Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

REGİONLAR

Qarabağın tacı və hərbi-strateji əhəmiyyətə malik qədim şəhər - Şuşa VİDEO

Şuşa, 6 dekabr, Tahir Ağaməmmədov, AZƏRTAC

Dəniz səviyyəsindən 1500-1600 metr hündürlükdə yerləşən və üç tərəfdən sıldırım qayalarla əhatə olunan Şuşa şəhəri (Şuşa qalası - Pənahabad) şimalda Xankəndi şəhəri, şərqdə və cənub-şərqdə Xocavənd, qərbdə və cənub-qərbdə Laçın rayonları ilə həmsərhəddir. Cənub tərəfdən, Kirs dağından Şuşaya nəzər saldıqda, cənub-şərqdən şəhəri sıldırım qayalı dərə əhatə edir, bu da Şuşanın tarixən strateji əhəmiyyətli bir qala-şəhər oluduğunu göstərir.

Bunu AZƏRTAC-ın bölgə müxbirinə açıqlamasında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının Qarabağ İrsini Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri, beynəlxalq münasibətlər üzrə professor, siyasi elmlər doktoru Elçin Əhmədov deyib.

O bildirib ki, Qarabağda aparılan kompleks arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində uzaq keçmişimizə aid zəngin maddi-mədəniyyət nümunələri aşkar olunub. 1971-1975-ci illərdə professor M.Hüseynovun rəhbərliyi altında Mil-Qarabağ arxeoloji ekspedisiyası Qarabağın dağlıq hissəsində paleolit düşərgələrini aşkar etmək məqsədilə arxeoloji tədqiqat işləri aparıb. Nəticədə Şuşa şəhəri yaxınlığında, Cıdır düzünün aşağı hissəsində paleolit mədəniyyətinə aid qədim insan düşərgəsi aşkar olunub. Paleolit mədəniyyətinə aid daş məmulatı içərisində 4 ədəd kobud çapma aləti, 5 ədəd qaşov tipli alət, 2 ədəd mustye və levallua itiucluları və 6 ədəd qəlpə tapılıb. Düşərgənin daş məmulatı içərisində 7 ədəd istehsal tullantısı da qeydə alınıb. Bu isə düşərgənin qədim sakinlərinin əmək alətlərini mağarada hazırladıqlarını göstərir.

Düşərgə Şuşa şəhərinin ərazisində olduğu üçün ona Şuşa mağarası adı verilib. Mağara Daşaltı çayının sol sahilində, dəniz səviyyəsindən 1500 metr yüksəklikdə, çayın müasir yatağından isə 80 metr hündürlükdə yerləşir. Düşərgənin uzunluğu 125, eni 20, hündürlüyü isə 10 metrə bərabərdir. Şuşa mağarasında aparılan tədqiqatlar zamanı çöküntülərdə 5 təbəqə müəyyən olunub. Burada aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı daş məmulatı ilə yanaşı, ovlanmış heyvan sümükləri də tapılıb. Bu da düşərgədə yaşayan qədim insanların ovçuluqla məşğul olduqlarını göstərir. Maraqlıdır ki, Şuşa mağarasının qabağında və ətraf ərazilərdə antik dövrə aid qala divarlarının qalıqları da aşkar olunub. Bəzi yazılı tarixi mənbələrdə də Şuşa şəhəri ərazisində qədim insanların yaşamasına dair məlumatlar var.

Elçin Əhmədov Şuşanın təmiz havasından, bulaqlarından və kurort şəhəri kimi tanınmasından da danışıb. Bildirib ki, məşhur klimatoloqlar dəniz səthindən 1403 metr hündürlükdə yerləşən mühüm əhəmiyyətli şəhərin iqlim şəraitini, fauna və florasını dəqiq yoxladıqdan sonra mülayim təbiətli Şuşanın böyük müalicəvi əhəmiyyətli bir şəhər olduğunu söyləyiblər. 1854-cü ildə şəhərdən cənubda, 18 kilometr aralı “Turşsu” deyilən səfalı guşədə mədən suyunun çıxması alimlərin bu mülahizəsini doğruldub. Şuşa havasının təmizliyi, saflığı və müalicə əhəmiyyəti baxımından kurort şəhəri kimi tanınıb. Bu baxımdan, nəinki Azərbaycanda, onun hüdudlarından kənarda da Şuşa öz səfalı yerləri, istirahət guşələrinə görə məşhur idi.

