“Ana harayı” abidəsi önündə Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi anılıb

Bakı, 26 fevral, AZƏRTAC

Xocalı kədər və faciənin simvoluna çevrilib. Aradan 28 il keçsə də, Xocalı yarası sağalmır və yəqin ki, heç vaxt sağalmayacaq. 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə ermənilər keçmiş sovet ordusunun 366-cı motoatıcı alayının şəxsi heyəti və texnikası ilə birlikdə Xocalı şəhərinə soxularaq insanlığa sığışmayan vəhşiliklər törətdilər. 613 insan, o cümlədən qadınlar, uşaqlar, qocalar amansızlıqla qətlə yetirildi.

AZƏRTAC xəbər verir ki, faciənin ildönümü ilə əlaqədar fevralın 26-da Azərbaycanın bütün guşələrində izdihamlı anım mərasimləri keçirilib.

Bakıda minlərlə insan "Ana harayı" abidəsinin önündən keçərək, faciə qurbanlarının xatirəsini anıblar. Xocalı soyqırımının şahidləri, həmin gecə doğmalarını itirmiş, görünməmiş əzablar yaşamış insanlar acı xatirələrini AZƏRTAC-a danışıblar. Müxbirlərimiz, həmçinin Ankaradan və Adanadan xalqımızın kədərini bölüşmək üçün Bakıya gəlmiş türkiyəli qardaşlarımızla da həmsöhbət olublar.

Müsahibələri təqdim edirik.

Teyyub Məmmədov: Fevralın 25-dən 26-na keçən gecə yaddaşımdan heç vaxt silinməyəcək. Biz həmin gecə misli görünməmiş müsibət, dəhşət yaşadıq. Evlərimizə od vuruldu. Düşmən heç kəsə - uşağa, qocaya, qadına aman vermədi. Mən həmin gecə ermənilərin törətdikləri vəhşiliklərin yüzlərlə şahidindən biriyəm. O dəhşətli hadisələr gözümün qarşısından getmir. Ermənilər uşaqları xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirir, qız-gəlinləri əsir alırdılar. Ayağı yalın, başı açıq halda meşələrə, dağlara üz tutanların çoxu yolda dondu, qar uçqunlarına düşdü. Həmin gecə üzləşdiyimiz müsibətləri sözlə ifadə etmək çətindir.

Bu faciə xalqımızı sarsıtsa da, onun iradəsini sındırmadı. Əminəm ki, Azərbaycan Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə biz torpaqlarımıza qayıdacağıq. Şəhidlərimizin qanı yerdə qalmayacaq.

Tofiq Süleymanov: Xocalı xalqımızın qəlbində sağalmaz yaraya çevrilib. Həmin gecə hətta dil açmayan körpələr qətlə yetirildi. Şəhidlərimizin çoxunun məzarı yoxdur. İtkin düşən 155 nəfərindən taleyi hələ də bilinmir. Ermənilərin əsir götürdükləri insanlardan biri də mən olmuşam. Tez-tez “Ana harayı” abidəsinin önünə gələrək həmin müsibətləri kədərlə xatırlayır, düşmən tapdağı altında qalan yurdumun həsrəti ilə yaşayıram. Bu qətliam Azərbaycan xalqına vurulan ən ağır yaradır. Bu faciə dünyanın gözü qarşısında baş verib. Lakin gördüyümüz biganəlik başa düşülən deyil. Xocalı, Qarabağ ədalət gözləyir. İnanıram ki, haqq-ədalət gec – tez öz yerini tutacaq. Azərbaycan gündən-günə güclənir, ordumuz torpaqlarımızı işğaldan azad etmək iqtidarındadır.

Tahirə Hüseynova: Erməni faşistləri mənim də doğmalarımı, yaxınlarımı öldürüblər. Atamı və anamı, polis əməkdaşı olan qardaşımı, əmim qızını, digər qohumlarımı itirmişəm. Xocalı soyqırımı əsrin ən dəhşətli faciəsidir. Tarixdə heç vaxt belə bir vandalizm olmayıb. Ermənilər qadınlara, uşaqlara, qocalara belə aman vermirdilər. Belə qəddarlıq, amansızlıq heç bir yerdə görünməyib.

Ulu öndər Heydər Əliyev Xocalı şəhidlərinin xatirəsini daim əziz tutur, xocalılılara diqqət və qayğı göstərirdi. Biz eyni diqqət və qayğını Prezident İlham Əliyevdən də görürük. Dövlətimizin başçısı hər il “Ana harayı” abidəsini ziyarət edir və soyqırımı qurbanlarının xatirəsini ehtiramla anır. Bu bizə çox böyük mənəvi dayaqdır. Bu kədərli gündə Xocalıdan olan məcburi köçkünlər və şəhid ailələri ilə birlikdə olduqları üçün Prezident İlham Əliyevə və birinci xanım Mehriban Əliyevaya minnətdaram.

