Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

SİYASƏT

Prezident İlham Əliyevin 20 ili: Azərbaycanın regional gücə çevrilməsinin tarixçəsi - ŞƏRH

Prezident İlham Əliyevin 20 ili: Azərbaycanın regional gücə çevrilməsinin tarixçəsi -  ŞƏRH

Bakı, 18 oktyabr, AZƏRTAC

İlham Əliyevin Prezident seçildiyi 2003-cü il regional və beynəlxalq münasibətlər baxımından olduqca mürəkkəb bir dövr idi. Qısaca desək, 2001-ci il sentyabrın 11-də Nyu-Yorkdakı Ümumdünya Ticarət Mərkəzinə “Əl-Qaidə”nin hücumundan sonra ABŞ Əfqanıstana hərbi müdaxilə etdi, ardından 2003-cü ildə İraqı işğal etdi. ABŞ sonra Suriyanı, İranı və Şimali Koreyanı “Şər üçbucağı” adlandırdı. Həmçinin başlatdığı qlobal güc mübarizəsində bütün dövlətlərə “ya bizimləsən, ya qarşımda” mesajı verərək dünyada tək hegemon güc olduğunu elan etdi. Corc Buş administrasiyasının hədəfində İraqdan sonra Azərbaycanın qonşusu İranın olduğu güclü iddia kimi yayılmaqda idi. Əlbəttə, bu hadisələr Cənubi Qafqaz da daxil olmaqla, bütün ətraf regionlara öz təsirini göstərirdi. Buna paralel olaraq, regionda Gürcüstan və Ukraynada yaşanan “rəngli inqilablar”dan sonra Qərb mətbuatı növbənin Azərbaycana çatdığını elan edirdi.

Bu sözləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin şöbə müdiri Cavid Vəliyev söyləyib.

“Azərbaycanda 2003-cü ildə keçirilən seçkilərində İlham Əliyev belə bir çətin regional və qlobal şəraitdə prezident seçildi. Prezident İlham Əliyevin xarici siyasət strategiyasının qarşısında torpaqları işğaldan azad etməklə yanaşı, qlobal və regional mənada başlayan bu güc mübarizəsində doğru istiqaməti müəyyənləşdirmək də dururdu. Ölkəmiz Qarabağın işğaldan azad edilməsi üçün “hücum strategiyası” müəyyənləşdirdi. Azərbaycan Qlobal miqyasda güc mübarizəsində isə beynəlxalq proseslərdən təcrid olunmamaq, eyni zamanda, müstəqil xarici siyasətini qoruyaraq qonşu dövlətlərə qarşı platforma olmamaq və etibarlı tərəfdaşa çevrilmək strategiyasını seçdi. Bütün hədəf dünyada və regionda rəqiblərin iddialarının əksinə olaraq etibarlı və güclü Azərbaycan dövləti yaratmaq idi”, - deyən şöbə müdiri bu dövrdə xarici siyasət qarşısında duran əsas məsələlərdən birinin Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun reallaşması üçün müqavilənin imzalanması olduğunu qeyd edib. Diqqətə çatdırıb ki, bu layihə Azərbaycanın regional əməkdaşlığı genişləndirməsi və dünya birliyinə müsbət gündəmlə daxil olması baxımından vacib idi. Bunun qarşılığında rəsmi İrəvan və erməni diasporunun təzyiqləri ilə ABŞ və Avropadan bəzi siyasətçiləri, Konqres üzvləri bu layihənin Ermənistandan keçməsini istəyir, bu məqsədlə ABŞ və Avropadan ona maddi dəstək və kredit ayrılması qadağan edilən qərarlar verilirdi. Bütün bunlara baxmayaraq, 2007-ci ildə Tbilisidə Azərbaycan, Türkiyə və Gürcüstan liderləri arasında Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsinin tikilməsi üçün ilkin razılaşma imzalandı. Azərbaycan bu layihənin həyata keçməsi üçün həm öz hissəsini, həm də Gürcüstan hissəsini maliyyələşdirdi.