Keçmiş SSRİ-nin ən ucqar yerlərindən dünyaşöhrətli kurort şəhəri kimi məşhur olan Şuşaya gələn turistlərin ən sevimli məkanlarından biri də əvəzsiz və füsunkar təbiətə malik əfsanəvi Cıdır düzü idi. Cıdır düzünün qərb tərəfi bir-birinin arxasında yerləşən üç hündürlükdən ibarətdir. Bu təpələrə “Üçmıx” adı verilib.

Əhalinin və turistlərin əsas istirahət yerlərindən olan Cıdır düzündə XX əsrin 80-ci illərindən may ayında “Xarıbülbül” beynəlxalq mahnı festivalı keçirilirdi. Şuşa dağlarında xüsusi gözəlliyi ilə seçilən, eləcə də Azərbaycanın və dünyanın heç bir yerində bitməyən “Xarıbülbül” adlı çiçək bitir. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Bu nadir çiçəyə ən çox Cıdır düzündə, Topxana meşəsində, Üçmıx zirvəsində, dağ yamaclarında, çay kənarlarında rast gəlinir. Bu endemik çiçək həm gözəl, həm də müalicəvidir.

Elçin Əhmədov 44 günlük Vətən müharibəsində Şuşa şəhərinin işğaldan azad edilməsinin tarixi əhəmiyyətindən də bəhs edib. Bildirib ki, 2020-ci il noyabrın 8-i Azərbaycan tarixinə ən şanlı bir gün kimi yazıldı. Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu tarixi, mədəni və strateji əhəmiyyətə malik, Qarabağın tacı olan Şuşa şəhərini işğalçılardan azad etdi. Bu, 44 gün içərisində aparılan uğurlu əks-hücum əməliyyatlarının sırasında ən mühüm tarixi hadisə və böyük hərbi Qələbə oldu. Azərbaycanın hərbi-diplomatik uğurları, xüsusilə strateji əhəmiyyətli Şuşa şəhərinin azad edilməsi müharibənin sonrakı gedişinə ciddi təsir göstərdi və hərb meydanında olduğu kimi, diplomatiya meydanında da uğurlarını şərtləndirdi.

Keçən il mayın 12-13-də hər bir azərbaycanlı üçün müqəddəs məkanda, Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşada, bənzərsiz və füsunkar Cıdır düzündə 29 ildən sonra yenidən “Xarıbülbül” musiqi festivalı keçirildi. Vətən uğrunda canlarından keçmiş qəhrəman şəhidlərin əziz xatirəsinə həsr edilmiş möhtəşəm “Xarıbülbül” musiqi festivalı düşmənə, bu müqəddəs şəhərə yad olan ünsürlərə həm də cavab oldu. Şuşa şəhəri Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı, Xarıbülbül Qarabağın azadlıq rəmzinə çevrildi.

