Bakı, 16 fevral, AZƏRTAC

Prezident İlham Əliyev postmünaqişə dövrünə qədəm qoyduğumuz andan etibarən işğaldan azad olunan ərazilərin bərpasını dövlət və xalq olaraq reallaşdırmalı olduğumuz prioritet məsələ, qarşımızda duran əsas amal və tarixi missiya olaraq müəyyənləşdirdi. Bütün icra edilən layihələrə dövlət başçımızın özünün şəxsən nəzarət etməsi, iş qrafikinin əsas hissəsini işğaldan azad olunmuş ərazilərə səfərlərin təşkil etməsi bu məsələdə nə qədər prinsipial olduğumuzun göstəricisidir.

Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında politoloq Şəbnəm Həsənova deyib.

Politoloq bildirib ki, işğaldan azad olunmuş torpaqlarda səkkiz məscidin əsaslı təmiri, bərpası və tikintisi nəzərdə tutulur. Milli-mənəvi dəyərlərin uca tutulması işini öz fəaliyyətində ana xətt kimi müəyyənləşdirən Heydər Əliyev Fondu bu məsələdə də əsas bayraqdardır. Belə ki, Fond tərəfindən Ağdam Cümə məscidi, Şuşada Yuxarı Gövhərağa, Aşağı Gövhərağa, Saatlı məscidləri əsaslı təmir edilir. Bununla yanaşı, Şuşa şəhərində yeni məscidin inşasına, Zəngilan şəhərində, Hadrutda və Daşaltıda məscidlərin yenidən qurulması və tikintisi prosesinə start verilib.

Ş.Həsənova diqətə çatdırıb ki, Qarabağ iqtisadi rayonunun yaradılması qədim tarixi və mədəni irsə malik olan Qarabağ regionunun bərpa edilməsi və sürətli inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Ümumiyyətlə şəhərsalma inkişaf qərarlarını həyata keçirmək və şəhərin fəaliyyətini təmin etmək üçün geniş spektrli aktorları və institutları birləşdirən bir prosesdir. Azərbaycan postmünaqişə dövləti kimi dövlət və özəl sektor olmaqla inklüziv tərəfdaşlıq qura bilir, inkişaf agentləri ilə koordinasiyalı fəaliyyət həyata keçirir, dövlət-cəmiyyət əlaqələrini gücləndirir, şərait və fürsətləri dəyərləndirmək üçün təşviqetmə və rəqabət mühiti formalaşdırır, bərpa-quruculuq işlərində yerli sakinlərin cəlb olunması, iqtisadi mənfəətin yüksəldilməsi və ümumi şəhərsalma baxışının üstünlüklərini tarixilik və müasirliklə uyğunlaşdırır. Bu baxımdan da Ağdam şəhərində böyük bir ərazidə qurulan sənaye parkının ilk rezidentləri tərəfindən yaxın gələcəkdə istifadəyə veriləcək yeni müəssisələrin təməl daşının qoyulması da mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Çünki işğaldan azad edilmiş ərazilərin gələcək inkişafı həm də yaşayış binalarının inşası və iş yerlərinin açılması ilə bağlıdır ki, insanlarımız oraya dönərkən işlə təmin oluna bilsinlər. Azərbaycanda biznes, və sahibkarlar üçün əlverişli şəraitin yaradılması, sahibkarlara mənəvi-siyasi dəstəyin, güzəştli kreditlərin verilməsi onlara platforma təqdim edir ki, müəssisələr tikilsin, iş yerləri açılsın ki, qısa zamanda regionu canlandıra bilək. Bu baxımdan da Ağdama artıq üçüncü dəfə səfər edən dövlət başçımız olduqca mühüm bir çağırış etdi. Bu çağırış mahiyyət etibarilə bərpa-quruculuq işlərində dövlət-cəmiyyət, dövlət-özəl sektor kimi istiqamətlərin müəyyənləşdirilməsi ilə həm də Vətənin dirçəldilməsi istiqamətində səfərbərliyin elan olunmasıdır. Belə ki, işğaldan azad olunan ərazilərin davamlı bərpası işində lokal amillər və beynəlxalq trendlər nəzərə alınmalı, bu işə töhfə vermək üçün yerli və xarici mütəxəssislər, habelə dövlət-özəl sektor kimi inkişafın əsas aktorları olmaqla maraqlı tərəflər şəffaflıq və aktiv iştirak həyata keçirməli, effektiv qərarların qəbulu ilə müsbət nəticəyə istiqamətlənən inklüziv tərəfdaşlıq vasitəsilə qarşılıqlı əlaqədə olmalıdırlar. Bu baxımdan da dövlət başçımız Azərbaycan iş adamlarını Ağdama və azad edilmiş bütün başqa ərazilərə sərmayə və vəsait qoymağa səsləyir.

