Bakı, 30 yanvar, Fidan Əlizadə, AZƏRTAC

Musiqi zövqünə ol kəs ki, deyildir Vaqif,

Bu büsatın nə bilir ki, nə şərafətləri var.

Azərbaycan ən qədim mədəniyyət izlərinə malik olan ölkələr sırasında yer alır. Xalqımız zəngin, ecazkar və özünəməxsus mədəniyyəti ilə formalaşıb, inkişaf edib. Bədii yaradıcılıq sahəsində qiymətli sərvətlər yaradan muğam Azərbaycanın ənənəvi musiqisinin ən iri janrı hesab olunur. Təsadüfi deyil ki, muğamlarımız zövq mənbəyi olması ilə bərabər, həm də Azərbaycanın tarixi keçmişindən xəbər verən maddi, mənəvi irsdir. Bu möhtəşəm sənəti ifa edən və sevdirənsə, xanəndələrdir. Xanəndəlik klassik ustad ənənələrinə əsaslanan bir sənətdir.

Budəfəki müsahibimiz VII Muğam Televiziya Müsabiqəsinin qaliblərindən biri, “Səs Azərbaycan. Doğma nəğmələr” müsabiqəsinin finalçısı istedadlı xanəndə Rəvan Qaçayevdir. Gənc xanəndə uğura gedən yol və xanəndəlik sənətinə dair düşüncələrini AZƏRTAC-la bölüşüb.

- İstərdik sənətdə atdığınız ilk addımlarınızdan söhbət açasınız, musiqi təhsiliniz necə başlayıb?

- Mən musiqiçi ailəsində dünyaya gəlmişəm. Bu sənətə maraq da elə ailədən yaranıb. Atam qarmon ifaçısı olub. Qohumlarımız və yaxınlarımız arasında tanınmış musiqiçilər, aşıqlar var. Onlardan Aşıq Mahmud Ələsgəroğlu, Aşıq Əvəz Hacıyev, Abgül Mirzəliyev, Camal Dadaşov, Aşıq Vüqar Mahmudoğlu və başqalarının adını çəkə bilərəm. Mənim ilk müəllimim atam olub. Bir gün evdə zümzümə edən zaman atam dinlədi və həmin gündən bəri daima mənimlə məşğul oldu. Özümün də musiqiyə həvəsim çox olub. Əvvəlcə kiçik həcmli muğamlardan olan, dərslik üçün başlanğıc sayılan “Bayatı-kürd” muğamını öyrənməyə başladım. Sonra, 5-ci sinifdə təhsil alanda çox gözəl xanəndə, dəyərli pedaqoq Sabir Abdullayevlə birlikdə hazırlaşdıq. Onun sayəsində artıq üç muğamı tam formada öyrənmişdim. Yaşım bir az daha artıqdan sonra Bülbül adına Orta İxtisas Musiqi Məktəbində Əməkdar müəllim Qəzənfər Abbasovun dərslərinə qatıldım. Musiqi həyatım da elə məhz buradan başladı.

 Kiçik yaşlarımdan bir çox ölkədaxili və beynəlxalq müsabiqələrdə iştirak etmişəm. Müsabiqələrin birində çox maraqlı bir hadisə yaşanmışdı. 2010-cu ildə səfər üçün xarici ölkəyə gedəndə elə oldu ki, tədbirimiz kilsədə keçirildi. “Buta” adlı layihə çərçivəsində keçirilən tədbirdə mənə yaxınlaşıb azanı bilib-bilmədiyimi soruşmuşdular. Bizdə ailədə hər kəs dinə bağlı olduğu üçün mən də azanı mənimsəmişdim. Məndən xahiş etdilər ki, azan oxuyum. Son dərəcə həvəslə oxudum və hər kəs tərəfindən böyük maraqla qarşılandı. Tədbirdə vurğulandı ki, belə bir hadisə tarixdə ilk dəfə yaşanırdı. Həmin tədbirdə Xalq artisti Elşən Mansurov, Əməkdar artistlər Ehtiram Hüseynov, Arzu Əliyeva və Növrəsli qardaşları da iştirak edirdilər.

- Kifayət qədər təcrübəsi olan bir xanəndə kimi muğamı necə dərk edirsiniz?

- Muğam mənə görə birbaşa insan həyatının özüdür. Ali varlıq olan insanın bütün emosiyalarını ifadə edir. Muğamda bütün duyğular əks olunub. Sakitlik, həyəcan, sevinc və digər hissləri özündə birləşdirən bu musiqinin gözəlliklərini saymaqla bitməz. Mənə görə muğam başdan-başa insan oğlunun yaşantılarını əks etdirir.