Şuşa - Qarabağın tacı, Qafqazın sənət məbədi, Şərqin konservatoriyası, Azərbaycanın ictimai-siyasi, mədəni həyatında mühüm xidmətləri olan görkəmli xadimlərin Vətəni, doğma şəhər, əziz bir torpaq, hərbi-strateji əhəmiyyətli qala və müqəddəs abidədir. Bu baxımdan Şuşanın əsl tarixi simasının, ənənələrinin və qədim mədəni abidələrinin bərpası mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Qarabağ İrsini Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri 2021-ci il avqustun 29-30-da Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın iştirakı ilə Şuşada bir sıra tədbirlərin keçirildiyini və Şuşa şəhərinin Baş planının təqdim olunduğunu xatırladaq deyib: “Həmçinin dahi Azərbaycan şairi və ictimai xadimi Molla Pənah Vaqifin məqbərə kompleksinin avqustun 29-da Şuşada muzey-məqbərə təmir-bərpa və yenidənqurma işlərindən sonra açılışı oldu, erməni vandalizminə məruz qalmış şairin öz evinin yerindəki büstü də yenidən ucaldıldı. Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inkişafında böyük xidmətlər göstərmiş, professional musiqi sənətinin banisi, görkəmli bəstəkar, ictimai xadim Üzeyir Hacıbəylinin Şuşa şəhərindəki ev-muzeyində bərpa işlərinə başlanılıb. Vokal məktəbinin təşəkkülü və təkamülündə mühüm rol oynamış dahi Bülbülün Şuşa şəhərindəki ev-muzeyinin bərpa edilib. 1982-ci ildə ilk dəfə keçirilmiş Vaqif Poeziya Günləri Şuşa işğaldan azad edildikdən sonra 2021-ci il avqustun 30-da Heydər Əliyev Fondu tərəfindən ilk dəfə yenidən təşkil olundu”.

Prezident İlham Əliyevin Şuşanın Azərbaycan xalqı üçün tarixi əhəmiyyətini, yüksək mədəni-mənəvi dəyərini nəzərə alaraq, 2022-ci ilin “Şuşa İli” elan edilməsi haqqında imzaladığı Sərəncamda deyilir ki, bənzərsiz tarixi görkəmini və formalaşdırdığı özünəməxsus mühiti həmişə qoruyub saxlayan bu şəhər yetirdiyi böyük şəxsiyyətləri ilə ədəbi, mədəni, elmi və ictimai fikir salnaməmizə əlamətdar səhifələr yazmışdır. Elçin Əhmədov bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin bu il noyabrın 8-də Şuşada hərbçilər qarşısında çıxışında dediyi kimi, Şuşa Azərbaycan xalqının ürəyidir, canıdır, hər bir azərbaycanlı üçün müqəddəs yerdir. Bəli, Şuşa - Qarabağın tacı, Qafqazın sənət məbədi, Şərqin konservatoriyası, Azərbaycanın ictimai-siyasi, mədəni həyatında mühüm xidmətləri olan görkəmli xadimlərin vətəni, doğma şəhər, əziz bir torpaq, hərbi-strateji əhəmiyyətli qala və müqəddəs abidədir. Azərbaycanın tarixən mədəni mərkəzi olmuş bu abidəni dünyanın ən gözəl şəhərlərindən birinə çevirməli və göz bəbəyimiz kimi qorumalıyıq ki, bizim Şuşaya, əziz və doğma şəhərə bir daha kimsə yad gözlə belə baxa bilməsin.

Qarabağın tacı və hərbi-strateji əhəmiyyətə malik qədim şəhər - Şuşa VİDEO

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

Media: Aİ Rusiya ilə əlaqəsi olan tankerlərə qarşı irimiqyaslı əməliyyat hazırlayır

Ronaldo: Azərbaycana gəldiyim üçün peşman deyiləm, burada inkişaf etmiş ölkə gördüm - MÜSAHİBƏ

Afiq Baxışov: “MİTSULİFT” şirkəti, ilk növbədə, xidmət keyfiyyəti ilə hər zaman öndədir

NASA yüksək sürətlə uçan təyyarələrin təhlükəsizliyini təmin edəcək bələdçi sistemini sınaqdan keçirib

Azərbaycanın U-17 millisi Belarusda İnkişaf Kuboku turnirində iştirak edəcək

Enerji idarəçisinin təyin edilməsi mövzusunda vebinar keçiriləcək

Ötən il 77 bələdiyyənin vəzifəli şəxsi inzibati məsuliyyətə cəlb edilib

Uşaq ədəbiyyatının tanınmış nümayəndəsi məktəblilərlə görüşəcək

Nazir müavini: Bələdiyyələrin maliyyə idarəçiliyində şəffaflığı artırmaq üçün qanunvericiliyə dəyişikliklər edilib

