdırılmasında mühüm rol oynayıb.

Sonra 20 Yanvar faciəsi haqqında sənədli film, Reza Deqatinin həmin hadisələr barədə “CNN” telekanalına müsahibəsi və telekanal tərəfindən hazırlanmış süjet nümayiş olunub.

Tədbirdə çıxış edən fotojurnalist Reza Deqati 40 ildən artıq dövrü əhatə edən peşə fəaliyyəti və bu fəaliyyət zamanı onun üçün ən önəmli olan məqam və meyarlar barədə danışıb. Qeyd edilib ki, daim həqiqət və ədalət axtarışı ilə dünyanı gəzərkən insan taleləri və hadisələrin mahiyyəti, onların nəql etdiyi hekayətləri fotolarda əks etdirməyə çalışıb. 20 Yanvar faciəsi ilə bağlı ilk dəfə Parisdə UNESCO-da fəaliyyət göstərən azərbaycanlı diplomat Ramiz Abutalıbovdan xəbər tutduğunu və baş vermiş hadisələr barədə məlumatları beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmaq üçün dərhal Bakıya getməyə qərar verdiyini söyləyən R.Deqati Bakıya bir çox çətinlik və maneələri dəf edərək çatdığını qeyd edib.

Təqdimat zamanı Bakıda qaldığı üç gün ərzində çəkiliş prosesi və çəkdiyi fotoların hekayəsini danışan R.Deqati Azərbaycan xalqının hüzn və qəzəbinin həmin fotolarda əksini tapdığını bildirib. Fotoların böyük əksəriyyətini gizli çəkməyə məcbur olan, fotolentləri sovet ordusu və hökumət orqanlarından gizli şəkildə ölkədən çıxarmağa müvəffəq olan fotojurnalist Parisə döndükdən sonra Bakıda baş verən qanlı hadisələr barədə Avropada məlumatsızlıq olduğuna şahid olub. Ona görə də Bakıda çəkilmiş foto və videoları agentlik və telekanallara təqdim edən R.Deqati öz müşahidələri barədə də müsahibələr verib, 20 Yanvar hadisələri haqqında həqiqətlərin yayılmasına çalışıb. Beləliklə, Bakı küçə və meydanları, xəstəxanalar, Şəhidlər xiyabanı, matəm içində olan sadə insanların obrazlarını əks etdirən görüntülər həmin hadisələri tarixin yaddaşına köçürən və hər zaman ən yaddaqalan formada təsəvvürlərdə canlandıran fotosənədlərə çevrildilər.

Çıxışlar və təqdimatdan sonra Avstriyada yaşayan azərbaycanlı musiqiçilər Fərid Feyzullayev (skripka) və Jalə Rəsulova (fortepiano) Azərbaycan və Avropa bəstəkarlarının əsərlərindən ibarət proqramla çıxış ediblər.

Elgün Niftəli

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Vyana