Bakı, 7 may, AZƏRTAC

Azərbaycan Şahmat Federasiyasının vitse-prezidenti, “Shamkir Chess 2018” super turnirinin direktoru Mahir Məmmədov yarışın rəsmi saytına müsahibə verib.

AZƏRTAC müsahibəni təqdim edir:

- Vüqar Həşimovun xatirəsinə həsr olunan “Shamkir Chess 2018” super turniri başa çatdı. Ardıcıl beşinci dəfə təşkil edilən yarışla bağlı fikirlərinizi bilmək maraqlı olardı.

- Bu il Vüqar Həşimovun xatirəsinə həsr olunan “Shamkir Chess 2018” turnirinin təşkili dövlət tərəfindən SOCAR-a həvalə edildi. Bu, bizim üçün böyük məsuliyyət idi. Bildiyiniz kimi, SOCAR ölkədə iki böyük federasiyaya sponsorluq edir - futbol və cüdo. Şirkət, həmçinin 2016-cı ildə Bakıda 42-ci Ümumdünya Şahmat Olimpiadasının keçirilməsində də iştirak edib, eyni zamanda, bu il Batumidə baş tutacaq Olimpiadaya dəstək olur. Dövlət Neft Şirkəti hər zaman şahmatın inkişafına kömək olub. Digər tərəfdən, “Shamkir Chess 2018” super turnirinin əsas təşkilatçılığını etmək heç də çətin deyildi. İlk olaraq, yarışın ardıcıl dörd dəfə keçirildiyini qeyd etməliyik. Bu, beşinci yubiley turniri idi. “Synergy Group” dörd il ərzində bu yarışın təşkilində böyük işlər görüb. Həm də Şəmkir yarışı dünya kuboku və Ümumdünya Şahmat Olimpiadası kimi kütləvi turnirlərlə müqayisə oluna bilməz. Vüqar Həşimov memorialında cəmi 10 iştirakçı 9 tur ərzində mübarizə aparır. Təşkilat Komitəsi olaraq turnirin Azərbaycanın idman nüfuzuna uyğun yüksək standartlar səviyyəsində keçirilməsi üçün bütün işləri həyata keçirdik. Sevindirici haldır ki, qonaqlar, rəsmi şəxslər, şahmatçılar təşkilatçılıqdan razı qaldılar. Mütəmadi olaraq super turnirlərdə iştirak edən dünya çempionu Maqnus Karlsen də Şəmkir turnirinin təşkilatçılığını xüsusi qeyd etdi.

- Yarışın təşkili zamanı hansı çətinliklərlə qarşılaşdınız?

- Çətinlik ondan ibarətdir ki, super turnir adlandırılan yarışda ən yüksək səviyyəli şahmatçılar iştirak edirlər və bu turnir Bakıdan kənarda təşkil olunur. Şəmkirin gözəl, səfalı məkan, şəmkirlilərin isə qonaqpərvər olmaları hamıya məlumdur. Amma şahmatçı üçün paytaxtdan 400 kilometr məsafədə olan məkana yollanmaq mənəvi cəhətdən asan deyil. Cari ildə yarış Berlindəki iddiaçılar turnirindən sonraya təsadüf etdi. Ən güclülər Berlində mübarizəyə qoşulmuşdular. Biz çox istədik ki, Şəmkirdə əsasən FIDE reytinqində ilk onluqda qərarlaşan şahmatçılar mübarizə aparsın. Amma belə ideal heyət çox çətin idi. Çünki yüksək səviyyəli əksər şahmatçılar adətən iştirak edəcəkləri yarışları bir il əvvəlcədən planlaşdırırlar.