2008-ci ilin avqustunda yaşanan Rusiya-Gürcüstan müharibəsi Prezident İlham Əliyevin xarici siyasəti üçün yeni imtahanı oldu. Bu müharibə əslində 1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılmasından sonra qurulan tək qütblü dünya sisteminə qarşı regionda yeni geosiyasi rəqabətin başlaması mənasına gəlirdi. Qısacası, dünyada yeni geosiyasi mübarizə Azərbaycanın qonşuluğunda Gürcüstanda başlamışdı və Prezident Əliyev üçün yenidən doğru bir strategiya seçmək ehtiyacı ortaya çıxmışdı.

Belə bir şəraitdə, 2009-cu ildə Naxçıvanda Türk dövlətləri arasında münasibətlərin institutlaşdırılması məqsədilə Türkdilli Ölkələrin Əməkdaşlıq Şurası yaradıldı, Azərbaycan Türkiyə, Qazaxıstan və Qırğızıstan ilə Şuranın təsisçi dövləti oldu. Bu, əslində, Azərbaycanın yeni dövrdə öz tərəfini seçməsi mənasına gəlirdi. Azərbaycan Türk dövlətləri ilə birlikdə yeni dünya düzənində öz yerini tutmağa başladı. 2010-cu ildə Azərbaycanla Türkiyə arasında “Strateji Əməkdaşlıq və Qarşılıqlı Yardımlaşma haqqında Saziş” imzalandı, daha sonra Yüksək Səviyyəli Əməkdaşlıq Şurası quruldu. Şura Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərində yeni dövrün başlanğıcını qoydu. Azərbaycan və Türkiyənin Avropa enerji bazarında aparıcı oyunçuya çevirən Trans-Anadolu qaz boru kəməri üzrə müqaviləsi məhz bu Şuranın ilk iclasında imzalandı.

TANAP müqaviləsi, əslində, Azərbaycanın enerji siyasətində İlham Əliyev dövrünün ən vacib uğurlarından hesab oluna bilər. Xüsusilə 2006-cı ildə yaşanan Rusiya-Ukrayna təbii qaz böhranından sonra Avropa alternativ enerji mənbələrinə yönəldi və bu çərçivədə sonrakı dövrdə Azərbaycanın “Köhnə qitə” üçün daha əhəmiyyətli enerji tərəfdaşına çevrildi. Bu layihələrin Azərbaycan üçün faydaları bunlardır : 1. Ölkənin qeyri-neft sektorunun inkişafına imkan yarandı. 2. Azərbaycanın strateji dəyəri artdı. 3. Azərbaycanın dünya bazarlarına çıxışı təmin edildi və o, dənizlərə çıxış olmayan ölkədən tranzit ölkəyə çevirdi. 4. Azərbaycanın iqtisadiyyatı inkişaf etdi. 5. Qarabağ məsələsinin ədalətli həllində strateji güc balansı Azərbaycanın lehinə dəyişdi. Sonuncu maddə Prezident İlham Əliyevin xarici siyasətinin strateji prioriteti və Azərbaycan xalqının ən böyük arzusu idi.

Dövlətimizin başçısı bir tərəfdən beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın etibarlı müttəfiq olduğunu göstərdi, digər tərəfdən onun strateji dəyərini artırdı, daxili və xarici siyasətdə müstəqil kurs yürütdüyünü sözdə deyil, reallıqda göstərmiş oldu. Bu da Azərbaycanın ən əsas daxili, xarici və təhlükəsizlik problemi olan Qarabağ məsələsinin həllini yaxınlaşdırdı.

Prezident İlham Əliyev Qarabağ məsələsinin ədalətli, beynəlxalq hüquqa uyğun, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyi çərçivəsində həlli üçün çalışdı. Bir-birindən fərqli üç istiqamətə xüsusi diqqət yetirildi. 1. Müharibə olmaması və insan itkisinin qarşısının alınması üçün diplomatik müzakirələrdən ümidi kəsmədi və davam etdirdi. 2. Ermənistana qarşı beynəlxalq aləmdə yalnız hücum diplomatiyası ilə nəticə qazanacağına qərar verdi. 3. Alternativ variant olaraq ölkənin hərbi hazırlığını davam etdirdi. Bu, əslində, problemlə qarşı-qarşıya olan bir ölkənin başçısı üçün A, B və C variantlarının masada olduğunu göstərirdi.

