RƏSMİ XRONİKA
AZƏRBAYCAN PREZİDENTİ HEYDƏR ƏLİYEVİN İNGİLTƏRƏNİN XARİCİ İŞLƏR VƏ MİLLƏTLƏR BİRLİYİ İŞLƏRİ ÜZRƏ DÖVLƏT KATİBİ İLƏ GÖRÜŞÜ
Cənab Hörd Azərbaycan Prezidentinin Böyük Britaniya Baş naziri Con Meycorun dəvətini qəbul edib Londona gəldiyinə görə ona öz təşəkkürünü və minnətdarlığını bildirdi. O, yeni müstəqillik qazanmış dövlətlərin başçılarının İkinci Dünya müharibəsində Qələbənin 50 illiyi münasibətilə Londonda keçirilən tədbirlərdə iştirakını yüksək qiymətləndirdi.
Dövlət katibi Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev ilə onun arasında yaranmış dostluq əlaqələrindən məmnun olduğunu bildirdi və xalqlarımız arasında əməkdaşlığın inkişafında mühüm rol oynadığını vurğuladı. Daqlas Hörd Azərbaycan rəhbərinə müraciətlə dedi: Cənab Prezident, Siz mənə çox lazımlı adamsınız, mən Sizi özümə müəllim hesab edirəm. Siz hər altı aydan bir mənə yaxşı dərs verirsiniz. Mənim bu dərsə indi də ehtiyacım var. Bu, Qafqazda, regionunuzda, bütövlükdə dünyada gedən proseslərə Sizin münasibətinizi öyrənməkdən ibarətdir.
Belə səmimi sözlər üçün Daqlas Hördə minnətdarlığını bildirən Heydər Əliyev Londona dəvət olunduğuna görə Britaniya hökumətinə, Baş nazir Con Meycora təşəkkür etdi. Prezident dedi ki, dünya ölkələrinin başçıları ilə bir yerdə Qələbənin 50 illiyi şənliklərində iştirak etməkdən məmnunluq duyur.
Heydər Əliyev dedi: “Deyirsiniz ki, mən sizin üçün lazımlı adamam. Amma siz də mənim üçün çox lazımlısınız. Çünki hər görüşümüz zamanı mən regionumuzda baş verən hadisələr, Azərbaycanın haqq işi barədə sizi məlumatlandırıram və bu, ölkələrimiz arasında əməkdaşlığı genişləndirməyə, respublikamız üçün ağrılı olan problemlərin həllində İngiltərənin fəal iştirakının təmin olunmasına yardım edir.
Cənab Hörd Ermənistan-Azərbaycan müharibəsində hazırkı vəziyyətlə maraqlandı. Dövlətimizin başçısı atəşkəs rejiminin bir illiyinin yaxın günlərdə tamam olması, ATƏT-in Budapeşt zirvə toplantısında qəbul edilən qətnamə, Minsk qrupunun fəaliyyəti barədə geniş söhbət açdı.
Müharibəyə beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində sülh yolu ilə son qoyulması üçün ölkəmizin səylərindən bəhs edən Heydər Əliyev daha sonra Rusiya ilə Ermənistan arasında hərbi müqavilə bağlanması məsələsinə də toxundu və bildirdi ki, Rusiyanın Ermənistanda 25 min nəfərlik qoşunu vardır və hazırda bu qoşunlar hərbi baza statusuna malikdir. Heydər Əliyevin fikrincə, Ermənistan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Rusiya vasitəsilə təkbaşına həll olunmasında çox maraqlı idi. Dövlətimizin başçısı dedi ki, Azərbaycan bu məsələnin ədalətli həllində Böyük Britaniyadan müəyyən dəstək alsa da, bu dəstəyin daha fəal olmasını istəyir.
Respublikamızın rəhbəri Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü ilə əlaqədar əsl vəziyyəti xəritələr vasitəsilə cənab Daqlas Hördə hərtərəfli izah etdi, bu xəritələri Böyük Britaniya Xarici İşlər Nazirliyinə təqdim etdi.
Dövlət katibi bu məlumatı diqqətlə dinlədi və atəşkəsin davam etməsini yüksək qiymətləndirdi. O dedi ki, Böyük Britaniya hökuməti Budapeşt zirvə toplantısında qəbul edilmiş qətnamənin həyata keçirilməsinə böyük əhəmiyyət verir.
