Bakı, 29 yanvar, AZƏRTAC

Gənclər və İdman Nazirliyinin nəzdindəki Tədbir Əməliyyat Komitəsinin baş direktoru Elçin Səfərov ölkəmizdə könüllülük hərəkatının təşəkkülü, onun kütləviliyinin təmin edilməsi ilə bağlı həyata keçirilən tədbirlər, könüllülüyün gənclər arasında təşviqi, ölkəmizdə bu hərəkatın inkişaf perspektivləri ilə bağlı AZƏRTAC-a müsahibə verib. Müsahibəni təqdim edirik.

- Elçin müəllim, istərdik ki, söhbətimizə Azərbaycanda könüllülük hərəkatının tarixindən başlayaq?

- Azərbaycanda könüllülüyün tarixinə nəzər salsaq, bunun kifayət qədər böyük bir dövrü əhatə etdiyini görərik. Könüllülük fəaliyyəti milli dəyərlərimiz, adət-ənənələrimiz, həmçinin xalqımızın sülhsevərliyi ilə sıx bağlıdır. Müstəqilliyin bərpasından ötən qısa müddətdə dinamik inkişafı ilə dünyanın diqqətini cəlb edən Azərbaycanda həmrəylik, sosial məsuliyyət kimi ali dəyərləri təcəssüm etdirən könüllülüyün inkişafına da xüsusi diqqət yetirilməyə başlandı. Gənclər, İdman Nazirliyi, BMT-nin İnkişaf Proqramı və Könüllüləri Proqramı ilə birgə 1998-2000-ci illərdə həyata keçirilən proqram nəticəsində Azərbaycanda güclü könüllü komandası yaradıldı. Sevindirici haldır ki, qısa müddətdə bu sahədə görülən böyük işlər könüllülük hərəkatının geniş miqyas almasına səbəb oldu.

- Ölkəmizdə könüllülük hərəkatının inkişafı istiqamətində ilk böyük proqram nə vaxt həyata keçirilib?

- Ölkəmizdə könüllülük hərəkatının inkişafı istiqamətində ilk böyük proqram 2013-cü ildən - Avropa Oyunlarının Bakıda keçirilməsi ilə bağlı sazişin imzalanmasından sonra başlanıb. Birinci Avropa Oyunları çərçivəsində 20-dən artıq idman növü üzrə müxtəlif idman qurğularında keçiriləcək yarışlar, eləcə də açılış və bağlanış mərasimləri bu işlərə çoxlu sayda könüllünün cəlb olunmasını tələb edirdi. Buna görə xarici mütəxəssisləri dəvət edib bu sahədə tədbirlər planı hazırladıq. O vaxta qədər Azərbaycanda könüllülüyün strukturu yox idi və ilk dəfə mütəşəkkil şəkildə könüllülərin qeydiyyatdan keçirilməsi birinci Avropa Oyunlarında baş verdi. Bunun üçün 15-dən artıq ali məktəbdə, eləcə də orta məktəblərdə görüşlər və təbliğat xarakterli tədbirlər keçirdik. Tələbələr, valideynlər könüllülüklə bağlı bizə müxtəlif suallarla müraciət edirdilər. Avropa Oyunları üçün 15 mindən çox könüllü cəlb edildi ki, onların yüksək səviyyədə fəaliyyəti üçün geniş miqyaslı tədbirlər görüldü. “Bakı-2015”də könüllülərimizin yüksək səviyyədə fəaliyyəti artıq böyük bir könüllülər ordusunun yarandığını göstərirdi. Avropa Oyunlarından sonra İslam Həmrəyliyi Oyunlarında 12 min 500, XV Avropa Gənclər Olimpiya Festivalında 3 min könüllü fəaliyyət göstərib. Hər il Formula 1 yarışlarına 3 mindən çox könüllü cəlb edilir. Məşhur incəsənət xadimləri bu yarışlarda könüllülərin səfiri olublar.

- Könüllülərin seçimində hansı keyfiyyətlərə üstünlük verilir?

