Uşaqların hüquqlarının qorunması yalnız hüquqi məsələ deyil, həm də etik və sosial məsuliyyətdir – ŞƏRH
Bakı, 15 aprel, AZƏRTAC
Sosial media platformalarında uşaq məxfiliyinin pozulması, reytinq xatirinə uşaqların emosional və ya fiziki vəziyyətindən istifadə, “TikTok”, “Instagram” kimi platformalarda “uşaq influencer” fenomeni və buna nəzarət mexanizmlərində problemlər var.
Bu fikirləri AZƏRTAC-a məxsusi açıqlamasında Bakı Dövlət Universitetinin kafedra müdiri Aynur Nəsirova Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatına (QİƏT) üzv ölkələrin televiziya və radio yayımı üzrə tənzimləyici orqanlarının Forumunun (BRAF) “Media xidmətlərində uşaqların müdafiəsi” mövzusunda 11-ci Toplantısına dair yekunları şərh edərkən deyib.
Fikirlərinin davamı olaraq o, bildirib: “Bu gün uşaqların hüquqlarının qorunması yalnız hüquqi məsələ deyil, həm də etik və sosial məsuliyyətdir. Uşaqların müdafiəsi üçün kifayət qədər mexanizmlər mövcud olsa da, mediada bu istiqamətdə boşluqlar var. Uşaqlarla bağlı məlumatların yayımında bəzən etik normalar pozulur, xüsusilə zorakılıq və ailədaxili münaqişələr kimi həssas məsələlərdə uşağın kimliyi açıq şəkildə göstərilir”.
Ekspertin sözlərinə görə, uşaqların üzü görünməsə də, valideynlərindən açıq şəkildə mövqe öyrənilir və yayımlanır. Nəzərə alınmır ki, uşağın siması gizli saxlanılsa da, oxuduğu məktəbdə, yaşadığı ərazidə valideynləri vasitəsilə onların da kimliyi məlum olur. Nəticədə isə bəzən həmin uşaqlar yaşıdları arasında bullinqə məruz qalırlar. Bu isə jurnalistikanın əsas prinsipləri olan zərər verməmək, məxfilik hüququna hörmət və mühafizə olunan qruplara qarşı həssas yanaşma prinsiplərinə ziddir.
“Düzdür, müsbət nümunələr də az deyil. Bir sıra televiziya kanalları və onlayn media platformaları maarifləndirici proqramlar, uşaqlar üçün təlimyönlü və psixoloji baxımdan kontentlər hazırlayır. Ənənəvi medianın bu təşəbbüsləri yeni media ilə inteqrasiya olunarsa, həm təsir dairəsi genişlənər, həm də uşaq hüquqlarının müdafiəsində daha güclü ictimai təzyiq formalaşa bilər”, - deyə Aynur Nəsirova qeyd edib.
Azərbaycan mediasında uşaq hüquqlarının qorunması istiqamətində mühüm addımlar atıldığını deyən mütəxəssis peşəkar etik davranışın bütün platformalarda sistemli şəkildə tətbiq və monitorinqinin olmadığını bildirib.
Onun sözlərinə görə, uşaqların müdafiəsi mühüm və həssas məsələdir və bu sahədə həm qanunvericilik, həm də media qurumlarının öz peşə etikası ilə bağlı müəyyən tənzimləmələri var: “Azərbaycan Konstitusiyasına görə, uşaqların hüquqlarını qorumaq dövlətin vəzifəsidir. “Uşaq hüquqları haqqında” Qanun uşaqların məxfiliyinin qorunması, zorakılıq və istismar hallarının mediada yayılmamasını tələb eləyir. “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında” Qanun şəxsi məlumatların yayılmasına qarşı qoruyucu tədbirləri nəzərdə tutur. “Media haqqında” Qanun uşaq hüquqlarına hörmət ehtiva edir, mənəvi və psixoloji inkişafa zərər vura biləcək materialların yayımını tövsiyə etmir”.
Bölmənin digər xəbərləri