- Muğam müsabiqəsinin qalibi olan iştirakçıların sonrakı fəaliyyəti necə davam edir?

- Muğam Televiziya Müsabiqəsi Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə 2005-ci ildən yaranıb. Müsabiqə sayəsində istedadlı xanəndələr kəşf olundu. Hər dəfə bəlkə də min nəfərə yaxın iştirakçıdan cəmi 20-sinin müsabiqədə iştirakı təsdiqlənir. Bu müddət ərzində demək olar ki, hər həftə bir nəfər müsabiqədən kənarlaşır. Sonluğa qalan 4, 5 ifaçı isə artıq qalib sayılır. Müsabiqədə iştirak edən ifaçılar şanslıdır ki, ustadların qarşısında çıxış edirlər. Bu dövr iştirakçıların özlərini daha da inkişaf etdirmək və tanınmaq üçün açdığı maraqlı sənət yoludur. Sonrada bu gənclər öz istedadlarını Azərbaycanın ifaçılıq sənəti, xüsusilə də muğam ifaçılığı sahəsində davam etdirirlər. Sözsüzü ki, bu müsabiqə bizlərə yeni imkanlar yaratdı, həm ölkədə tanındıq, həm də gələcək uğurlarımız bir vəsilə oldu. Hazırda müsabiqənin iştirakçıları və qalibləri öz fəaliyyətlərini müxtəlif yaradıcılıq məkanlarında uğurla davam etdirir, bəzilər təhsil alır, bəziləri solist kimi teatr və konsert müəssisələrində çalışır.

- Müsabiqə zamanı ən yaddaqalan hadisə nə olub?

- Əslində maraqlı hadisələr çox olub. Mənim üçün ən yaddaqalan isə müsabiqənin finala keçid həftəsində yaşadığım an idi. Həmin gün çox həyəcanlı idim və səhnəyə çıxıb “Dəşti” muğamı oxudum. Bu, uğurlu ifa oldu. Dəştini Azərbaycanda dəsgah şəklinə salan ustad Əlibaba Məmmədov bunu yüksək qiymətləndirdi. Tamaşaçıların alqışları, münsiflər heyətinin xoş sözləri hələ də qulaqlarımdadır. Deyə bilərəm ki, həmin gün mənim sənət həyatımda unudulmayacaq tarixi an yaşandı.

- Daha çox hansı xanəndənin üslubundan bəhrələnmisiniz?

- Lap kiçik yaşlarımdan evdə atamın məsləhəti ilə Cabbar Qaryağdıoğlu, Seyid Şuşinski, Ağabala Abdullayev, Rübabə Muradova, Hacıbaba Hüseynov, Qədir Rüstəmov, Alim Qasımov, Şövkət Ələkbərova kimi sənətkarların lent yazılarını dinləmişəm. Bu ölməz sənətkarlarımızın məlahətli səsləri uşaq qəlbimdə yeni ovqat yaradırdı. Bir növ ruhumun qidası idi.

- Korifey sənətkarlarımız zaman-zaman Opera və Balet Teatrının səhnəsində ölməz əsərlərə imza atıb səhnə həyatı verib bir növ tanınmış xanəndələrin bu teatra xüsusi maraqları olur. Bəs sizdə necə...

- Mən də Opera və Balet Teatrında hansısa bir rolu canlandırmaq istəyərəm. Fikrimcə, rolun böyüyü, kiçiyi olmur. Bir obrazı səhnədə peşəkar formada nümayiş etdirmək daha önəmlidir. Təbii ki, arzum səhnədə Məcnun rolunu canlanırmaqdır.

- Aşıq, muğam, yoxsa estrada janrını özünüzə daha yaxın hesab edirsiniz?

- Sözün düzü buna cavab vermək mənim üçün çətin olacaq. Çünki bu sualın cavabını hələ özüm də tam dəqiqləşdirə bilməmişəm. Hər üç janrda özümü sınamışam və düşünürəm ki, hər biri özlüyündə uğurlu alınıb. Ən doğma olanı seçmək isə, bir qədər mümkünsüzdür.

- Nə qədər ki, gəncəm…

- Nə qədər ki, gəncəm öyrənib, inkişaf edib, sağlamlığımı qorumalıyam. Çünki bu sənət elə sahədir ki, sağlamlıq ən vacib amildir. Düşünürəm ki, özümü düzgün istiqamətdə formalaşdırmaq üçün daim çalışmalıyam.