- Könüllü olmaq istəyən gənc əvvəlcə onlayn qeydiyyatdan keçərək özü haqda məlumat verir. Daha sonra müsahibələr vasitəsilə onların dünyagörüşü, psixoloji hazırlığı, dövlət layihəsinin əhəmiyyətini, məsuliyyətini anlaması ilə bağlı bilikləri yoxlanılır. Bəzən gənclər qeydiyyata alınandan və müsahibədən keçəndən sonra könüllü kimi dəvət almamalarından şikayətlənirlər. Müsahibədən keçmək o demək deyil ki, onlar könüllü kimi fəaliyyət göstərə bilərlər. Könüllülər üçün təşkil edilən təlimlər böyük əhəmiyyət daşıyır. İlk təlimdə müvafiq idman növü, iştirak edəcək ölkələrin təmsilçilərinə yanaşma tərzi və digər məsələlər əksini tapır. İkinci təlim təhlükəsizliklə bağlıdır və bu, çox vacibdir. Könüllü həm öz təhlükəsizliyini qorumalı, eyni zamanda, digərlərinə təhlükə yaratmamalıdır. Könüllülük əmək müqaviləsi deyil. Lakin biz könüllüləri tədbirdən-tədbirə sığortalayırıq. Üçüncü təlimdə isə hər kəs öhdəliyi ilə bağlı ətraflı biliklər əldə edir. Bütün təlimləri uğurla keçənlər artıq könüllü kimi fəaliyyət göstərə bilərlər. Məsələn, birinci Avropa Oyunlarında könüllü olmaq üçün müraciət edənlərin arasından ən bacarıqlıların seçilməsi üçün bir neçə mərhələdə seçim apardıq. Onları təlimləndirmək, həmçinin nəqliyyat, geyim, yemək, rabitə, təhlükəsizlik və digər məsələlərlə bağlı problemlərin həlli xüsusilə vacib idi. Bütün bunları təmin etmək üçün struktur yaratdıq. Avropa Oyunlarının təkcə açılış və bağlanış mərasimlərində 5 min könüllü iştirak edirdi. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev birinci Avropa Oyunlarında könüllülərin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirərək onların gecə-gündüz peşəkarlıqla, ustalıqla, məharətlə çalışdıqlarını, idmançılara, qonaqlara böyük mədəniyyət, hörmət, Azərbaycan xalqına xas qonaqpərvərlik və mehribanlıq göstərdiklərini qeyd edib. Bu, dövlət səviyyəsində könüllülərin əməyinə verilən yüksək qiymət idi.

- Gənclərin könüllülük fəaliyyətinə böyük maraq göstərmələrinin əsas səbəbi nədir?

- Könüllülük fəaliyyəti gənclərin həyatında, xüsusilə də karyera qurmalarında əhəmiyyətli yer tutur. Beynəlxalq yarışlardan sonra könüllülərin işlə təmin edilməsinə geniş imkanlar olur. Birinci Avropa, IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarından sonra könüllülərin işlə təmin olunması istiqamətində bır sıra işlər görüldü. Həmin könüllülər idman obyektlərində müxtəlif vakant yerlərə işləmək üçün dəvət aldılar. Könüllülər irimiqyaslı yarışlarda fəaliyyətləri zamanı idman obyektinə yaxşı bələd olur və zəngin təcrübə qazanırlar. Bu da onların gələcəkdə işlə təmin olunması üçün şanslar yaradır. Əmək bazarında üstünlük verilən komanda mühitində işləmək və ünsiyyət bacarıqları könüllülük fəaliyyəti ilə məşğul olanlarda daha yüksək səviyyədədir. Digər tərəfdən, gənclər maraq göstərdikləri hər hansı bir sahədə könüllü kimi özlərini sınamaq şansından istifadə etmək istəyirlər. Onlar bununla həm çalışdıqları sahənin inkişafına kömək edir, həm də özləri üçün yeni biliklər əldə edirlər. İndiyədək 100 minə yaxın gənc müxtəlif sahələrdə könüllülük fəaliyyətinə cəlb olunub. Könüllülük fəaliyyətinə fiziki məhdudiyyətli insanları da cəlb etmişik ki, bu da onların cəmiyyətə inteqrasiyasında müsbət rol oynayır. Çalışırıq ki, onlar öz potensiallarından maksimum istifadə edərək, müəyyən təcrübi biliklərə yiyələnsinlər. Onu da qeyd edim ki, fiziki məhdudiyyətli insanlar da könüllülük fəaliyyətində böyük maraq göstərirlər. Gənclərin fərdi inkişafına təkan vermək, onlarda sosial məsuliyyət hissini artırmaq, gəncliyin potensialından xalqın rifahı və ölkəmizin dayanıqlı inkişafı üçün səmərəli istifadə etmək məqsədilə.

