Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

DÜNYA

Tədqiqat: İndiyədək 610 quş növünün nəsli kəsilib, növbəti iki əsrdə daha 1000 növ yox ola bilər

Tədqiqat: İndiyədək 610 quş növünün nəsli kəsilib, növbəti iki əsrdə daha 1000 növ yox ola bilər

Bakı, 5 oktyabr, AZƏRTAC

Ekoloqlar bildirirlər ki, Hind okeanının Mavriki adasında məskunlaşan uça bilməyən məşhur quş olan Dodo insanların təqsiri üzündən nəsli kəsilməkdə olan qanadlı heyvanların bir nümunəsidir. Təcrid olunmuş ekosisteminə yaxşı uyğunlaşan, lakin insanların gəlişinə hazır olmayan Dodo ilə ilk dəfə 1598-ci ildə niderlandlı dənizçilər qarşılaşıb. Ovçuluq, yaşayış yerlərinin məhv edilməsi və yerli olmayan növlərin gətirilməsi 80 ildən az müddətdə onu məhv edib.

Amma bu quş növü məhv olan yüzlərlə qanadlının yalnız bir örnəyidir. Yeni araşdırmalar son 130.000 il ərzində 610 quş növünün nəslinin kəsilməsini sənədləşdirib və bu, “Homo Sapiens” növünün qlobal miqyasda yayılması ilə üst-üstə düşür. Quş böhranı son illərdə və onilliklərdə daha da sürətlənib. Məsələn, Havayın nəğməkar quşu olan Kauaʻi keçən il nəsli kəsilmiş elan edilib.

AZƏRTAC “Reuters” agentliyinə istinadla xəbər verir ki, tədqiqatçılar, həmçinin bu prosesin ekoloji nəticələrini də aşkar ediblər, çünki quş növlərinin yoxa çıxması onların saysız-hesabsız ekosistemlərdə xidmət etdiyi funksiyaları da aradan qaldırır. İngiltərənin Birminhem Universitetinin ekoloqu, bu həftə “Science” jurnalında dərc olunan araşdırmanın aparıcı müəllifi Tom Metyus deyib: “Quşlar toxumların səpilməsi, həşəratların istehlakı, ölü materialın təkrar emalında əsas rol oynayır. Məsələn, qarğalar tozlanma kimi bir çox vacib ekosistem funksiyalarını yerinə yetirirlər. Növlər məhv olsa, onda biz bu funksiyaları da itiririk. Bunun ən yaxşı nümunəsi Mavriki və Havay adalarıdır. Burada demək olar ki, bütün yerli meyvə yeyən quşların nəsli kəsilib”.

Ekoloq əlavə edib ki, quşlar meyvələri yeyərkən və sonra hərəkət edərkən, meyvələrin aid olduğu bitkilərin toxumlarını da səpirlər. Onun sözlərinə görə, bu səbəbdən ağac növlərinin də bir çoxu məhv ola bilər.

Tədqiqatçılar tərəfindən sənədləşdirilmiş nəsli kəsilmiş quşların əksəriyyəti adalarda yaşayıb. Yaşayış yerinin itirilməsi təcridolunma və ərazinin azaldılması nəzərə alınmaqla böyük təsirlərə səbəb ola bilər, siçovullar, pişiklər və siçanlar kimi heyvanların introduksiya edilməsi isə uça bilməyən bir çox ada-endemik quşların yeni yırtıcılardan qaça bilməməsinə ciddi təsir göstərəcək.

İnsan ovçuluğu keçmişdə quşların nəslinin kəsilməsinə səbəb olan ən böyük amil idi və indi də müəyyən bölgələrdə problem olaraq qalır. Metyus qeyd edib ki, nəğməkar quşların ticarət məqsədilə tutulması xüsusilə Cənub-Şərqi Asiyada böyük bir problemdir. Müəyyən bölgələr və növlər daha spesifik amillərlə əlaqəli idi. Məsələn, insanlar tərəfindən təqdim edilən quş malyariyasını göstərmək olar. Gələcəkdə böyük naməlum amil meydana çıxa bilər ki, bu da antropogen iqlim dəyişikliyi ilə bağlı olacaq.

