Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev türk dövlətləri başçılarının ikinci zirvə toplantısında iştirak etmək üçün oktyabrın 18-də İstanbula yola düşmüşdür.

Binə hava limanında Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevi Respublika Ali Sovetinin sədri Rəsul Quliyev, Baş nazirin vəzifəsini icra edən Fuad Quliyev və digər rəsmi şəxslər yola salmışlar.

Oktyabrın 18-də axşam İstanbulda türk dövlətləri başçılarının ikinci zirvə toplantısının təntənəli açılışı oldu. Türkiyə Respublikasının Prezidenti Süleyman Dəmirəl toplantını açaraq dili, dini, tarixi kökləri eyni olan türk dövlətlərinin başçılarını səmimi salamladı və bu görüşdə iştirak etmək üçün Türkiyəyə gəldiklərinə görə onlara razılığını bildirdi.

Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Türkmənistan prezidentlərinin zirvə toplantısının böyük iqtisadi və siyasi əhəmiyyətini qeyd edən Süleyman Dəmirəl son illərdə öz ölkəsinin yeni müstəqil türk dövlətləri ilə əlaqələrin genişlənməsindən razılıq hissi ilə danışdı.

Süleyman Dəmirəl daha sonra dedi: Ermənilər Azərbaycan torpaqlarnın 20 faİzini işğal etmişlər. Bir milyon azərbaycanlı yurd-yuvasından qaçqın düşmüşdür. Bu münaqişəyə sülh yolu ilə son qoyulması bizim ən böyük arzumuzdur. Ümumən, Qafqazdakı vəziyyət Türkiyə ilə Orta Asiya arasında Orta Asiya ilə Avropa arasında münasibətlərə də əngəl törədir.

Türkiyə prezidenti daha sonra türk dövlətlərinin həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli əlaqələrini bundan sonra da genişləndirməyin mühümlüyünü vurğuladı.

Oktyabrın 18-də axşam və oktyabrın 19-da səhər zirvə toplantısı öz işini bölmələr üzrə davam etdirdi.

GüNortadan sonra isə toplantı iştirakçılarının birgə bəyannaməsinin imzalanması mərasimi oldu. Sənədi Türkiyə prezidenti Süleyman Dəmirəl, Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev, Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev, Özbəkistan Prezidenti İslam Kərimov, Türkmənistan Prezidenti Saparmurad Niyazov və Qırğızıstan Prezidenti Əsgər Akayev imzaladılar. İstanbul bəyannaməsində altı türkdilli dövlətin iqtisadi əməkdaşlığı, mədəni əlaqələri daha da inkişaf etdirmək üçün səylərini davam etdirmək əzmi öz əksini tapmışdır.

Türkiyə Preizdenti Süleyman Dəmirəl zirvə toplantısına yekun vuraraq bildirdi ki, qısa müddət ərzində türk dövlətləri arasında ən müxtəlif sahələrdə sıx ikitərəfli və çoxtərəfli əlaqələr yaradılmışdır. Natiq dövlətlərarası əlaqələrə əngəl törədən problemlərdən, ilk növbədə Ermənistan -Azərbaycan münaqişəsinin bölgədə yaratdığı çətinliklərdən də danışdı. O bildirdi ki, türkdilli dövlətlərin üçüncü zirvə toplantısı 1995-ci ilin avqust ayında Bişkekdə keçiriləcəkdir və bu barədə razılıq əldə edilmişdir.

Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev öz çıxışında zirvə toplantısının əhəmiyyətindən söz açdı. Respublikamızın dövlət başçısı Azərbaycanın qonşu ölkələrlə öz münasibətlərini dostluq və əməkdaşlıq prinsipləri əsasında qurmaq əzmində olduğunu bildirdi.

Bəyannamənin imzalanması mərasimindən sonra mətbuat konfransı keçirildi. Jurnalistlərin suallarına cavab verən dövlət başçıları türkdilli dövlətlərin əməkdaşlığının möhkəmlənməsi üçün belə görüşlərin böyük əhəmiyyəti olduğunu bildirdilər.

Mətbuat nümayəndələrinin Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti ilə xarici neft şirkətləri konsorsiumu arasında sentyabrın 20-də Bakıda imzalanmış müqavilə barədə suallarına Azərbaycan Preizdenti Heydər Əliyev ətraflı cavab verdi.

Jurnalistlər digər dövlətlərin rəhbərlərinin də bu dənizin statusu ilə bağlı fikirlərini də öyrənmək istədiklərini bildirdilər. Cavablara ümumi rəy belə oldu ki, məsələlərin qarşılıqlı anlaşma yolu ilə tənzimlənməsi bu sahədə meydana çıxan bütün problemlərin həllinə kömək edə bilər.

Oktyabrın 19-da axşam Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev və onu müşayiət edən şəxslər Türkiyəyə qısamüddətli səfərdən sonra Vətənə qayıtmışlar.

Bakının Binə hava limanında Respublika Prezidenti Heydər Əliyevi Respublika Ali Sovetinin sədri Rəsul Quliyev, Baş nazirin vəzifəsini icra edən Fuad Quliyev və digər rəsmi şəxslər qarşılamışlar.

Aslan Aslanov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri