Bakı, 7 oktyabr, AZƏRTAC

Zəngin ölkələr iqtisadiyyatlarını bərpa etmək və sabit artım trayektoriyasına çıxarmaq üçün dövlət xərclərini və əməkhaqqılarını artırmalıdırlar. İnkişaf etməkdə olan dövlətlər iqtisadi artımı uzunmüddətli inkişaf ilə əlaqələndirməlidirlər. AZƏRTAC BMT Xəbərlər Mərkəzində istinadla xəbər verir ki, bu tövsiyələr BMT-nin Ticarət və İnkişaf üzrə Konfransının (UNCTAD) yeni məruzəsində yer alıb.

Məruzə müəllifləri bildirirlər ki, 2015-ci ildə qlobal iqtisadi artım təxminən ötən il səviyyəsində qalacaq və 2,5 faiz təşkil edəcək. Bu vəziyyət inkişaf etmiş ölkələrdə iqtisadi inkişafın cüzi sürətləndiyini, inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatların inkişafının qədər yavaşımasını və keçid iqtisadiyyatı olan ölkələrdə inkişafın daha qabarıq zəifləməsini göstərir. Bütövlükdə 2015-ci ildə iqtisadi artım dörd faiz səviyyəsində olduğu böhrandan qabaqkı illərin orta göstəricisindən xeyli aşağı proqnozlaşdırılır.

UNCTAD-ın başçısı Muxis Kituyi bildirib ki, maliyyə böhranından səkkiz il keçməsinə baxmayaraq, dünya inklüziv sabit iqtisadi inkişaf yoluna qayıda bilməyib.

Gözlənildiyinə görə, 2015-ci ildə sənaye cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrdə iqtisadi artım 1,9 faiz təşkil edəcək, halbuki həmin rəqəm 2014-cü ildə 1,6 faiz idi. Ekspertlər varlı dövlətlərin iqtisadiyyatlarının bir qədər canlanmasını enerji daşıyıcılarının qiymətlərinin ucuzlaşması və mənzillərin qiymətlərinin yüksək olması ilə bağlı daxili tələbatın, habelə Almaniya, Böyük Britaniya və ABŞ-da məşğulluğun artması ilə əlaqələndirirlər.

UNCTAD-ın ekspertləri xatırladırlar ki, 2000-ci illərin əvvəlindən başlayaraq inkişaf etmiş və keçid iqtisadiyyatı olan ölkələrə şəxsi kapital axını xeyli artıb. 2010-cu ildə bu ölkələrə xarici kapital axınları artıb və ümumi milli gəlirdə payı 6,2 faizə çatıb. Amma son vaxtlar vəziyyət dəyişib - investisiyaların azalması müşahidə olunur.

2015-ci ilin ortalarından etibarən dünyanın maliyyə bazarlarına Braziliya, Rusiya və Cənubi Afrikada iqtisadiyyatın tənəzzülü və Çinin iqtisadi zəifləməsi əlamətləri təsir etməyə başlayıb. Amerika Birləşmiş Ştatlarında faiz dərəcələrinin artdığını və xammalın qiymətlərinin ucuzlaşmasını irəlicədən görən qlobal sərmayədarlar inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlardan, borc öhdəlikləri bazarlarından uzaqlaşmağa başlayıblar.

Bütövlükdə 2015-ci ildə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə iqtisadi artım dörd faizə qədər azalacaq və 2010-ci ildə müşahidə olunan 7,8 faiz səviyyəsində illik artımdan sonra 2011-ci ildə başlayan yavaşıma davam edəcək.

Bu il beynəlxalq ticarət süst olub, xammalın qiymətlər xeyli ucuzlaşıb. Xam neftin qiymətləri daha kəskin düşüb.