Beləliklə, alimlər hesab edirlər ki, 3 milyard illik unikal təkamül tarixində hər bir itirilmiş növ həyat ağacından bir budaq kəsmək kimidir. Eyni zamanda, 610 rəqəmi quşların nəslinin tükənməsinin cüzi bir hissəsidir, çünki bəzi bölgələrdən əldə edilən məlumatların azlığı və bir çox itirilmiş növləri tapmaq üçün skelet qalıqlarının olmaması daha çox quş növünün yoxa çıxması fərziyyəsini gücləndirir. Real rəqəmdən asılı olmayaraq, Metyus son 50.000 il ərzində yoxa çıxmaların böyük əksəriyyətini insan amili ilə əlaqələndirir. Hazırda planetimizdə 11 minə yaxın quş növü mövcuddur. Tədqiqatçılar növbəti iki əsr ərzində 1000-dən çox növün nəslinin kəsilməsini proqnozlaşdırırlar.

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Eskişehirdə Zəfər Günü qeyd edilib

8 Noyabr - Zəfər Günü münasibətilə Praqada tədbir keçirilib

Türkiyə parlamentinin sədri Azərbaycanı təbrik edib: Qardaşlığımız əbədi olsun!

Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyində Zəfər Günü tədbir keçirilib

Qalata Qülləsində Azərbaycan Bayrağı və Xarıbülbül təsviri əks olunub VİDEO

Tbilisidə Zəfər Gününə həsr olunmuş aksiya keçirilib

Naxçıvanda Zəfər Günü qeyd edilib VİDEO

Xətaidə bayram konserti təşkil edilib

Sumqayıtda Zəfər bayramı geniş konsert proqramı və atəşfəşanlıqla başa çatıb

Azərbaycan Könüllüləri Zəfər Günü münasibətilə silsilə tədbirlərdə iştirak ediblər

Zəfər Günü Tbilisidə silsilə tədbirlərlə qeyd olunub

Qazi Ramin Şirinov: Dörd il əvvəl bu gün biz uzun illərdən sonra möcüzəni gerçəkləşdirmişik

Zəfər Günü münasibətilə Xankəndidə bayram konserti və atəşfəşanlıq olub VİDEO

Füzulidə Zəfər Gününə həsr edilən atəşfəşanlıq olub VİDEO

Bakıda möhtəşəm Zəfər atəşfəşanlığı VİDEO

Şuşada Zəfər Günü münasibətilə konsert keçirilib VİDEO

Türkiyədə TDT-nin xatirə sikkəsi satışa buraxılıb

Zəfər Günü Qarabağ bölgəsində yüksək bayram əhval-ruhiyyəsi ilə qeyd edilib

Şəhid bacısı: 20 əsgəri ölümdən qurtaran SADİQ snayperlə vurularaq şəhid olub

Lənkəranda Zəfər Günü coşquyla qeyd olunub

Ağalı kəndində 8 noyabr Zəfər Günü qeyd olunub VİDEO

Gəncədə "Zəfərin mübarək, Azərbaycan!" adlı konsert proqramı keçirilir

Deputat: Dünya 44 gündə Azərbaycanın şanlı qələbəsinin şahidi oldu

Bakıda Zəfər Günü münasibətilə hərbi orkestrlərin ifasında nümunəvi çıxışlar olub

Şamaxı Rayon Ağsaqqallar Şurasının hesabat konfransı keçirilib

8 Noyabr - Zəfər Günü münasibətilə Bakıda təntənəli bayram konserti keçirilib YENİLƏNİB

Azərbaycan Ordusunda andiçmə mərasimləri keçirilib

Zəfər Günündə son qərinənin qəhrəmanları minnətdarlıqla anılıb YENİLƏNİB VİDEO

COP29-un media tərəfdaşları açıqlanıb

Zəfər Günü Abşeron rayonunda coşqu ilə qeyd olunub

Rektor: Qəhrəman əsgər və zabitlərimizin şücaətlərini gələcək nəsillərə ötürmək əsas vəzifələrimizdən biridir