Sevda Xanlarova: Hələ ayağı yer, dili söz tutmayan körpəyə, ömrünün ixtiyar çağını yaşayan qoca-qarıya, günahsız, dinc sakinlərə necə qıymaq olar? Kimin əli gələr? Bunu erməni faşistləri 28 il əvvəl Xocalıda etdilər. Belə də qəddarlıq, vəhşilik olar? Biz Xankəndidə yaşayırdıq. Erməni quldurları ev-eşiyimizi yandırandan sonra 1988-ci ildə Xocalıya pənah apardıq. Dörd il idi orada yaşayırdıq. Soyqırımının dəhşətlərini qardaşlarım və onların ailə üzvləri də yaşayıb. Həmin gecə bir qardaşımın həyat yoldaşı qətlə yetirilib, beş uşağı yetim qalıb. Qardaşım üç gün qarlı meşələrdə qalandan sonra xilas ola bilmişdi. O biri qardaşım Murad həmin gecə 8 güllə yarası alıb. Hər dəfə bu abidənin qarşısından keçəndə, hər dəfə Xocalıdan söz düşəndə, hər ilin fevralı gələndə yaralarım qövr edir, yenidən o dəhşətli və məşum gecənin dəhşətlərini yaşayıram. Aradan 28 il keçsə də, yaralarım qaysaq bağlamaq bilmir. Təsəllimiz doğma torpaqlara qayıtmaq ola bilər. O gün gələcək və biz buna inanırıq.

Türkiyənin Azərbaycandakı səfiri Erkan Özoral: Xocalı soyqırımı dünyada XX əsrdə baş vermiş ən böyük faciələrdən biridir. Erməni təcavüzkarları tərəfindən 1992-ci il fevralın 26-da 613 günahsız insan qətlə yetirilib. Xocalı qətliamından 28 il keçməsinə baxmayaraq, hələ də bu faciənin səbəbkarlarının mühakimə olunmaması çox böyük ədalətsizlikdir. Hər zaman olduğu kimi açıq şəkildə deyirəm ki, Xocalı faciəsinin səbəbkarları cəzalarını almayanadək bu məsələ bağlanmayacaq. Bu yara hər zaman olduğu kimi açıqdır və faciənin səbəbkarları cəzasını almadan sağalmayacaq. Biz Türkiyə Respublikası olaraq, həmişə olduğu kimi, Azərbaycanın yanındayıq. Biz bir millət, iki dövlətik. Xocalı şəhidlərinə bir daha Allahdan rəhmət diləyirik.

Türkiyədən gələn Ayhan Binboya: Türkiyənin Adana vilayətindən və Ankara şəhərindən öz təşəbbüsümüzlə 50 nəfərlik nümayəndə heyəti ilə Azərbaycana gəlmişik. Məqsədimiz 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalıda baş verən qətliamı, bəşəriyyət tarixində ən qanlı faciələrlə bir sırada duran soyqırımı törədənləri lənətləmək, azərbaycanlı qardaşlarımızın kədərini bölüşməkdir. Bakıdakı “Ana harayı” abidəsini ziyarət edərək, şəhidlərimizin ruhuna dualar oxuduq, qanlı faciənin şahidi olan insanların kədərlərini şərik çıxdıq. Xocalıdan olan azərbaycanlı qardaşlarımızın ağrı-acısını, kədərini bölüşməyə çalışırıq. Bu, ölkələrimizin və xalqlarımızın qardaşlığının təzahürüdür. Ulu öndər Heydər Əliyevin dediyi kimi, Türkiyə və Azərbaycan bir millət, iki dövlətdir. Bizim birliyimiz könül birliyidir.

Bakıdakı 86 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi Seyidxanım Mirzəzadə: Hər il məktəbimizin şagirdləri ilə birlikdə Xocalı parkına gələrək faciə qurbanlarının xatirəsinə ucaldılmış “Ana harayı” abidəsini ziyarət edirik. Biz 1992-ci il fevralın 26-da Xocalıda törədilmiş soyqırımını unuda bilmərik. Artıq bir həftədir məktəbimizdə Xocalı faciəsinin 28-ci ildönümü ilə bağlı müxtəlif tədbirlər keçirir, inşa yazı və şeir müsabiqələri təşkil edirik. Xocalı soyqırımı barədə uşaqlara məlumat veririk. Şagirdlərlə birlikdə bu abidəni ziyarət etməyi özümüzə borc bilir, gənc nəslin vətənpərvər ruhda tərbiyə edilməsinə çalışırıq.

183 nömrəli tam orta məktəbin şagirdi Əli Hüseynli: Xocalıda günahsız körpələr, bizim yaşıdlarımız qəddarcasına öldürülüb. Bu qanlı cinayət nəticəsində 76 uşaq əlil olub. Kitablardan oxuduğumuz və yaşlı insanlardan eşitdiklərimiz bizə dəhşətə gətirir. Erməni cəlladları uşaqların gözləri qarşısında onların ailə üzvlərinə işgəncələr veriblər. Onlar uşaq qatilidirlər və bunun cəzasını almalıdırlar. Mən və həmyaşıdlarım ermənilərin öldürdükləri insanların xatirəsini yad etmək üçün hər il “Ana harayı” abidəsini ziyarətə gəlirik. Biz heç vaxt bu faciəni unutmayacağıq. Çünki Xocalı soyqırımı bizim qan yaddaşımızdır.