Bakı, 25 noyabr, AZƏRTAC

25 noyabr - Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bununla əlaqədar Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsində (AQUPDK) “dəyirmi masa” keçirilib.

“Dəyirmi masada” Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin nəzdində regionlarda fəaliyyət göstərən uşaq və ailələrə dəstək mərkəzlərinin direktorları, qeyri-hökumət təşkilatlarının və ictimaiyyətin nümayəndələri iştirak ediblər.

Tədbirdə çıxış edən Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi sədrinin müavini Sədaqət Qəhrəmanova məlumat verib ki, bütün dünyada qadınlara qarşı zorakılıq geniş miqyas aldığından 1999-cu ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) noyabrın 25-ni rəsmi olaraq Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü elan edib. Bu tarix Mirabal bacılarının (Patriya, Minerva və Mariya Tereza) xatirəsinə həsr olunub. Bacıların qətli 1960-cı il noyabrın 25-də Dominikan Respublikasında Rafael Truxilyonun rəhbərliyi ilə törədilib. Mirabal bacıları həm ictimai, həm də feminist hərəkatın simvolu idilər.

Qeyd olunub ki, zorakılığı yaradan əsas səbəblər sosial-iqtisadi, bioloji və psixoloji faktorlardır. Yoxsulluğun gətirdiyi çətinliklər ailələrə daha çox sarsıntılar yaşadır. İqtisadi problemlər ailələrdə daha çox zorakılıq hallarının yaranmasına gətirib çıxarır. İqtisadi durumu yüksək olan ailələrdə zorakılıq hallarına qismən az rast gəlinir. Kişilərin ailə başçısı funksiyasını öz üzərinə götürməsi, ailədə hegemonluq etmək iddiası, ailədə qadınlar üzərində nəzarəti və güc tətbiq etmək istəyi nəticədə ailədə “əsas söz sahibi olan” kişinin qadın üzərində zorakılığına gətirib çıxarır. Bioloji faktorlar, ən əsası da narkomaniya və alkoqolizm zorakılıq hallarının baş verməsində çox ciddi amildir. Araşdırmalar nəticəsində müəyyən olunub ki, narkotik və alkoqol istifadəçilərinin 25 faizi ailə daxilində zorakılıq törədir.

Sədr müavini bildirib ki, qadınlara qarşı zorakılığa son qoymaq bir günün, bir ilin işi deyil. Bu məsələ hökumətləri, gəlir gətirməyən təşkilatları və vətəndaş liderləri bir araya gətirməklə bir çox sahələrdə gərgin səy tələb edir.

Sədr müavini qeyd edib ki, qadına pul verməmək də iqtisadi zorakılıqdır. Onun sözlərinə görə, qadınlar fiziki, iqtisadi, psixoloji, cinsi və təqib (davranışa nəzarət) formasında zorakılığa məruz qalırlar. Fiziki hədənin ən sadə formasından başlayaraq cinayətin baş verməsinə qədər olan bütün hallar fiziki zorakılıqdır. Psixoloji zorakılıq emosiyaların və emosional ehtiyacların istismar edilməsi vasitəsilə qarşı tərəfi daim nəzarətdə saxlamaq üçün bir vasitədir. Bura insanın söz və davranışla alçaldılması, ona müəyyən adla müraciət olunması, şəxsin özünü pis hiss etməsinə şərait yaratmaq, onun özünü qiymətləndirməsini aşağı salmaq, aciz və çarəsiz olduğunu demək, günahlandırmaq və s. aiddir. Cinsi zorakılığa evli olduğu şəxs tərəfindən qadının istəyi əleyhinə cinsi münasibətlərə vadaretmə (zorlama), digərləri ilə cinsi əlaqəyə məcburetmə, uşaq dünyaya gətirməyə ya da gətirməməyə, aborta məcburetmə, telefonla, məktubla ya da sözlə cinsi narahatlıq verən davranışlar etmək kimi hallar daxildir. İqtisadi zorakılığa qadına pul verməmək və ya məhdud şəkildə pul vermək, ailənin ehtiyacları, gəlir və xərcləri barədə məlumat verməmək, qadına aid əmlakı və digər gəlirləri mənimsəmək, istəmədiyi işdə zorla işlətmək, işləyirsə iş həyatına mənfi təsir göstərəcək məhdudiyyətlər yaratmaq, ailəyə aid olan iqtisadi mövzularda fikrini soruşmadan təkbaşına qərar vermək kimi davranışlar aiddir.

Daha sonra çıxış edən Komitənin regional mərkəzlərlə iş şöbəsinin müdiri Ceyran Rəhmətullayeva uşaq və ailələrə dəstək mərkəzlərinin fəaliyyəti barədə məlumat verib.

Sonda uşaq və ailələrə dəstək mərkəzlərinin direktorları hesabatlarını təqdim ediblər.