Daha sonra Daqlas Hörd bu problemlərin həlli yolunun nədən ibarət olduğu barədə Heydər Əliyevin fikirlərini bilmək istədi. Azərbaycan Prezidenti dedi ki, bunun üçün Ermənistana təzyiq göstərmək, onu güc mövqeyindən çəkindirmək lazımdır. Heydər Əliyev dedi ki, Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə, sərhədlərinin toxunulmazlığına hörmət etməli, BMT-nin, ATƏT-in prinsiplərinə riayət etməli, öz təcavüzkar niyyətlərindən əl çəkməlidir. Heydər Əliyev bütün bunlara nail olmaq üçün Böyük Britaniyanın digər nüfuzlu dövlətlərə də təsir göstərməsini xahiş etdi. Respublikamızın rəhbəri dedi ki, Azərbaycan müharibə istəmir, lakin öz torpaqlarının işğal altında qalmasına heç zaman razı ola bilməz.
Heydər Əliyev Rusiya-Azərbaycan münasibətlərindən hərtərəfli bəhs edərək dedi ki, ölkəmizin ərazisində Rusiyanın heç bir qoşunu yoxdur. Azərbaycan öz suverenliyini, müstəqilliyini özü qorumaq niyyətindədir və sərhədlərini də öz qoşunları qoruyur. Respublika rəhbəri Azərbaycanın Rusiya ilə normal münasibətlər saxlamağa tərəfdar olduğunu xüsusi vurğuladı.
Söhbət zamanı Azərbaycan-İngiltərə əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsi məsələləri hərtərəfli müzakirə olundu. Heydər Əliyev dedi ki, Ermənistan-Azərbaycan müharibəsinə son qoyulması İngiltərənin də maraqlarına uyğundur. O, Xəzərin Azərbaycana aid hissəsindəki neft yataqlarının birgə işlənməsi barədə respublikamızın Böyük Britaniya ilə və “Biritiş Petroleum” şirkətinin aparıcı rol oynadığı konsorsium ilə bağladığı müqavilələrin əhəmiyyəti üzərində geniş dayandı, “Şahdəniz” neft yatağından birgə istifadə edilməsi barədə ARDNŞ ilə “Britiş Petroleum” arasında aparılan danışıqlardan söhbət açdı. Heydər Əliyev dedi ki, Xəzərin statusunun müəyyənləşdirilməsində, Azərbaycanın qarşılaşdığı digər problemlərin həllində İngiltərə dövlətinin ölkəmizi ciddi surətdə dəstəkləməsinə və ona hərtərəfli yardım göstərməsinə ehtiyac vardır.
Heydər Əliyev Azərbaycan ilə ABŞ arasındakı münasibətlərin hazırkı vəziyyəti haqqında da məlumat verdi. ABŞ-ın beş neft şirkəti ilə Azərbaycanın əməkdaşlığından geniş danışdı. Dövlətimizin başçısı ABŞ Prezidenti Bill Klinton, vitse-prezident Albert Qor, dövlət katibi Uorren Kristofer, ABŞ-ın BMT-dəki daimi nümayəndəsi xanım Madlen Olbrayt ilə görüşlərindən də bəhs etdi.
Daha sonra İngiltərə ilə uzunmüddətli əməkdaşlıq yoluna qədəm qoymuş respublikamıza hərtərəfli yardım göstərilməsi məsələləri söhbətin əsas mövzusuna çevrildi. Heydər Əliyevin fikrincə, neft şirkətləri ilə yanaşı, digər şirkətlərin də Azərbaycanla sıx əlaqələr qurması üçün Britaniya hökuməti ixrac kreditinə zəmanət verməlidir. Bu, ölkəmizə sərmayə qoyuluşunu xeyli sürətləndirər. Prezident dedi ki, digər müstəqil dövlətlər kimi Azərbaycan da İngiltərədən birbaşa kreditlər almağa ehtiyac duyur.
Daqlas Hörd Böyük Britaniya hökumətini Azərbaycanla bütün sahələrdə sıx əlaqələr qurmaqda maraqlı olduğunu xüsusi vurğuladı və dedi ki, hökumətimiz Sizin ölkənin beynəlxalq aləmdə daha fəal dəstəklənməsi, mühüm problemlərimizin həllinə yaxından kömək edilməsi üçün lazımi tədbirlər görəcəkdir.
Heydər Əliyev respublikamızdakı ictimai-siyasi vəziyyətdən də bəhs etdi, demokratik hüquqi dövlət quruculuğu istiqamətində görülən işlərdən danışdı, parlament seçkilərinə, yeni konstitusiyanın qəbul olunmasına hazırlıqdan söhbət açdı.
Səmimilik və dostluq şəraitində keçən görüşdə hər iki ölkəni maraqlandıran digər məsələlərdən də bəhs edildi.