Həkim-stomatoloq: Hər altı aydan bir stomatoloji müayinə ağız və diş xəstəliklərinin aşkarlanmasına kömək edir

Əvvəlki dövrlərdən bağlı qalan 17 cinayətin açılması təmin olunub

2024-cü ildə bələdiyyələrin yerli büdcə gəlirləri əvvəlki illə müqayisədə 18,6 faiz artıb

FHN-in Dövlət Yanğın Nəzarəti Xidmətində müşavirə keçirilib

Ötən il 9720 hektar torpaq sahəsinin qanunsuz ayrılmasına dair bələdiyyə aktları ləğv edilib

Dünya Bankı: Azərbaycanda 30 ildə adambaşına düşən gəlir 60 dəfə artıb

Narkotik aludəçisi olan sürücülərin qanunazidd əməllərinin qarşısı alınıb

Ötən ay 26 mindən çox sosial ödəniş proaktiv qaydada aparılıb

DOST Rəqəmsal İnnovasiyalar Mərkəzi beynəlxalq müsabiqədə mükafata layiq görülüb

ASCO: “Bu gün lövbər dayanacaqlarına və sığınacaqlara çəkilmiş gəmilər fəaliyyətini tam bərpa edəcək

Aral dənizinin şimalında su balansı bərpa olunur

AMB sədri: Mərkəzi Bank pul siyasəti mexanizmini möhkəmləndirəcək

İtaliyada muzeydə yıxılan ziyarətçi XVI əsrə aid rəsm əsərini təsadüfən zədələyib

Bakıda “Dünya İnkişafı haqqında Hesabat”ın təqdimatı keçirilir

Vəkillərə “Birgə nikah dövründə əldə olunan əmlakın bölgüsü” mövzusunda təlim keçirilib

Ekvadorda prezident seçkiləri ikinci tura qalıb

Batumi limanında Trans-Xəzər marşrutu ilə Qazaxıstan ammofosu aşırılıb

MDU-da Özünütəhlil hesabatını hazırlamaq üçün yaradılan təşkilat komissiyasının növbəti iclası keçirilib

Cənubi Koreyada neft emalı zavodunda partlayış olub, itkin düşən və yaralananlar var

Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il 28 iyun tarixli 1195-VIQD nömrəli Qanununun qəbul edilməsi ilə əlaqədar normativ hüquqi aktların kolliziyasının aradan qaldırılması məqsədilə Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Kollegiyasının bəzi qərarlarında dəyişiklik edilməsi və “Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin göndərişi ilə işə qəbul edilənlər, o cümlədən kvota üzrə işə qəbul edilənlər və işdən çıxarılanlar haqqında aylıq hesabatın təqdim edilməsi qaydası və formasının təsdiq edilməsi barədə” 2019-cu il 5 aprel tarixli 1905000014 nömrəli Qərarının ləğv edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Kollegiyasının Qərarı

Bu gün Cəlil Məmmədquluzadənin doğum günüdür

Fevralın 10-u Ümumdünya Paxlalılar Günüdür

Prezidentin köməkçisi: Hazırda Azərbaycan 54 ortagəlirli ölkələr sırasındadır

Samuxda narkotik vasitənin təsiri altında avtomobil idarə edən sürücü saxlanılıb

BANM-in 5 tələbəsi “Qırmızı Ürəklər Təhsil Təqaüd Proqramı”nın qalibi olub

Aortanın protezləşdirilməsi nəticəsində 256 nəfər qəfil ölümdən xilas edilib

Dünya birjalarında neft bahalaşıb

Azərbaycanın stolüstü tennisçiləri Xorvatiyada fəxri kürsüyə qalxıblar

Premyer Liqa: “Neftçi” “Zirə”yə, “Kəpəz” “Araz-Naxçıvan”a qarşı

Türkiyə Prezidenti Azərbaycanla miqrasiya sahəsində əməkdaşlığa dair Sazişi təsdiq edib

Şahmat üzrə Azərbaycan çempionatında bütün yarımfinalçılar məlum olub

Ötən il Beyləqanda suvarma kanalları lildən təmizlənib, 119 subartezian quyusu təmir edilib