Nəticədə 2020-ci ildə Azərbaycan Ordusu 44 günlük uğurlu əməliyyatla torpaqlarını işğaldan azad etdi. Bu uğur diplomatik və hərbi strategiyanın uğurlu şəkildə koordinasiya edilməsinin nəticəsi idi. Prezident İlham Əliyev hərbi və diplomatik strategiyası ilə Azərbaycan xalqının arzusunu yekunda uğura çevirə bilmişdi. Prezident İlham Əliyev bu uğuru xalq-iqtidar birliyinin təzahürü adlandırdı. Azərbaycan dövləti 2023-cü ildə bütün ölkə ərazisində suverenliyini təmin edərək 2020-ci il Zəfərinin təsadüfi olmadığını göstərdi. Bu, Azərbaycanın son 200 ildə itirdiyi torpaqlarını ilk dəfə geri alması idi. Bu, eyni zamanda, milli qürurun, milli kimliyin bərpası və yeni hədəflərin önünün açılması idi. Beləliklə, Azərbaycan Cənubi Qafqazın lideri olduğunu bir daha nümayiş etdirdi.

“Son 20 ildə Prezident İlham Əliyevin xarici siyasəti bir neçə mərhələdən keçərək Azərbaycanı regionun lider dövlətinə çevirməyi bacardı. Birincisi, qarşısına çıxan çağırışlara qarşısında doğru strategiya mənimsəyərək imtahandan uğurla keçdi. İkincisi, Azərbaycanın strateji dəyərini artıran layihələri uğurla tamamladı və yenilərinə imza atdı. Üçüncüsü və ən vacibi işğal altındakı torpaqları azad edəcək diplomatik və hərbi strategiya həyata keçirərək milli qürurumuzu, kimliyimizi bərpa etdi və ölkə üçün yeni hədəflər müəyyənləşdirdi.

Nəticədə, İlham Əliyevin 20 illik prezidentliyi dövründə Azərbaycan regional gücə çevrildi. Bu mənada Azərbaycan regionun taleyini müəyyənləşdirən güclü bir dövlət olmağı bacardı. Azərbaycan regionun böyük və regional güclərin qarşıdurma platforması deyil, əməkdaşlıq platforması olmasını təmin edə bildi. Digər tərəfdən, Qarabağ zəfərindən sonra regional əməkdaşlıq və normallaşma üçün verdiyi təkliflərlə, əslində, bu liderlik məsuliyyətinin şərtlərini yerinə yetirməyə hazır olduğunu göstərdi”, - deyə C.Vəliyev vurğulayıb.

 

 

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Moldovada prezident seçkilərinin ikinci turunda seçici fəallığı qeydə alınıb

Azərbaycanın daha bir boksçusu dünya birinciliyində gümüş medal qazanıb

Türkiyə derbisi: “Fənərbağça” “Trabzonspor”u məğlub edib

La Liqa: “Barselona” və “Atletiko” turu qələbə ilə bitirib

Berlində ana və iki qızı qətlə yetirilib

Zığ dairəsi-Hava Limanı yolunda sürət həddi endirilib

Azərbaycan Basketbol Liqasında III tura yekun vurulub

Ölkə ərazisində yağış sabah günün ikinci yarısından tədricən kəsiləcək – FAKTİKİ HAVA - YENİLƏNİB

Xəzər dənizində “AZIREX-2024” birgə taktiki təlimi keçiriləcək

İstanbulda Azərbaycan mədəniyyəti və ədəbiyyatının tanıdılması günləri davam edir

Sərhəd yoxlamalarının tətbiqindən sonra Almaniyaya icazəsiz giriş halları 13 faiz azalıb

Mahir Emreli Bundesliqada növbəti qolunu vurub

“Səbail” komandasının baş məşqçisi istefa verib

Şirvanda qadını bıçaqlayan şəxs saxlanılıb

Misli Premyer Liqası: “Kəpəz” son dəqiqədə vurduğu qolla “Səbail”ə qalib gəlib

DİM: Taksi sürücüləri üçün imtahanda 662 namizəd uğur qazanıb

İtaliyada silahlı şəxslər karqo şirkətinin ofisinə hücum edib, bir milyon avroluq məhsul oğurlayıblar

Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Zaur Nudirəliyev və Cəmil Nəcəfovun xatirələri anılıb

