Bakı, 12 fevral, AZƏRTAC

Fevralın 12-də Bakıda “Visa” beynəlxalq kart təşkilatının, Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının (ABA), İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin dəstəyi ilə “Visa Cashless Forum” keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, ölkədə və Qafqazda ilk dəfə keçirilən forumun mövzusu “Gələcəyə hərəkət” olub.

“Visa” şirkətinin Qafqaz üzrə regional meneceri Kristina Doroş bildirib: “Forum tərəfdaşlarımızla birgə fəaliyyət göstərəcəyimiz, bilik və təcrübə mübadiləsi aparacağımız, yeni texnologiyaları və istehlak meyillərini müzakirə edəcəyimiz, sahənin və ölkə iqtisadiyyatının xeyri naminə nağdsız ödənişlərin və innovasiyaların daha da inkişafı üçün birgə fəaliyyətimizin mühüm istiqamətlərini təyin edəcəyimiz birləşdirici platforma olacaq”.

İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin icraçı direktoru Vüsal Qasımlı son bir ildə Azərbaycanda elektron ticarətin rekord həddə - iki dəfə artdığını deyib. Qeyd edib ki, qlobal ödənişlər üzrə gəlirlərin artımı 2017-ci ildə 11 faiz, 2018-ci ildə 6 faiz olmaqla dünyadakı iqtisadi artım tempini əhəmiyyətli şəkildə üstələyir. “Worldpay”in hesabatına əsasən, 2022-ci ilədək dünyada “e-commerc”in həcmi 140 onlayn ödəmə sistemindən istifadə etməklə 4,6 trilyon dolları keçəcək. Hazırda dünyada kredit və debet kartları, əvvəlcədən ödəmə kartları, elektron cüzdanlar, onlayn bank ödəmələri, birbaşa debet, sonradan ödəmə, nağd pul, birbaşa daşıyıcı göndərmə və kriptovalyutalardan ödəmə vasitəsi kimi istifadə edilir. Dünyada rəqəmsal ödənişlərin hər 1 faiz artımı istehlak səviyyəsini 104 milyard dollar artıra bilər.

Qeyd edib ki, ölkəmizdə ödəniş və pul köçürmə sistemləri üzrə əməliyyatların sayı 2019-cu ildə 40 faiz artıb. Ötən il ödəniş kartlarının sayı 11,2 faiz artmaqla 7,3 milyon ədədə çatıb. Həmçinin keçən il debet və kredit kartları vasitəsilə aparılan əməliyyatların sayı 38 faiz, məbləği isə 31 faiz artıb.

2019-cu ildə ölkədaxili əməliyyatlardan elektron ticarət üzrə nağdsız ödəniş əməliyyatlarının sayının 67 faiz, məbləğinin isə 97 faiz artdığını deyən V.Qasımlı qeyd edib ki, UNESCAP-ın hesablamalarına əsasən, Azərbaycan kağızsız ticarət və ticarətin asanlaşdırılması kriteriyalarına görə Cənubi Avropadan başlamış Çinə qədər geniş bir coğrafiyada lider ölkədir.

“Azərbaycanda son bir ildə ATM-lər vasitəsilə nağdsız ödənişlər cüzi azalsa da, POS- terminallar üzrə nağdsız ödənişlər 20 faizədək artıb. Lakin ATM və POS-terminalların sayı aşağı sürətlə artır, xüsusən regionlarda azalma müşahidə edilir. Vergi Məcəlləsinə edilmiş son dəyişikliklərdə rəqəmsal vergi inzibatçılığının inkişaf etdirilməsi üçün elektron informasiya sisteminə məlumat ötürməyə imkan verən yeni nəsil nəzarət-kassa aparatlarının tətbiqi nəzərdə tutulub. Pərakəndə ticarət və ya ictimai iaşə fəaliyyəti üzrə nağd və nağdsız ödənişlər edən vətəndaşlar ödənilən vergi məbləğinin bir hissəsi ilə bağlı vergi güzəştləri əldə etmək imkanına malik olacaq ki, bu da nağdsız ödənişlərin stimullaşdırılması deməkdir. Elektron ixracın lideri “Azexport.az” portalının ixrac sifarişlərinin dəyəri son üç ildə 1,5 milyard dolları keçib. Azərbaycanda ani ödəniş sistemi, smart tələbə kartları, dəmir yollarında gediş haqlarının təmassız bank kartları ilə ödənilməsi, ictimai nəqliyyatda nağdsız əməliyyatlar və başqa istiqamətlərdə rəqəmsal ödənişlərin inkişafı üçün fəaliyyətlər göstərilir”, - deyə o bildirib.

Mərkəzi Bankın baş direktoru Fərid Osmanov Azərbaycanda 7/24/365 rejimli “Ani ödənişlər sistemi” cari ildə istifadəyə veriləcəyini deyib: “Sistem 5-10 saniyə ərzində 24/7 vaxt çərçivəsində ödənişlərin emalını və subyektivlərə çatdırılmasını təmin edəcək”.

Ötən il tələbələr üçün xüsusi bank kartı dövriyyəyə buraxıldığını və 20 min tələbənin kartla təmin olunduğunu vurğulayan F.Osmanov bildirib ki, ilin sonunadək bank kartlarının əhatə etdiyi tələbələrin sayı 240 mini keçəcək.

Azərbaycan Banklar Assosiasiyasının sədri Zakir Nuriyev deyib: “Rəqəmsal ödənişlərin genişləndirilməsi üzrə yeni proqram qəbul edilə bilər. “2018-2020-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında rəqəmsal ödənişlərin genişləndirilməsi üzrə Dövlət Proqramı” bu il yekunlaşır. Düşünürəm ki, bu proqramın davam etdirilməsinə ehtiyac var. Dövlət Proqramı daha 3-5 il ərzində həyata keçirilməlidir. Bu sənəd dövlət strukturlarının sözügedən sahə ilə əlaqədar fəaliyyətinin tənzimlənməsini təmin edən mükəmməl sənəddir”.

Forum işini panel iclaslarla davam etdirib. Tədbirdə müasir ödənişlər sistemini yaradan amillər, onların sahibkarlığa və istehlakçılara təsiri, o cümlədən innovasiyalı ödəniş variantları, rəqəmli çevrilmə, smart ölkə, hissiyyatlı bankçılıqla müasir müştərilər, bank sektorunun gələcəyi: ənənəvi və yeni banklar, rəqəmli bankçılığın müxtəlif inkişaf yolları, nağdsız ödənişləri təşviq edən tənzimləmə məsələləri müzakirə olunub.

“Visa”nın MDB və Cənub-Şərqi Avropa regionunda başlıca tədbiri olan “Visa Cashless Forum” rəqəmli ödənişlər ekspertlərinin, bank, maliyyə, ticarət, xidmətlər kimi sahələrin nümayəndələrinin iştirakı ilə nağdsız ödənişlərin və ödənişlər sahəsindəki innovasiyaların daha geniş tətbiqi ilə bağlı məsələlərin müzakirə olunduğu platformadır.