Cəlilabad, 25 iyul, İsmayıl Cəfərli, AZƏRTAC

Bölgələrdə artıq taxıl biçini yekunlaşıb, taxıl zəmilərinin yerində isə sürətli şum işləri aparılır. Cəlilabadlı əkinçilər növbəti əkin ili üçün 72 min hektarda yay şumu vurmağı proqnozlaşdırıblar.

AZƏRTAC xəbər verir ki, zəngin əkinçilik təcrübəsinə malik Cəlilabad taxılçıları tarixən erkən yay şumuna üstünlük veriblər. Torpaqlarının 90 faizini əsasən dəmyə əkinçiliyi təşkil edən rayonda hər il 72 min hektarda dənli bitkilərin əkini həyata keçirilir. Bunun təxminən 60 min hektarında bölgə üçün uyğunlaşdırılmış məhsuldar buğda sortları, qalan hissəsində isə arpa və vələmir bitkiləri yetişdirilir. Mütəxəssislərin sözlərinə görə, torpaqda olan nəmliyin saxlanması və cücərtilərin məhv edilməsi məqsədilə zəmi biçilən kimi torpağı dərhal laydırlı kotanla 25-30 santimetr dərinlikdə şumlamaq lazımdır. Dəmyə şəraitində isə 6-8 sm dərinlikdə üzləmə yaxşı effekt verir.

Fermer Əliheydər Salmanov: “Bu il Cəlilabadda havalar yağışlı keçdi. Ona görə erkən şum etmək daha asan oldu. Erkən şumun əhəmiyyəti böyükdür. Ona görə ki, şumun indi vurulması daha keyfiyyətlidir. Torpağın strukturun yaranmasına çox böyük təsiri var. Məsləhət görürəm ki, erkən şumu bütün fermerlər etsin. Mən bu il növbəli sistemlə taxıl yerinə payızlıq kartof əkəcəyəm. Şumu bu niyyətlə hazırlayırıq. Payızlıq kartof üçün çox əla kartof olmalıdır. Erkən şum torpağı münbitləşdirir, məhsuldarlığı yüksək təsir göstərir. Taxıl əkini ilə məşğul olan fermerlərə deyirəm ki, torpaqları yandırmasınlar, onu birbaşa erkən şumla əvəz etsinlər. Tövsiyə edərdim ki, zəmi biçiləndən sonra birbaşa erkən şuma başlasınlar”.

Mülkiyyətçi Əlizadə Niftəliyev: “14 hektar sahəm var. Hər il taxıl əkirəm. Birinci və ikinci şumları həyata keçirirəm. Birinci şum torpaqda çox vacib amillərdən biridir. Yüksək məhsul götürmək istəyən fermer birinci şumu ən keyfiyyətli səviyyədə vurmalıdır. Taxıl biçinindən sonra torpaq gecikmədən şumlanmalıdır. Taxıl sahəsinin yandırılmasını mən heç vaxt məqsədəuyğun saymamışam. Yandıqda torpağın üzündə olan mikroelementlər məhv olur. Hansı ki, bitkiyə lazım olan qidalar var. Birinci şumu yaxşı aparsan növbəti ildə məhsul bol olar”.

Cəlilabad Dövlət Aqrar İnkişaf Mərkəzindən aldığımız məlumata görə, torpaqlardan səmərəli istifadə olunması üçün biçindən sonra dərhal şuma qaldırılması məqsədilə ardıcıl monitorinqlər keçirilir. Növbəti əkin ili üçün proqnozlaşdırılan 72 min hektara yaxın taxıl sahəsinin bu günədək 9 min hektardan çoxunda yay şumu başa çatıb.

Cəlilabad DAİM-in sektor müdiri Mübariz Nadirov: “Taxılçılıqda yüksək nailiyyət əldə olunması üçün əsas aqrotexniki qulluqlardan biri də sələf bitkiləri yığıldıqdan sonra torpağın becərilməsi, yəni yay şumunun vaxtında və tələb olunan qaydada aparılmasıdır. Qeyd olunduğu kimi artıq cəlilabadlı fermerlər sələf bitkiləri yığıldıqdan dərhal sonra bu aqrotexniki işin icrası ilə məşğuldurlar. Bu il rayonumuzda 70 min hektara yaxın ərazidə payızlıq əkinlərin aparılması planlaşdırılıb. Bu günə qədər artıq 8 min hektardan artıq ərazidə yay şumu aparılıb və bu iş müvəffəqiyyətlə davam etdirilir. Ümidvaram ki, şum işinin aparılması tələb olunan vaxtda, təxminən avqustun birinci ongünlüyünə qədər rayonumuzda başa çatacaq. Taxıl sahələrinin yandırılması inzibati xətalar məcəlləsinə daxil edilib və bununla bağlı biz ərazilərdə maarifləndirmə işləri aparırıq”.

Qeyd edək ki, artıq bir neçə gündür ki, rayonda taxıl biçini tamamilə yekunlaşıb. Məhsuldarlıq da ürəkaçandır. Ötən illə müqayisədə bu il 18 min ton çox məhsul toplanmaqla, ümumilikdə taxıl zəmilərindən 204 min ton məhsul tədarük olunub. Orta məhsuldarlıq isə 32 sentner təşkil edib.