Azərbaycanın yüksək təşkilatçılıq bacarığı həmişə nümunə sayılıb. Bu mənada ilk iki yarışda iştirak edən dünya çempionu Maqnus Karlsenin yenidən Şəmkirə gəlməyə razılıq verməsi xüsusi qeyd olunmalıdır. Dünya şahmat tacı uğrunda matça hazırlaşan Maqnusun çox sıx yarış qrafiki var. Üstəlik, dünya çempionu bütün dəvətlərə müsbət cavab vermir. Adətən dünya çempionuna 7-8 ay əvvəldən dəvət göndərirlər. Şəmkir turnirinin keçiriləcəyi ilə bağlı yekun qərar fevralda verildi. Demək olar ki, Vüqar Həşimov memorialı ilə əlaqədar üç ay əvvəl Maqnusa müraciət olundu. Bununla bağlı Azərbaycan Şahmat Federasiyasının vitse-prezidenti, turnirin baş hakimi Faiq Həsənov mütəmadi olaraq Maqnusla danışıqlar aparıb, onunla əlaqə saxlayırdı. Azərbaycanın idman aləmində yüksək nüfuzu və təşkilatçılıq bacarığı dünya çempionunun Şəmkirə gəlməsində mühüm rol oynayıb.

- Azərbaycan şahmatçılarının yarışda iştirakını necə dəyərləndirirsiniz?

- Azərbaycan şahmatçılarına gəldikdə, onlar həmişə Şəmkir turnirində böyük həvəslə iştirak edirlər. Şəhriyar Məmmədyarov yorğun olmasına baxmayaraq, mötəbər yarışdan kənarda qalmadı. Az sayda yarışda iştirak edən Teymur Rəcəbov Şəmkir super turniri ilə bağlı dəvəti böyük sevinc və məsuliyyətlə qəbul etdi. Azərbaycan yığmasının digər üzvü Rauf Məmmədov üçün Şəmkir turniri böyük etimad oldu. Nəticələrə gəlincə, Şəhriyar Məmmədyarov üçün Şəmkir yarışı çox çətin keçdi. Berlindəki əzmkar mübarizədən sonra yorğunluğunu nəzərə alaraq Şəhriyarın Şəmkirdəki çıxışını normal qəbul etmək olar. Teymurda və Raufda qeyri-adi nailiyyət müşahidə olunmadı. Reytinqlərinə uyğun çıxış etdiklərini söyləmək mümkündür. Sözsüz ki, Maqnus Karlsenin qələbəsini qanunauyğunluq hesab edirəm. Norveçli dünya çempionu hətta ən yaxşı formada olmadığı turnirdə belə hamıdan güclüdür. İştirak etdiyi bütün yarışlarda maksimum nəticə uğrunda yarışan Maqnus Karlsen Şəmkirdə də yüksək bacarığını və səviyyəsini sübut etdi.

- İlk üç turda bütün görüşlər heç-heçə başa çatdı. Turnirdə belə başlanğıc hamı üçün gözlənilməz oldu.

- Belə mötəbər yarışda 3 turda ardıcıl 15 partiyanın bərabərliklə sona çatması mənfi işarəli sürpriz sayıla bilər. Ümumilikdə istərdim, Şəmkir turniri daha çox məhsuldar partiyalarla yadda qalsın. Şahmatın gözəlliyi parlaq kombinasiyalar və mübarizədir. Şahmatdakı gərgin mübarizə isə həmişə nəticə ilə yekunlaşır. Bu sayda heç-heçələrin olmasını istəməzdim. İstirahət günündən sonra sanki şahmatçılar dəyişdi və gözlədiyimiz mübarizəni nümayiş etdirdilər.

- Azərbaycan şahmatçıları bir-biri ilə görüşlərdə heç-heçə etdilər. Hiss olundu ki, mübarizə aparmadan bərabərlik qeydə alındı. Ümumiyyətlə, belə super turnirlərdə şahmatçılarımızın heç-heçə oynamasına necə münasibət bəsləyirsiniz?