- Daha hansı sahələrdə könüllülərin fəaliyyətindən istifadə etmək olar?

- Azərbaycanda könüllülük hərəkatının geniş vüsət almasında “ASAN xidmət” və onun könüllülərinin böyük payı var. Burada könüllülər üçün mütəmadi olaraq, müxtəlif sahələr üzrə təlimlər keçirilir. Məqsəd könüllü kimi fəaliyyət göstərən gəncləri dövlət, cəmiyyət üçün bacarıqlı kadr kimi yetişdirməkdir. Təhsil, nəqliyyat, turizm sahələrində də könüllülərin fəaliyyətindən geniş miqyasda istifadə etmək olar. Amma nədənsə, nəqliyyat, turizm sektorlarında könüllülər o qədər də gözə dəymir. Azərbaycanda turizm sektoru böyük sürətlə inkişaf edir. Hər il yüz minlərlə insan dünyanın hər yerindən Azərbaycana turist kimi gəlirlər. Şübhəsiz, bu sahədə könüllülük işi günün tələbləri səviyyəsində qurulmalıdır.

Azərbaycanda gənclərlə yanaşı, yaşlı insanların da könüllülük fəaliyyətinə cəlb olunması yaxşı olardı. Beynəlxalq miqyasda bunun çox gözəl nümunələri var. Gələcəkdə könüllülərin arzusu ilə müxtəlif səpkili tədbirlər hazırlamağı düşünürük. İdmanın təbliğatı, könüllülərin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili və digər məsələlərlə bağlı bir sıra planlar var.

- Son illərdə könüllülük hərəkatı respublikamızın davamlı inkişafının təmin olunmasında daha çox diqqət çəkir.

- Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpasından sonra qazandığı uğurlarda, şübhəsiz ki, könüllü gənclərin də payı var. Ölkəmizdə 2020-ci il “Könüllülər ili” elan edilib. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin könüllülüyün inkişafı, gənclərin könüllü fəaliyyətinə cəlb olunması və ölkəmizdə ümumilikdə gənclərin inkişafına xüsusi qayğı və diqqəti, gənclər sahəsində həyata keçirilən siyasətin prioritet olaraq müəyyən edilməsini xüsusi vurğulamaq lazımdır. Dövlət tərəfindən könüllülük fəaliyyətinə böyük dəstək göstərildiyi üçün bu sahədə yüksək nəticələr əldə edilir. Artıq könüllülüklə bağlı geniş təbliğata ehtiyac duyulmur. Hər hansı sahədə könüllülüklə bağlı elan veriləndə çoxlu sayda müraciətlər daxil olur ki, bu da seçim imkanlarını genişləndirir. Bununla yanaşı, çalışırıq ki, könüllülük fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyən gənclər kənarda qalmasınlar.

Ölkəmizdə təşkil edilən və dünyanın ən nüfuzlu yarışlarından biri olan Formula 1 könüllüləri böyük uğurlara nail olublar. Hər il müraciət edən könüllülərin böyük əksəriyyəti gənclərdir və onların inkişafı üçün Bakı Şəhər Əməliyyat Komitəsinin tərkibində könüllülük Akademiyası məktəb kimi yaradılıb. Təlimlər, qeydiyyat və müsahibə burada keçir. Sevindirici haldır ki, Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında könüllülük fakültəsi açılıb.

Bu il ölkəmizdə irimiqyaslı idman tədbirləri olan “Avro-2020”nin üç oyunu və dörddəbir final qarşılaşması, eləcə də Formula 1 Azərbaycan Qran-Prisi keçiriləcək. Hər iki yarışda könüllülərimizin üzərinə böyük məsuliyyət düşəcək. Bu cür yarışlar ölkəmizin tanınması baxımından çox böyük əhəmiyyət daşıyır.

Könüllülük hərəkatının inkişafı istiqamətində Keçirilən tədbirlər ölkəmizdə vüsət almış gənclər siyasətinin tərkib hissəsidir. Könüllü gənclərin hər biri öz fəaliyyəti ilə ölkəmizin inkişafına qiymətli töhfələr verirlər.