“Adətən münaqişədən sonrakı şəraitdə olan ölkələrdə dövlət və cəmiyyət arasında münasibətlərin pozulması, zəif əlaqələri ilə üzləşilir, fövqəladə böhranların, davam edən stres və qəfil şokların şahidi oluruqsa Azərbaycan bütün bu mənfi tendensiyalardan uzaq sabitlik və inkişaf potensialını düzgün idarə etmək, onları istiqamətləndirmək, davamlı və dayanıqlı inkişaf etdirmək, münaqişədən sonrakı idarəçilikdə tərəfdaşlıqların qurulması iradəsi ortaya qoyur. Bu günə qədər icra edilmiş işlər maksimum səmərə və keyfiyyətlə, koordinasiya edilmiş sistemli fəaliyyətin, vahid planın nəticəsidir. Düzgün tənzimləyici çərçivələr vasitəsilə koordinasiya edilmiş proaktiv təşəbbüslər bizə bunu deməyə əsas verir. Güclü dövlət-vətəndaş cəmiyyəti əlaqələri özünü onda göstərir k, işğaldan azad olunmuş Baş planlar yerli əhali ilə razılaşdırılır, tarixilik və müasirliyin sintezi olmaqla onların fikir və rəyləri nəzərə alınır. Bir sözlə, işğaldan azad edilmiş ərazilərimizin bərpası onların Azərbaycan iqtisadiyyatına yenidən inteqrasiya edilməsi baxımından vacib olduğu qədər həm də geosiyasi və qlobal əhəmiyyətə malikdir. Nəzərə alsaq ki, Zəngəzur dəhlizi həm dəmir yolu, avtomobil yolu, hava nəqliyyatı olmaqla, həm də xarici bazarlara çıxmaq, enerji növlərinin ixrac edilməsi baxımından olduqca mühüm əhəmiyyətə malikdir, deməli, sözügedən dəhliz geosiyasi və qlobal proseslərdə açar məsələ qismində çıxış edir. Bu baxımdan da Zəngəzur dəhlizi ilə Azərbaycandan Naxçıvan Muxtar Respublikasına, oradan isə Türkiyəyə və İrana yeni xəttin çəkilişi indi prioritet planlardan biridir”, - deyə politoloq əlavə edib.

O deyib ki, postmünaqişə dövründə işğaldan azad olunmuş ərazilərin dirçəldilməsi iqtisadi, sosial, ekoloji imkanlar, ətraf mühitin sağlamlığını təmin edən davamlı keçid kimi qəbul edilir. Ərazinin landşaftının, təbii sərvətlərin gələcək vəziyyətinin idarə edilməsi və istifadəsi ilə bağlı mötəbər və effektiv qiymətləndirmələrin verilməsi olduqca mühüm məsələdir. Nəzərə almalıyıq ki, azad edilmiş ərazilər həm də böyük bərpa olunan, xüsusən də hidroenerji potensialına malikdir. Belə ki, Azərbaycanın yerli su ehtiyatlarının 25 faizi Qarabağda əmələ gəlir. Bu baxımdan da təbii sərvətlərin davamlı idarə edilməsinin aktuallığı və bu resurs səmərəliliyinin texnoloji və iqtisadi potensialının müvafiq dövlət siyasəti ilə dəstəklənməsi olduqca önəmlidir.

“Postmünaqişə dövründə dövlətlərin üzləşdiyi başlıca problemlərdən biri də ölkədən kütləvi miqrasiya və maliyyə böhranlarıdır ki, postmünaqişə mərhələsinin digər tərəfində bu kimi mənfi halların kütləvi xarakter almasına baxmayaraq Azərbaycanda tamamilə əks mənzərənin şahidi oluruq. Belə ki, təkcə demoqrafik dinamikaya nəzər yetirdiyimiz zaman müstəqillik dövründən bəri əhalinin sayının 7 milyondan 10 milyona yüksəlməsinin şahidi oluruq ki, bu da ölkədə gedən müsbət meyillərin, sabitliyin, əmin-amanlığın, iqtisadi inkişafın və sosial rifahın əyani təzahür formasıdır”, - deyə Ş.Həsənova qeyd edib.