- Azərbaycan şahmatçılarının bir-biri ilə heç-heçə oynamasını istəmirəm. Şahmatçılarımız yarışa həmyerliləri ilə xalları yarı bölmək fikri ilə yollanmamalıdır. Təəssüf ki, biz bu halı görürük. Maqnus Karlsen bütün partiyalarda qələbə qazanmağa çalışır, məhsuldar oyun istəyir. Amma bizim şahmatçılar isə cəmi 7 partiyada mübarizə aparmaq barədə düşünürlər. Digər iki oyunda isə əvvəlcədən heç-heçəyə razılaşırlar. Bu hal turnir zamanı təşkilatçıları ciddi narahat etdi. Şahmatçılarımızın aralarında heç-heçə etməsi turnirə marağı azaldır, yarışın nüfuzuna zərbə olur. Nəyə görə onlar açıq mübarizə aparmamalıdırlar? Məmmədyarov-Rəcəbov, Məmmədyarov-Məmmədov və ya Rəcəbov-Məmmədov partiyalarının hansı hesabla başa çatacağı hamıya maraqlıdır. Bütün partiyalar rəsmi saytda canlı yayımlanır. Yüz minlərlə insan səbirsizliklə bu oyunları gözləyir. Belə heç-heçələr düzgün deyil. Şahmat həvəskarları canlı yayımda Məmmədyarov-Rəcəbov görüşündə iki güclü şahmatçının mübarizəsini izləmək istəyir. Onlar isə qısa zamanda heç-heçə edərək tamaşaçının arzuladığı oyunu göstərmir. Azərbaycan millisində komanda yoldaşı olmaq super turnirdə açıq mübarizəyə mane olmamalıdır. Super turnirlərdə şahmatçılar ciddi rəqib sayılırlar. Ona görə mübarizə aparmaq lazımdır.

- Gələcəkdə Şəmkir turnirində hansı şahmatçıların iştirakını istəyərdiniz?

- Vüqar Həşimov memorialında hər zaman ən güclülər iştirak ediblər. Bu ildə də belə oldu. Növbəti illərdə sadəcə heyəti daha da gücləndirmək mümkündür. Əvvəlki illərdə iştirak edən Vişvanatan Anand, Hikaru Nakamura, Fabiano Karuana, Uesli So kimi şahmatçıları dəvət etmək yaxşı olardı. Biz sabiq dünya çempionu Vladimir Kramniki yarışda görməyə çox sevinərik. Vladimir Kramnik hər hansı rəqiblə istənilən vəziyyətdə sona qədər mübarizə aparır. Bu dəfə yorğunluğunu əsas gətirərək son anda iştirak edə bilməyəcəyini bildirdi. Buna görə Kramnik təşkilatçılardan üzr istədi. Ümumilikdə Vüqar Həşimov memorialı Şəmkiri şahmat şəhəri kimi tanıtdı. Bu gün dünyada super turnirlər azdır. Stavanger, Sent Luis, Veyk-An-Zee, London turnirlərini qeyd etmək olar. “Shamkir Chess” öz səviyyəsi ilə bunların arasında özünəməxsus yüksək yeri tutur.

- Sonda yarışa olan maraq barədə danışmaq istərdik. Rəsmi saytda izləyicilərin sayı bizə çox maraqlıdır.

- “Shamkir Chess” super turnirinin rəsmi saytında partiyalar iki dildə şərh edilirdi. Rəsmi saytda oyunlar Azərbaycan, ingilis, digər saytlarda isə rus və ispan dillərində təqdim olunurdu. Eyni zamanda, müxtəlif ölkələrin dörd şahmat saytında oyunları, eləcə də mətbuat konfranslarını izləmək mümkün idi. Açılış və bağlanış mərasimləri də bu saytda canlı yayımlandı. Bütün bu saytlarda, ümumilikdə turniri 850 mindən çox insanın izlədiyi məlum olub. Bu, ongünlük yarış üçün çox yüksək göstəricidir. İnternetlə izləyicilərin sayına görə, ABŞ, Almaniya, Norveç, Niderland, Rusiya, Azərbaycan ilk altılıqda qərarlaşıb. “Shamkir Chess” həm də Rusiyanın nüfuzlu “MATÇ TV” kanalında da işıqlandırıldı. Mütəmadi olaraq “MATÇ TV” və Azərbaycan Televiziyasında hər gün turnirə həsr olunan on dəqiqəlik icmal yayımlandı. Fürsətdən istifadə edərək “Shamkir Chess” turniri zamanı yarışı işıqlandıran Azərbaycan mediasına - jurnalistlərimizə böyük təşəkkür edirəm.