Tokio, 15 aprel, AZƏRTAC

Azərbaycanın qədim İpək Yolunun üzərində yerləşməsi və Asiya ilə Avropanı birləşdirən strateji rolu dünyanın bir sıra aparıcı ölkələrinin diqqət mərkəzindədir. Yaponiyadan Avropaya beynəlxalq yükdaşımaların səmərəliliyini artırmaq üçün Yaponiya hökumətinin dəstəyi ilə həyata keçirilən “Japan-Azerbaijan Railway Project” (JARP) layihəsi artıq müsbət nəticə verib. Belə ki, tarixdə ilk dəfə olaraq birbaşa dəmir yolu vasitəsilə Yaponiyadan yola çıxan ilk yük konteyneri Azərbaycanın Yeni Bakı Limanına (Ələt qəsəbəsi) uğurla çatıb.

AZƏRTAC xəbər verir ki, JARP layihəsinin iştirakçıları - Yaponiya hökuməti tərəfindən təyin edilmiş Takasa Vanaoyuki, Yaponiyanın Azərbaycandakı səfirliyi, Yaponiyanın aparıcı ixracatçı şirkəti “Hokuya Trading Co. Ltd.”, Yaponiyanın turizm və beynəlxalq ticarətə dəstəyini həyata keçirən “HIS Company Ltd.” şirkəti, Azərbaycan tərəfindən Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı QSC (Port of Baku) və layihənin əsas təşəbbüskarı və icraçılarından biri olan “SAnattura İdxal-İxrac Ticarət MMC” Yaponiyadan Avropaya və əksinə beynəlxalq yükdaşımalarında ölkəmizin rolununun getdikcə aratacağına inandıqlarını bildiriblər. Qeyd ediblər ki, Prezident İlham Əliyevin yeni İpək Yolu layihəsinə və onun tərkib hissəsi kimi çıxış edən Bakı-Tbilis-Qars dəmiryolu xəttinə verdiyi diqqətin nəticəsində JARP layihəsi də ölkəmzin Asiyadan Avropaya yükdaşımalarındakı rolunu önə çəkəcək və bu marşrut üzrə daşınan yüklərin sayəsində ölkəmizin logistik və ticarət mərkəzinə çevrilməsi prosesi daha da sürətlənəcək.

Qeyd edək ki, ilk sınaq nəqliyyat daşıması Yaponiyadan Çinə dəniz yolu ilə, Çinin dəniz limanından dəmiryolu vasitəsilə Qazaxstan ərazisinə, buradan dəmiryolu vasitəsilə Xəzər dənizindəki Kurık limanına və oradan dəniz vasitəsilə Yeni Bakı Limanına çatdırılıb. İlk nəql edilən yük Yaponiyanın orqanik maça çayları, udon və balıq unu olub.

JARP layihəsinin təşəbbüskarlarından biri və icraçısı, Azərbaycanın “SAnattura İdxal-İxrac Ticarət MMC”nin icraçı direktoru Ayaz Bayramovun AZƏRTAC-ın Yaponiyadakı xüsusi müxbirinə verdiyi məlumatına görə, yükün Yaponiyanın dəniz limanından Ələtdəki Yeni Bakı Limanına çatması 25 gün çəkib. Nəqliyyatın təşkilinin səmərəliliyi artırılacağı təqdirdə bu məddət 20-21 günə qədər endirilə bilər. Qeyd edək ki, hazırda fəaliyyət göstərən okean yolu ilə Yaponiya-Azərbaycan nəqliyyat daşımalarının müddəti təqribən 45-50 gün çəkir. Bu o deməkdir ki, JARP layihəsi bu müddəti 2 dəfə azaldacaq. Bu isə, ərzaq məsullarının daha sürətli idxalında və həmçinin də ixracında ən vacib amillərdən biri olacaq.

A. Bayramovun sözlərinə görə, JARP layihəsi Prezident İlham Əliyevin Azərbaycanın Asiya ilə Avropa arasında beybəlxalq nəqliyyat və logistika, idxal-ixrac əməliyyatları mərkəzinə çevrilməsi üçün həyata keçirdiyi kompleks işə mühüm dəstəkdir. Eyni zamanda, bunun səmərli olduğunu dünya birliyinin diqqətinə çatdırmaqdır. Bu layihə, həmçinin Bakı-Tbilis-Qars dəmiryolu xəttinin də vacibliyini və yükdaşıma qabiliyyətinin artmasında əhəmiyyətini yüksəldəcək. Bildirək ki, son illərdə Şərq-Qərb və Şimal-Cənub istiqamətlərində beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrinin inkişaf etdirilməsi ilə yanaşı, Azərbaycanı bölgə ölkələri ilə rəqəmsal mühitdə birləşdirən dayanıqlı telekommunikasiya infrastrukturu yaratması və özünün etibarlı peyk şəbəkələrini genişləndirilməsi də ölkəmizin regional mərkəzə çevrilməsi istiqamətində mövqeyini möhkəmləşdirib. JARP layihəsi də öz növbəsində, Asiya və Avropa arasında bu “körpü”nü daha da möhkəmləndirəcək.

A.Bayramov əlavə edib ki, çoxtərəfli əməkdaşlıq və bu layihənin təfsilatları üzərində 6 ay ərzində aparılan iş uğurlu nəticə verib. Konteynerin təyinat yerinə çatmasından sonra yapon tərəfi daşınan məhsulların gömrükdən keçirilməsi işini də monitorinq edərək, ölkəmizdə Prezident İlham Əliyev tərəfindən son illərdə aparılan institusional islahatlar nəticəsində gömrük prosedurlarının səmərəli olduğunun bir daha şahidi olub. Məhsulların çatdırlması və idxalı prosesində “Yeni Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı QSC”, “ASAN xidmət”, “Ərzaq Təhlükəsizliyi Agentliyi”, Azərbaycan Dövlət Gömrük Komitəsi və digər əlaqədar qurumların operativ işi də müşahidə edilib. Gömrükləmə prosedurları çox qısa müddətdə və operativ həyata keçirilib. Bu da yapon tərəfinin diqqətini çəkərək, onları JARP layihəsinin daha da intensivləşdirilməsinə həvəsləndirib. JARP layihəsinin nəticələrinə dair hazırlanacaq hesabat və təhlillər yaxın vaxtlarda Yaponiya hökumətinə təqdim ediləcək.

A.Bayrmovun bildirdiyinə görə, yapon tərəfi bu marşrutun işə düşməsi ilə gələcəkdə Azərbaycan üzərindən ildə 50 milyard dollarlıq ticarət axınının mümkünlüyünü də araşdırır. Qeyd edib ki, hazırda Yaponiyadan Avropa bazarlarına ixrac edilən məhsullar, əsasən, iki istiqamətdə - Rusiya və okean vasitəsilə daşınır. Birincinin qış dövründə nəqliyyat prosesində müxtəlif problemlər yaratması və müxtəlif bürokratik əngəllərlə qarşılanması, ikincinin isə daşınma müddətinin uzun olması bu ixracatın səmərəliliyinə təsir edir. Bu mənada, JARP marşrutunun Yaponiyadan Azərbaycana, Azərbaycanın qonşuluğunda yerləşən bölgə ölkələrinə, xüsusilə də Avropaya (Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu vasitəsilə Türkiyədən Avropaya) daşınmasında rolu mühümdür.

Avropa bazarlarına məhsulların çatdırılmasında səmərəli marşrut hesab edilən JARP layihəsinin ilkin mərhələsində İsveçrənin “iCsquared GmbH”, Hollandiyanın “SABRUG FOV” və “FIXIT Logistic FOV”, o cümlədən Türkiyə, Almaniya və İtaliyanın bir sıra şirkətləri bu təşəbbüsə maraq göstəriblər. Gələcəkdə JARP layihəsinin həyata keçirilməsi üçün Azərbaycan, Yaponiya, İsveçrə, Hollandiya, Almaniya, İtaliya və digər ölkələrin şirkətlərindən ibarət beynəlxalq konsorsiumun yaradılması məsələsi də hazırda tərəfdaşlar arasında müzakirə edilir. Bu layihənin işə salınması və dayanıqlılığını təmin etmək məqsədilə beynəlxalq maliyyə təsisatlarının, o cümlədən ölkələrin də cəlb edilməsi nəzərdə tutulur. Layihənin beynəlxalq əhəmiyyətini dünya birliyinə çatdırmaq üçün isveçrəli tərəfdaşlar müxtəlif beynəlxalq platformalarda (ilkin olaraq Davos İsqisadi Forumu çərçivəsində və Avropa İttifaqının müxtəlif strukturlarında) müzakirələrin aparılması və dünya birliyinin bu təşəbbüsə diqqətinin artırılması üçün iş aparacaqlarını bildiriblər.

A.Bayramov, həmçinin deyib ki, ötən ilin dekabrında JARP layihəsinin Yaponiyadan olan nümayəndələri Ələtdəki Yeni Bakı Limanına baxış keçirib və Limanın rəhbərliyi ilə aparılan müzakirələr nəticəsində, gələcəkdə bu ərazidə konsolidasiya anbarları, logistik mərkəzlər, qablaşdırma və istehsal obyektlərinin açılmasının da mümkünlüyü müzakirə edilib. Konsolidasiya mərkəzlərinin yaradılması istiqamətində strateji hesabatın hazırlanması üçün Yaponiya və İsveçrədən mütəxəssislər cəlb ediləcək və müxtəlif ölkələrin oxşar konsolidasiya mərkəzlərinin təcrübəsi öyrənilməklə təkliflər hazırlanıb yaradılması planlaşdırılan JARP konsorsiumuna tədim ediləcək. Hazırda bu hesbatların və təhlillərin aparılması üçün maliyyə mənbələri axtarılır.

A.Bayramov, həmçinin əlavə edib ki, bu yaxınlarda Bakının mərkəzində açılmış “SANATTURA Organics Boutique” mağazası vasitəsilə istehlakçıları və turistləri sevindirən “SAnattura İdxal-İxrac Ticarət MMC” yaxın gələcəkdə Yaponiyanın ərzaq və qeyri-ərzaq məhsullarının satışını təşkil etmək üçün yapon tərəfdaşları ilə birlikdə “Yapon Məhsulları Evi”nin (“J`HOME”) fəaliyyətə başlaması üçün kompleks iş aparır. “J`HOME” Yaponiyadan idxal ediləcək orqanik və bio məhsulların nümayişini, bişirilməsi qaydalarını, saxlanılmasını və istehlakını Azərbaycan bazarında təlqin etməklə və marifləndirici rol oynamaqla yanaşı, həmçinin məhsulların istehlakçılara satışını həyata keçirməyi də qarşısına məqsəd qoyub. Ölkəmizə təmiz qida, orqanik və təbii ərzaq məhsullarının idxalı istiqamətində ölkə rəhbərliyi tərəfindən aparılan islahatlara dəstək vermək, o cümlədən istehlakçılara bioqida məhsullarının təchiz edilməsi üçün “SAnattura MMC” hazırda Azərbaycana müxtəlif ölkələrdən orqanik və bio-ərzaq məshulları idxal edir, bu məhsulları pərakəndə satış obyeklərinə, mehmanxana və restoranlara çatdırır, ölkədə orqanik, bio, qlütensiz, GMO-suz qida məhsulları haqda maarifləndirmə işləri aparır və idxal etdiyi məhsulların mənşə ölkələrinin təcrübəsini yerli şirkətlərlə bölüşür. Xarici tərəfdaşlardan aldıqları təcrübəni şirkət Kənd Təsərrüfatı, İqtisadiyyat nazirlikləri, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi ilə bölüşməyi, ölkədə təmiz və sağlam qida sahəsində maarləndirmə işi aparan ictimai birliklərlə sıx əməkdaşlıq edərək “Orqanik Qida Günləri” təşkil etməyi planlaşdırır.

Digər tərəfdən bu marşrut işə düşəcəyi təqdirdə Azərbaycanın müxrəlif orqanik qida məshullarının Yaponiya bazarına ixracatını da təmin etmək mümkün olacaq. Belə ki, Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsullarının Yaponiya bazarına ixracatı üçün ilkin danışıqlar faydalı olub və hazırda sənədləşmə işlərinə başlanılıb, eyni zamanda, ixracatın kommersiya tərəfləri Yaponiyalı idxalatçı-tərəfdaş şirkətlərlə müzakirə edilir. Hazırda şirkət yerli tərəfdaşları ilə birgə Azərbaycanın təmiz və orqanik kənd təsərrüfatı məhsullarının ixrac edilərək Yaponiyada açılması planlaşdırılan Azərbaycan restoranlarını “Made in Azerbaijan” məhsulları ilə səmərəli formada təchiz etmək üçün bu ölkədə həmin məhsulların idxal prosedurlarını öyrənir.

A.Bayramov vurğulayıb ki, şirkət idxalla yanaşı, ölkəmizin ərzaq məhsullarının Avropa və Asiya bazarlarına ixracı üzərində də iş aparır və bu istiqamətdə xarici tərəfdaşlarla ilkin danışıqları faydalı olub. Tezliklə Azərbaycan məhsulları beynəlxalq standartlara cavab verəcək qablaşdırmalarda, xüsusilə də orqanik qablaşdırmalarda Avropa, Amerika, Yaxın Şərq və Asiya bazarlarına da ixrac ediləcək, Avropanın aparıcı pərakəndə satış şəbəkələrində piştaxtalara çıxarılacaq.

JARP layihəsinin ölkəmizin Asiya ilə Avropa arasında logistik və ticarət mərkəzinə çevrilməsinə mühüm töhfə verəcəyini vurğulayan A.Bayramov, eyni zamanda, Azərbaycanda istehsal olunan və yetişdirilən ərzaq və əkib-becərilən orqanik məhsulların da uzaq xarici ölkələrə çıxarılmasında xüsusi rol oynayacağını bildirib.

Vüqar Ağayev 

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Tokio