Vətəndaşlar Zəfər parkını ziyarət ediblər YENİLƏNİB VİDEO

8 Noyabr - Zəfər Günü Bolqarıstanda qeyd edilib

“Yaşıl və rəqəmsal transformasiyalar: qarşılıqlı təsirləri, pozitiv və neqativ aspektləri” - elmi-praktik konfrans

Füzulidə Zəfər Günü münasibətilə konsert olub VİDEO

Zəfər tariximiz şanlı qələbəmizdir - ŞƏRH

Dövlət Bayrağı Muzeyində Vətən müharibəsinə həsr edilən “Zəfər qalereyası” adlı ekspozisiya sərgilənir VİDEO

Füzulidə Zəfər Gününə həsr edilən rəsm sərgisi açılıb VİDEO

Şəki-Zaqatala bölgəsində Zəfər Günü silsilə tədbirlərlə qeyd olunub

Zəfər Günü münasibətilə Daşkəsəndə şəhid ailələri və qazilər ziyarət edilib

Özbəkistan Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun üzv ölkələri sırasına daxil olur

YAP Nəsimi rayon təşkilatı Zəfər Günü münasibətilə tədbir keçirib

Azərbaycanın Zəfər Günü Buxarestdə də qeyd olunub

Qələbəmiz xalqımızın əbədi qürur mənbəyidir – ŞƏRH

Sarayevoda Azərbaycanın Zəfər Günü qeyd olunub

Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri: Qarabağ Azərbaycandır!

BMU-da 8 Noyabr - Zəfər Günü təntənəli şəkildə qeyd olunub

Prezident İlham Əliyev Bakıda Dövlət Bayrağı Meydanında olub, Azərbaycanın üçrəngli Bayrağını ucaldıb  YENİLƏNİB VİDEO

Aşqarlar Kimyası İnstitutunda COP29-a həsr edilən beynəlxalq seminar keçirilib

Misli Premyer Liqası: "Neftçi" - "Şamaxı" oyununda qalib müəyyənləşməyib

Bakıda Olimpiya mükafatçıları və dünya çempionlarının iştirakı ilə fləş-mob keçirilib VİDEO

Hava Limanından paytaxtın 2 istiqamətində ödənişsiz ekspres xətlər fəaliyyət göstərəcək

8 Noyabr Zəfərinin 8 mühüm faktoru - MƏQALƏ

On beş il əvvəl Naxçıvandan başlayan yol və gündən-günə güclənən birlik - RƏY

Prezidentin Mətbuat Xidmətinin məlumatı

İsmayıllı rayonunda 8 Noyabr - Zəfər Günü münasibətilə tədbir keçirilib VİDEO

Dövlət Sərhəd Xidməti ağacəkmə aksiyası keçirib

Cəbrayıl şəhərində 8 Noyabr - Zəfər Günü qeyd olunub VİDEO

Türkiyə Müdafiə Nazirliyi Azərbaycanı Zəfər Günü münasibətilə təbrik edib

Prezident Ərdoğan: Azərbaycan xalqının Zəfər Gününü ürəkdən təbrik edirəm

COP29 çərçivəsində “Dayanıqlı, rəqəmsal Orta Dəhliz və onun hüdudlarından kənar” mövzusunda dəyirmi masa keçiriləcək

Qobustan Təbiət Qoruğunda Zəfər Günü münasibətilə tədbir keçirilib

Sumqayıtlılar Zəfər Günündə şəhidlərin xatirəsini anıblar

DTX-nin Mədəniyyət Mərkəzində Zəfər Günü ilə bağlı konsert proqramı təşkil olunub