Moldova MSK: Prezident seçkilərinin ikinci turunu baş tutmuş hesab etmək olar

Masallıda toy karvanında avtoxuliqanlıq edən sürücü həbs olunub

Fransada səhiyyə həmkarlar ittifaqları tətil elan ediblər

COP29 nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların diqqət mərkəzindədir

PMS imtahanının I mərhələsi keçirilib

Dövlət qulluğu üzrə imtahanlarda 129 nəfər uğur qazanıb

Arxiyepiskop: Kilsə həmişə gürcü xalqının yanındadır

Aqrar sığorta fəaliyyəti üzrə müstəqil ekspert sertifikatı almaq istəyənlər imtahan veriblər

İstanbul sərgisinə qatılan Azərbaycan nümayəndə heyəti Ümummilli Liderin abidəsini ziyarət edib

Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalı təqdim edib VİDEO

Pavel Herçinski: Aİ-nin yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti COP29-da iştirak edəcək

Türkiyəli ekspert: Əlverişli beynəlxalq şərait Cənubi Qafqazda kommunikasiyaların açılmasına kömək edir

İrakli Kobaxidze: Avropaya inteqrasiya Gürcüstan Konstitusiyasında öz əksini tapıb

COP29-la bağlı nəqliyyatın idarə olunması üzrə növbəti monitorinqlər keçirilib

Paytaxtın Nərimanov rayonunda açıq ərazidə baş vermiş yanğın söndürülüb YENİLƏNİB

UEFA İntizam Komitəsi Gürcüstan Futbol Federasiyasını cərimələyib

Qazaxıstanlı deputat: Azərbaycan COP29-u yüksək səviyyədə keçirəcək

Metro stansiyalarının iş rejimində tənzimləmələr tətbiq ediləcək

Berlində qatar yanıb

Lerikdə polisə silahlı müqavimət göstərən şəxs zərərsizləşdirilib

Naxçıvanda polis əməkdaşları nəzarət-profilaktik tədbirlər həyata keçirirlər

“Qələbə qaçışı”nın qalibi: Bu yarış mənim üçün yeni təcrübə oldu

Sabaha gözlənilən hava proqnozu açıqlanıb

Azərbaycan Çin Beynəlxalq İdxal Sərgisində iştirak edəcək

Fərid Qayıbov: “Qələbə qaçışı”nda iştirakçı sayının artması sevindirici haldır

Vətən müharibəsinin xronikası: 3 noyabr

“Qələbə qaçışı”nın qalibləri müəyyənləşib VİDEO

Cənubi Koreya, ABŞ və Yaponiya birgə hərbi təlimlərə başlayıb

Bu gün axşamdan başlayaraq hava şəraiti qeyri-sabit, arabir yağıntılı olacaq, şimşək çaxacaq

BDU komandası Çində keçirilən startap yarışmasının qalibidir

Serbiya bu gündən etibarən Rusiyadan əlavə həcmdə qaz alacaq

İranda zəlzələ olub, xəsarət alanlar var

Bakıda IV “Qələbə qaçışı”na start verilib

Əliyar Ağayev Çempionlar Liqasının oyununa təyinat alıb

Fövqəladə Hallar Nazirliyi gözlənilən qeyri-sabit hava şəraiti ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edib

COP29 tədbirinə hazırlıq çərçivəsində bəzi avtobus marşrutlarının hərəkət sxemləri müvəqqəti olaraq dəyişdiriləcək

Moldovada prezident seçkilərinin ikinci turu ilə bağlı səsvermə başlayıb

İtaliyada H3N2 virusuna görə ilk xəstəxanaya yerləşdirmə qeydə alınıb

Jan-Pyer Günyüt: “Sarı gəlin” hamını ağlatdı VİDEO

Alən Tremolyer: Hər kəs Azərbaycan musiqisinə heyran qaldı VİDEO

Azərbaycanın Zəfər Günü Parisdə təntənə ilə qeyd olunub VİDEO

Aqrar sığorta fəaliyyəti üzrə müstəqil ekspert sertifikatı almaq istəyənlər imtahan verəcəklər

