Kiyev, 30 yanvar (AZƏRTAC). Ukraynanın nüfuzlu və populyar “Kiyevski teleqraf” nəşri 30 yanvar tarixli nömrəsində Ukrayna Milli Aviasiya Universitetinin Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun beynəlxalq hüquq kafedrasının professoru Arif Quliyevin “Səmimi və məntiqli.... Dostum Yevgeni Petroviç Kuşnaryovun nurlu xatirəsinə nəsr olunur” sərlövhəli məqaləsini dərc etmişdir.

Məqalə Ukraynanın faciəli şəkildə dünyasını dəyişmiş tanınmış siyasi xadimi, Azərbaycan xalqının böyük dostu və çox gözəl insan Yevgeni Petroviç Kuşnaryova həsr edilmişdir. Yaşasaydı, bu gün onun 62 yaşı tamam olacaqdı.

Müəllif yazır: “Yevgeni Petroviçlə çoxdan dostluq edirdim və bu gözəl insan haqqında xatirələrimi bölüşmək istərdim.

Tale məni Yevgeni Petroviçlə 1989-cu ilin sentyabrında qarşılaşdırmışdı. Onda Sovet Ordusunun ehtiyatda olan zabitləri ilə birlikdə Kiyevdə ikiaylıq təkmilləşdirmə kursları keçirdim. Müxtəlif millətlərdən olan zabitləri Suvorov adına hərbi təmayüllü məktəbin binasında yerləşdirmişdilər. Mənim otaq yoldaşım Yevgeni Kuşnaryov idi. O vaxtlar o, Xarkov vilayət Kommunist Partiyasının şöbə müdiri işləyirdi.

Yadımdadır, birinci axşam ehtiyatda olan zabitlərin hamısı evdən gətirdikləri nemətlərlə bəzədilmiş masa ətrafına toplaşmışdılar. Adətən belə məclislərdə olduğu kimi əvvəlcə məzəli əhvalatlar danışmağa, sağlıq deməyə və fikirlərimizi bölüşməyə başladıq, yavaş-yavaş daha ciddi mövzulara keçdik. “Şərq məsələsinə” - o vaxtlar Qafqazda mövcud olan vəziyyətə də toxunduq.

Xatirələrini davam etdirən Arif müəllim yazır: “Otaq yoldaşım fikrə getdi və hamı üçün gözlənilmədən masanın üstünə bir neçə kağız qoydu. Həmin kağızlarda Azərbaycan və Sumqayıt hadisələri haqqında informasiya vardı. Onun sözlərinə görə, bu məlumatı Qafqaz millətlərindən birinin nümayəndəsindən almışdır. Söhbət azərbaycanlıların Sumqayıtda özlərini “vəhşi” kimi aparmalarından gedirdi. Yevgeni Petroviç sakitcə kağızlarda yazılanların hamısını oxudu, sınayıcı nəzərlərlə mənə baxıb birdən-birə soruşdu: “Məgər azərbaycanlılar belədirlər? Nə deyə bilərsən?”

Mən bir balaca incidim, onun sualına suallarla cavab verdim: “Başqa millətlərdən, o cümlədən erməni millətindən olan varlı adamlardan Sumqayıtda məlum hadisələr nəticəsində öz əmlakını itirmiş şəxsən kimisə tanıyırsanmı? Necə düşünürsən, əmanət kitabçalarındakı pullarını kütləvi şəkildə çıxaran bir çox ermənilər şəhəri nə üçün həmin hadisələrdən xeyli əvvəl tərk etmişdilər? Səncə, talanların və Sumqayıt provokasiyasının arxasında kim dayanır? Həmin hadisələrin videosüjetlərini və fotoşəkillərini ertəsi gün dünyanın bir çox ölkələrində nümayiş etdirilmək kimə lazım idi? Münaqişənin geniş əks-səda doğurması kimə əl verirdi? Məgər Azərbaycanda doğulub-yaşayan ermənilər Azərbaycan dilini bilmirdi, kimin dost, kimin düşmən olduğunu ayırd etmək iqtidarında deyildi?”

Biz Azərbaycandakı, o cümlədən Sumqayıtdakı vəziyyəti, mərkəzi mətbuatda hadisələrin düzgün işıqlandırılmadığını gecədən xeyli keçənə qədər müzakirə etdik, siyasətçilərin bu mövzudan öz məqsədləri üçün istifadə etdiklərindən, Qafqaz xalqları arasında düşmənçiliyin, ədavətin qızışdırılması təhlükəsinin real miqyaslarından danışdıq. Kuşnaryovun səmimi marağını görüb özlüyümdə qeyd etdim ki, o, insanları dinləməyi və müxtəlif nöqteyi-nəzərləri obyektiv təhlil etməyi bacarır. Kuşnaryov mənə saysız-hesabsız informasiya axınından düzgün nəticə çıxarmağa qadir, başqalarının ambisiya və fikirlərinin yedəyində getməyən insan təsiri bağışladı.

Həmin gecədən bizim dostluğumuz başlandı.

Arif müəllim məqaləsini bu sözlərlə bitirmişdir: “.... İnsan həyatdan köçüb gedir, lakin onun əməlləri, sözləri və fikirləri qalır. Yevgeni Kuşnaryov Ukraynanın demokratik, hüquqi, müstəqil dövlət kimi inkişafı, vətəndaş cəmiyyətinin və fundamental demokratiya təsisatlarının qurulması üçün çox işlər görə bilmişdir. O, həmvətənlərinin yaddaşında böyük dövlət, siyasi və ictimai xadim kimi, mənim yaddaşımda isə parlaq, qeyri-adi şəxsiyyət və sadəcə yaxşı dost kimi qalacaqdır.

Məqalənin tam mətni ilə http://telegrafua.com resursunda tanış olmaq mümkündür.

Zeynal Ağazadə

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Kiyev