Bakı, 5 mart, AZƏRTAC

Qoşulmama Hərəkatı 1961-ci ildə yaradılmasına baxmayaraq, onun dünya gündəminə təsir edəcək qərarları Azərbaycanın sədrliyi dövründə qəbul olunub. Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatının ən gənc üzvü olmasına rəğmən, Hərəkatın üzvlüyünə qəbul olunduqdan cəmi yeddi il sonra ona sədrlik etməyə başlayıb. Ölkəmizin Hərəkata sədrliyi dövründə dünya gündəmini dəyişən yeni növ koronavirus (COVID-19) pandemiyasi həyatımıza daxil oldu. COVID-19-un dünyanı cənginə alması nəticəsində ciddi məhdudiyyətlərin tətbiqi beynəlxalq təsisatlarda da canlı görüşlərin keçirilməsinin ləğv olunmasına gətirib çıxarmışdı. Lakin Prezident İlham Əliyevin hər bir çətin vəziyyətdə qərar qəbul etmək bacarığı sayəsində pandemiya dövründə də yeni - onlayn formatda görüşlərin keçirilməsi təcrübəsi meydana gəldi. Demək olar ki, dünya praktikasında mötəbər beynəlxalq qurumlarda onlayn iclas keçirilməsi ilk dəfə Qoşulmama Hərəkatının tədbirlərində tətbiq edildi. Sonradan həmin təcrübə digər beynəlxalq təşkilatlara da ötürüldü.

Bu fikirləri Milli Məclisin deputatı Azər Badamov AZƏRTAC-a açıqlamasında bildirib.

A.Badamov vurğulayıb ki, Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatına sədrliyi dövründə dünya gündəmi üçün vacib qərarlar qəbul edildi. Belə ki, Qoşulmama Hərəkatının adından BMT-yə xüsusi sessiyanın çağırılması ilə bağlı müraciət olundu. 2020-ci il dekabrın 3-4-də BMT-nin xüsusi sessiyası çağırıldı. 2021-ci il martın 23-də BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasının 46-cı sessiyası çərçivəsində Qoşulmama Hərəkatının sədri qismində Azərbaycanın təşəbbüsü ilə “COVID-19 əleyhinə peyvəndlərə bərabər, məqbul qiymətə, vaxtında və universal əlçatanlığın təmin edilməsi” adlı qətnamə qəbul edildi. Azərbaycanın Hərəkata sədrlik etdiyi dönəm həm də onun fəaliyyətində təsisatlanma fazası oldu. Belə ki, ölkəmizin təşəbbüsü ilə Qoşulmama Hərəkatının Parlament və Gənclər şəbəkələri təsis edildi.

Qoşulmama Hərəkatının COVID-19-a qarşı mübarizə üzrə Təmas Qrupunun martın 2-də keçirilən Zirvə görüşünün vacib çağırışlar və təşəbbüslərlə yadda qaldığını bildirən deputat qeyd edib ki, Hərəkatın sədri Prezident İlham Əliyevin geniş nitqində bu gün qütbləşmənin yaşandığı bir dövrdə yeni dünya nizamının yaradılması ilə bağlı çox vacib məsələ gündəmə gətirildi. BMT Təhlükəsizlik Şurasının fəaliyyətinin səmərəsiz olması və müəyyən maraqlara işləməsi dünya nizamına ayrı-seçkilik, ikili standartlar və selektiv yanaşmalar gətirib. Ona görə də BMT Təhlükəsizlik Şurasında islahatların aparılmasının, bütün qitələrin nümayəndələrinin və Qoşulmama Hərəkatına sədrlik edən ölkənin daimi üzvlər arasında yer almasının vacibliyi qeyd olundu. Çünki Afrika kimi böyük bir qitənin daimi əsasda təmsil olunmadığı Təhlükəsizlik Şurasının bu qitə haqqında qərarlar qəbul etməsi düzgün deyil. O cümlədən dünya əhalisinin 2 milyarda yaxını müsəlman olduğu təqdirdə müsəlman ölkələr BMT Təhlükəsizlik Şurasında daimi qaydada təmsil olunmadan onların taleyi haqqında ədalətli qərarlar qəbul edilə bilməz. Dünyanın ən böyük ikinci təsisatı olan Qoşulmama Hərəkatına sədrlik edən ölkənin BMT Təhlükəsizlik Şurasında olmaması heç bir məntiqə uyğun gəlmir. Bütün bunlar dünya nizamı üçün vacib məsələlərdir.

“Prezident İlham Əliyev çıxışında dünyada neokolonializm meylinin artdığını və tarixi müstəmləkəsizləşdirmə prosesi nəticəsində yaranmış Qoşulmama Hərəkatının bəşəriyyətin bu rüsvayçı səhifəsinin tamamilə aradan qaldırılması istiqamətində səylərini birləşdirməli olduğunu diqqətə çatdırdı. Dövlətimizin başçısı, xüsusilə Fransanın müstəmləkə və neokolonializm baxışlarının dəyişmədiyini təəssüflə qeyd etdi. Azərbaycan Prezidentinin “Qoşulmama Hərəkatı Qəmər Adaları İttifaqının Fransanın müstəmləkə hakimiyyəti altında qalmaqda davam edən Mayot adası üzərində şəksiz suverenliyini həmişə güclü dəstəkləyib. Qoşulmama Hərəkatının təməl sənədlərində əks olunduğu kimi, biz Fransa hökumətini Yeni Kaledoniya xalqının və Fransanın dənizaşırı icma və ərazilərindəki digər xalqların hüquqlarına hörmət etməyə çağırırıq. Fransanın Avropadan kənarda idarə etdiyi ərazilər fransız müstəmləkə imperiyasının iyrənc qalıqlarıdır. Biz, həmçinin Fransanı Afrika, Cənub-Şərqi Asiya və digər ərazilərdə Qoşulmama Hərəkatının üzvü olan ölkələrə qarşı müstəmləkə keçmişinə, qanlı müstəmləkə cinayətlərinə, eləcə də soyqırımı aktlarına görə üzr istəməyə və məsuliyyətini etiraf etməyə çağırırıq” - çağırışı həm də BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olan Fransanın dünya nizamı üçün təhlükəli qərarlar qəbul etməyə cəhd göstərməsinə və köhnə baxışlarından əl çəkməməsinə dair mesajdır”, - deyə A.Badamov qeyd edib.

Milli Məclisin deputatı bildirib ki, Zirvə görüşündə, həmçinin pandemiyanın Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin icra olunmasına mənfi təsir göstərdiyi nəzərə alınaraq, 2030-cu ilin gündəliyinin icrasına vaxtında nail olmaq üçün qlobal səylərin gücləndirilməsi təklif olunub. Bununla əlaqədar Afrikanın və inkişaf edən kiçik ada dövlətlərinin pandemiyadan sonrakı bərpasının dəstəklənməsinə çağırış edildi və Azərbaycanın bu çağırışa qoşularaq 1 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsait ayırdığı bəyan olundu. Qoşulmama Hərəkatının Bakı sammiti çox yüksək səviyyədə təşkil edildi. Qəbul edilən bəyanatlar və səsləndirilən çağırışlar yeni dünya düzəninin formalaşmasına verilən töhfədir. Bu, həm də dünyanın Azərbaycana inamını və etibarını artırır.