Bakı-Qazax yolunda ağır yol qəzası baş verib VİDEO

DİM: Bu gün 1800-ə yaxın namizədin PMS imtahanı verməsi gözlənilir

Bu gün dövlət qulluğu vəzifələri üzrə imtahanlar keçiriləcək

Xüsusi hazırlıq keçmiş 800-ə yaxın taksi sürücüsü test imtahanı verəcək

Arktikada Frans-İosif Torpağı arxipelaqındakı Mesyatsev adası tamamilə yoxa çıxıb

Aerobik idman növü süd vəzi xərçənginin müalicəsindən sonra idrak pozğunluğunun qarşısını ala bilər

Qazaxıstanda xarici turistlər üçün yeni viza növü tətbiq olunub

Çexiya Prezidenti onlarla ölkə vətəndaşına Ukrayna ordusunun sıralarına qoşulmağa icazə verib

Araşdırma: Həddindən artıq yuxulama Altsheymer xəstəliyinin əlamətidirmi?

Nigeriya ordusu antiterror əməliyyatı zamanı 200-ə yaxın silahlını məhv edib

Orban ölkəni qeyri-qanuni immiqrasiyadan qorumaq siyasətini bir daha təsdiqləyib

Media: Türk Dövlətləri Təşkilatı güc mərkəzinə çevrilib

“Mərkəzi Asiya-Qafqaz Təqaüd Proqramı”nın iştirakçıları ilə görüş olub

Media: İsrail “Hizbullah” komandirini ələ keçirib

İmişli Rayon Ağsaqqallar Şurasının Zəfər Gününə həsr edilmiş konfransı olub

İstanbul sərgisində Azərbaycan yazarlarının iştirakı ilə ədəbi müzakirələr və imza mərasimi keçirilib

Braziliya klubu Marselo ilə müqaviləyə xitam verib

Tovuzda bəy idarə etdiyi avtomobili aşırdıb, xəsarət alanlar var

Bakıda yorğa atların ölkə çempionatı və cıdır yarışlarının qalibləri müəyyənləşib

Nazir: Ukrayna COP29-da tərəfdaşlarla yaşıl transformasiya üzrə işləyəcək

Premyer Liqa: “Liverpul”dan qələbə, “Arsenal” və “Mançester Siti”dən məğlubiyyət

Bodibildinq üzrə III muxtar respublika birinciliyi təşkil edilib

COP29 çərçivəsində Davamlı İnnovasiya Forumu keçiriləcək

Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin kollektivi ilə görüş olub

Beynəlxalq Muğam Mərkəzində şair Mahirə Nağıqızının yaradıcılıq gecəsi keçirilib

Mahirə Nağıqızı: Qərbi Azərbaycana qayıdanadək bu istiqamətdə yazıb-yaradacağıq

ADY yaşıl dünya naminə kütləvi iməcilik keçirib

® “Azercell” “Ən Yaxşı Mükafatlandırma və Tanıma Strategiyası” mükafatına layiq görülüb

BDU ilə Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti arasında əməkdaşlıq genişləndiriləcək

Vinçentso Montellanın Türkiyə millisindəki gələcəyi müəyyənləşib

İtaliya Albaniyadakı qəbul mərkəzlərinə 70-dək miqrant göndərir

“Zəfər Günü - milli qürur və şərəf tariximiz” mövzusunda elmi-praktik konfrans keçirilib

Azərbaycan modelyerləri “Moda Birliyi” III Beynəlxalq Forumunda iştirak edəcəklər

“Zəfər körpüsü” layihəsi: I və II Qarabağ müharibəsi şəhidlərinin övladları bir araya gətirilib

Nazir müavini: Azərbaycan İstanbulda Beynəlxalq Kitab Sərgisində geniş nümayəndə heyəti ilə təmsil olunur

Azərbaycan İstanbul Beynəlxalq Kitab Sərgisində fəxri qonaq qismində iştirak edir VİDEO

DYP paytaxtın bəzi yollarında hərəkət istiqamətinin dəyişdirilməsi ilə bağlı sürücülərə müraciət edib

Misli Premyer Liqası: “Zirə” səfərdə “Şamaxı”ya qalib gəlib

Britaniyada Mühafizəkarlar Partiyasının yeni lideri seçilib

Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti TDT ölkələri ilə sosial müdafiə sahəsində sazişlərin tezliklə imzalanacağına ümid edir