Bakı, 18 may (AZƏRTAC). Mayın 18-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının klassiki, görkəmli pedaqoq, ictimai xadim Abdulla Şaiqin anadan olmasının 130 illik yubileyi ilə bağlı elmi sessiya keçirmişdir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, elmi sessiyanı giriş sözü ilə açan institutun direktoru, akademik Bəkir Nəbiyev görkəmli ziyalı A.Şaiqin ədəbi fəaliyyətindən, ədəbiyyatdakı mövqeyindən söhbət açmışdır. Bildirmişdir ki, Abdulla Şaiq Azərbaycan ədəbiyyatının çox nadir, fonemenal simalarından biridir. O, Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində poeziyası, nəsr əsərləri, dramaturgiyası, bədii tərcüməsi, elmi yaradıcılığı və nəhayət pedaqoji fəaliyyəti ilə şərəfli mövqe tutmuşdur. A.Şaiq öz oxucu auditoriyası etibarı ilə ədəbiyyatımızın nadir simalarından biridir. Onun uşaq şeirlərinin auditoriyası son dərəcə genişdir.

Görkəmli ədib Azərbaycan nəsrinin tarixində də xidmətlər göstərmişdir. Onun bir sıra povest və romanları, “Məktub yetişmədi” hekayəsi və bu qəbildən olan digər çox nadir sənət əsərləri ədəbiyyat tariximizin incilərindəndir.

Abdulla Şaiqin Azərbaycan elminin inkişafı sahəsində də böyük xidmətləri olmuşdur. Onun 1919-cu ildə Hüseyn Cavidlə birlikdə yazıb nəşr etdirdiyi “Ədəbiyyat dərsləri” kitabı peşəkar elmimizin ilk qaranquşlarından biridir.

Sessiyada professor Alxan Bayramoğlunun “Abdulla Şaiq XX əsr Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrinin nadir hadisəsi kimi”, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Arzu Hacıyevanın “Abdulla Şaiqin ədəbi-tənqidi görüşləri”, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Ülkər Talıbzadənin “Abdulla Şaiqin mənzil-muzeyi” mövzularında məruzələri dinlənilmişdir.

Bildirilmişdir ki, Azərbaycan ədəbiyyatının və maarifçilik hərəkatının görkəmli nümayəndələrindən olan Abdulla Şaiq 1881-ci ildə Tbilisidə ruhani ailəsində dünyaya gəlmişdir.

Keçən əsrin əvvələrindən A.Şaiq ədəbi-pedaqoji mühitdə adlı-sanlı yazıçı, şair və pedaqoq kimi tanınmışdır. O, xalqın, vətənin gələcəyi naminə var gücü ilə çalışmışdır. Həm sənət aləmində, həm də maarifçilik sahəsində ən qabaqcıl şəxsiyyət kimi ziyalılarla ön cərgədə getmişdir. Görkəmli ziyalı həm də qadınlar üçün jurnal nəşr etmək, uşaq bağçası açmaq, kitabxana yaratmaq, kasıb uşaqları pulsuz oxutmaq kimi xeyirxah təşəbbüslər irəli sürmüşdür.

A.Şaiq, eyni zamanda, ədəbiyyatımızı həvəslə tədqiq və təbliğ etmişdir. Xaqani, Nizami, Nəsimi, Füzuli, Xətai, Vaqif, Vidadi, Zakir, M.F.Axundzadə, S.Ə.Şirvani, M.Ə.Sabir, A.Səhhət, M.Hadi, H.Cavid kimi sənətkarların yaradıcılıqlarının tədqiqində bir ədəbiyyatşünas alim kimi onun xidmətləri böyükdür.

Elmi sessiyada bildirilmişdir ki, nəsr yaradıcılığına 1905-ci ildə romantik “İki müztərib və ya əzab və vicdan” yarımçıq romanı ilə başlayan ədib “Məktub yetişmədi”, “Köç”, “Daşqın”, “İntiharmı, yaşamaqmı”, “Göbələk”, “İblisin hüzurunda”, “Dursun”, “Əsrimizin qəhrəmanları” kimi bir çox dəyərli hekayə, povest və romanlar yazmışdır.

A.Şaiq yaradıcılığa tərcümə və qəzəllə başlasa da, ilk mətbu əsəri “Laylay” adlı uşaq şeiri olmuşdur. O, 1906-cı ildən başlayaraq silsilə şeirləri ilə milli uşaq poeziyamızın incilərini yaratmışdır. Şaiqin bir sıra şeirləri “Dəbistan” və “Məktəb” uşaq-gənclər toplularında işıq üzü görmüşdür.

Qeyd edilmişdir ki, Abdulla Şaiqin ötən əsrin 20-30-cu illərində dilimizin fonetika, morfologiya, sintaksis və üslubiyyət məsələlərinə dair yazdığı elmi məqalə və əsərlərinin bir çoxu indi də öz əhəmiyyətini saxlayır.