Azərbaycan Türk dünyasına mənsub olduğunu qürurla nümayiş etdirir ŞƏRH

Tələbə gənclər Zəfər və Dövlət Bayrağı günləri ilə əlaqədar silsilə tədbirlər keçiriblər

Ermənistan üzərində qazanılmış hərbi uğurlar beynəlxalq hüququn təntənəsidir ŞƏRH

Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şavkat Mirziyoyevdən

Vətən müharibəsi Azərbaycan xalqının, bütün dünya azərbaycanlılarının haqq savaşı idi

Zəfər Günü münasibətilə Berlində təntənəli tədbir təşkil olunub

“AzərEnerji”də Zəfər Günü ilə bağlı silsilə tədbirlər keçirilib

® “Azercell Cup 2024” qalibləri beynəlxalq olimpiadalara hazırlaşırlar

Zəfər Günündə hərbi orkestrlərin müşayiəti ilə yürüşlər keçirilib  YENİLƏNİB 3

Şuşa Zəfəri - Qələbəmizin təntənəsi ŞƏRH

Şuşanın azad edilməsi Vətən müharibəsinin həlledici anı və Zəfərin rəmzi oldu ŞƏRH

Media qurumlarının rəhbərləri və nümayəndələri COP29-a hazırlıqla bağlı yekun işlərlə tanış olublar

“Dinlər və ekoetika” kitabı işıq üzü görüb

Zəfər Günü münasibətilə Azərbaycanın Türkmənistandakı səfirliyində tədbir keçirilib VİDEO

Zəfər Gününə həsr olunan “Könlüm Qarabağda, könlüm Zəngəzurda” düşərgəsi təşkil edilib

Füzulidə Zəfər bayramı ağacəkmə aksiyası ilə başlayıb VİDEO

Qalib Azərbaycanın Zəfər günü - Məqalə

Gürcü politoloq: Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü təmin etməsi bütün geosiyasi dövr üçün mühüm hadisədir

İtaliyada nəqliyyat işçiləri tətil edirlər

Gürcüstanın valyuta ehtiyatları 1,4 milyard dollardan çox azalıb

Xarkovda Azərbaycanın Zəfər Gününə həsr edilən tədbir keçirilib

Anar Zeynalov: COP29-da qidaların 90 faizdən çoxunu yerli məhsullar təşkil edəcək

Azərbaycanın Zəfər Günü Daşkənddə qeyd edilib VİDEO

COP29 Məlumat mərkəzləri fəaliyyətə başlayıb

Leyla Mahmudova: İctimaiyyətə açıq olacaq Yaşıl Zona öz fəaliyyətinə noyabrın 11-də başlayacaq

Milli Qəhrəmanın tələbə qızı atasının məzarı önündə - Pedaqoji Universitetdə Zəfər silsiləsi

Şuşa şəhərinin tarixi və mədəniyyəti qədim əlyazmalarda və əski çap kitablarında

Azərbaycan xalqı tarixi Zəfərimizlə dünyaya yenidən gəlmiş oldu ŞƏRH

Türk Dövlətləri Təşkilatının qlobal güc mərkəzinə çevrilməsi heç bir şübhə doğurmur – deputat

Bakı Stadionunun ərazisi bu axşam BMT-yə təhvil veriləcək

Neft və Sənaye Universiteti Ali Təhsildə Davamlılığın İnkişafı Assosiasiyasının tamhüquqlu üzvü seçilib

İtaliyada Azərbaycanın Zəfər Günü qeyd edilib VİDEO

Sabah Azərbaycanın rayonlarında hava əsasən yağmursuz keçəcək

Prezident: Azərbaycan xalqı bundan sonra qalib xalq, Azərbaycan dövləti müzəffər dövlət kimi yaşayacaq

“Lacinema” kino mərkəzində konsert proqramı keçirilib VİDEO

“TRT Haber” telekanalında tamaşaçılara Azərbaycanın 44 günlük müharibədə Zəfərindən bəhs edilib