Bakı, 3 mart, Elvira Məmmədova, AZƏRTAC

Martın 3-də Azərbaycan Texniki Universiteti (AzTU) Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi (AQPUDK), Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyası (TQDK) ilə birgə “Gənclərin peşə seçiminin gender aspektləri” mövzusunda konfrans keçirib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, tədbirdə AzTU-nun rektoru, professor Havar Məmmədov mövzunun aktuallığından, əhəmiyyətindən danışıb. Rektor ulu öndər Heydər Əliyevin yaratdığı Komitənin ölkəmizdə gördüyü işləri yüksək qiymətləndirib. Bildirilib ki, ölkəmizdə qadınlar dövlət və hökumət strukturlarında, eləcə də elm və təhsil sahələrində aparıcı mütəxəssis kimi fəaliyyət göstərirlər. Hazırda AzTU-da təhsil alan tələbələrin də 25 faizini qızlar təşkil edir. Bu göstərici universitetin tarixində ilk dəfə qeydə alınıb.

AQUPDK-nın sədri Hicran Hüseynova cəmiyyətdə qadınların rolundan, rəhbərlik etdiyi qurumun bu sahədə gördüyü işlərdən söz açıb. Bildirilib ki, bu günlərdə ölkəmiz BMT-nin “Qadınlara münasibətdə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvi” barədə Konvensiyasının beşinci dövri hesabatını verib. Hesabatda müzakirə olunan məsələlərin sırasında qızların təhsil alması da var. Azərbaycan 20 il bundan əvvəl Pekin Platformasına qoşulub və 12 istiqamət üzrə öhdəlik götürüb ki, onlardan biri də qız və qadınların təhsil almaları üçün bərabər imkanların yaradılmasıdır.

Vurğulanıb ki, Azərbaycanda qadınların hüquqları hər zaman öndə olub. Bütün müsəlman dünyasında qızlar üçün ilk dünyəvi məktəb də 122 il bundan əvvəl Bakıda açılıb. Azərbaycanda qadınlara seçib-seçilmək hüququnun verilməsindən 97 il ötür. Müasir dövrdə qadın hərəkatının geniş vüsət alması ümummilli lider Heydər Əliyevin adı ilə sıx bağlıdır. Ən çətin və mürəkkəb zamanda belə Ulu Öndər qadınların sosial-ictimai həyatda iştirakına diqqət yetirirdi. Bu gün isə dövlət qadın siyasətinin həyata keçirilməsi istiqamətində seçilən kurs Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Qəbul olunmuş bir sıra dövlət proqramları ölkənin siyasi, sosial, iqtisadi, mədəni həyatında qadınların rolunun artırılmasında mühüm xarakter daşıyır. Hazırda qadınlar ölkə iqtisadiyyatının demək olar ki, bütün sahələrində çalışırlar.

H.Hüseynova bildirib ki, bütün bunlarla yanaşı, bizi narahat edən məsələ qızların təhsilinin davam etdirilməsi, xüsusilə onların peşə və ixtisas seçimlərində gender balansının təmin olunmasıdır. Ölkə rəhbərliyi və bütün dövlət qurumları gənclərimizin inkişafı, onların özlərini təsdiq etmələri üçün bütün imkanları yaradır. Bu, dövlət başçısının imzaladığı “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasında aydın göstərilib. Həmin sənəddə əsas məsələlərdən biri də qızların təhsildən yayınmasının qarşısının alınması istiqamətində aparılan işin daha gücləndirilməsidir.

Təhsil nazirinin müavini Firudin Qurbanov qeyd edib ki, gender müxtəlifliyi təhsilalma prosesində təsirini göstərir. Təhsil maraqları qızlar və oğlanlar arasında müxtəlifdir. Oğlanlar adətən daha çox təbiət, texniki, humanitar fənlərə, qızlar isə daha çox humanitar fənlərə və tibb sahəsinə meyillidirlər. Son illər texniki profilli təhsil müəssisələrində qızların sayı artmaqdadır. Pedaqoji ali təhsil müəssisələrində qızların sayı daha çoxdur. Lakin peşə təhsilində bu tendensiya fərqlidir və peşə təhsilində qızların sayı təxminən 23 faizdir. Bu onu göstərir ki, peşə təhsilinə qızların meyli daha azdır. Hazırda Təhsil Nazirliyi texniki peşə təhsilinin inkişafı ilə bağlı yeni dövlət proqramı hazırlayır, bu proqrama əsasən texniki peşə məktəblərinin səviyyəsi müasir tələblərə cavab verən səviyyəyə çatdırılmalıdır. Nazirlik gender məsələləri ilə bağlı ali və orta təhsil müəssislərində davamlı maarifləndirmə işləri aparır.

TQDK-nın sədri Məleykə Abbaszadə bildirib ki, təhsil kişilərlə qadınların hüquq bərabərliyini təmin edən təməldir. TQDK 1992-ci ildən qəbul imtahanları keçirir. 1996-cı ildən başlayaraq komissiyanın elmi-statistik araşdırmalarında gender aspektləri nəzərə alınır. TQDK tərəfindən aparılan bütün işlər təkcə Komissiyanın fəaliyyətinə təsir göstərmir. Toplanılan məlumat bazalarından, həyata keçirilən elmi-statistik araşdırmaların nəticələrindən bütün ictimaiyyətin faydalanması üçün imkanlar yaradılır. M.Abbaszadə ali təhsilin bakalavriat, magistratura, rezidentura səviyyələrinə tələbə qəbulu və buraxılış imtahanlarının gender aspektləri, oğlanların və qızların qəbul və buraxılış imtahanlarında nümayiş etdirdikləri bilik və bacarığın səviyyələri, test tapşırıqlarına cavablarının nəticələri, topladıqları balların paylanma histoqramları, ali təhsil müəssisələrinə qəbulolma göstəriciləri və s. barədə bir sıra məlumat və statistik göstəriciləri tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb.

TQDK -nın sədri bildirib ki, bu il ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanlarında iştirak etmək üçün 97 min 362 abituriyent ərizə verib. Onların 52.43 faizi oğlan, 47.57 faizi isə qız olub. Artıq ikinci ildir ki, qəbul imtahanlarında iştirak etmək üçün ərizə verən abituriyentlər arasında oğlanların sayı qızların sayından çox olub. Statistik təhlil göstərir ki, Azərbaycan və rus bölmələri üzrə bütövlükdə götürdükdə əvvəlki illərdə ali təhsil müəssisələrinə ərizə verən abituriyentlər içərisində qızların sayı oğlanların sayından üstün olub. Ən böyük fərq 1993 və 1994-cü illərə təsadüf edib. Həmin illərdə qız abituriyentlərin sayı oğlan abituriyentlərin sayından 1.7 dəfə çox olub.

Konfransda gənclərin peşə seçimində problemlər, məşğulluq, gənclərin idmanda, sosial həyatda inkişafı və digər mövzularda müzakirələr aparılıb, bu istiqamətdə birgə layihələrin həyata keçirilməsi ilə bağlı təkliflər səsləndirilib.