DİN: Bərdədə polisin keçirdiyi əməliyyat tədbiri zamanı 3 kiloqram tiryək aşkarlanıb

DİN: Dələduzluq etdiyi üçün axtarışda olan şəxs saxlanılıb

Zığ dairəsi-Hava limanı yolunda sürət həddi bərpa edilib

Bakıda bir sıra yollarda sıxlıq müşahidə olunur - SİYAHI

Şəkidə yanğın baş verib, 9 baş xırdabuynuzlu heyvan tələf olub

Həftədə bir yumurta yemək ürək xəstəliklərindən ölüm riskini azalda bilər –ARAŞDIRMA

Qrenlandiyadakı Katalina gölündə unikal buzlaq daşqını baş verib

Tramp fevralın 9-nu Amerika Körfəzi Günü elan edib

Almaniya Kansleri Olaf Şolts və Birlik partiyalarının namizədi Fridrix Merts teledebatda üz-üzə gəliblər

İspaniya La Liqası: “Sevilya”nı böyük hesabla məğlub edən “Barselona” liderlə xal fərqini azaldıb

Türkiyə Prezidentinin Asiya ölkələrinə səfəri başlayıb

Bundesliqa: Son iki sırada qərarlaşan komandaların görüşündə qalib müəyyənləşməyib

Azərbaycan güləşçiləri reytinq turnirinin son günündə 5 medal qazanıblar

Ukrayna ordusunda “Dron xətti” yaradılır

“Qış nağılı” Beynəlxalq Musiqi Festivalının səhnəsində “Eyforiya” ansamblının virtuoz musiqiçiləri çıxış ediblər

Etna vulkanı yenidən aktivləşib

Qəbələdə kamera musiqisi həvəskarlarına növbəti konsert proqramı təqdim olunub

Türkiyənin dəniz limanlarında yük dövriyyəsinin həcmi rekord səviyyəyə çatıb

Azərbaycanın karateçiləri Avropa çempionatından 3 medalla dönürlər

“Qalatasaray”ın oyunu mübahisəli penalti qərarına görə yarımçıq dayandırılıb

Türkiyə Superliqası: “Fənərbağça” səfərdə qalib gəlib

Misli Premyer Liqası: “Sabah” “Turan Tovuz”u məğlub edib

Zelenski: Müharibənin bu il başa çatması mümkündür

Ukrayna ordusu ayda 200 min dronla təmin olunur

Azərbaycanın çimərlik voleybolçuları Latviyada gümüş medal qazanıblar

Vətən müharibəsi şəhidlərinin xatirəsinə həsr olunan anım mərasimi keçirilib

İrakli Kobaxidze: Gürcüstanın ərazi bütövlüyünün bərpası yalnız sülh yolu ilə mümkündür

Şalva Papuaşvili: Hər bir radikal QHT-nin arxasında radikal donor dayanır

Yeniyetmə boksçular arasında ölkə birinciliyi başa çatıb

Misli Premyer Liqası: “Şamaxı” doğma meydanda “Sumqayıt”a qalib gəlib

Almaniya Kansleri Olaf Şolts və Birlik partiyalarının namizədi Fridrix Merts canlı teledebatda iştirak edəcəklər

Kreml Putin və Tramp arasında danışığın baş tutmasını nə təsdiq, nə də təkzib etdi

Türkiyə xarici tələbələrin sayını 500 minə çatdırmağı planlaşdırır

Elçin Xələfov: Hakimliyə 207 namizəd yazılı imtahanda iştirak edib

Yol-nəqliyyat hadisəsi Bakı-Sumqayıt şosesində sıxlığa səbəb olub

Egey bölgəsindəki seysmik aktivlik Türkiyəyə təsir edə bilər

Milyarder Klaus-Mixael Kühne Hamburqda opera binasının inşası üçün 330 milyon avro ayırıb

Qərbi Azərbaycan İcması: Bu, Azərbaycan xalqının dini və mədəni heysiyyətinə toxunan açıq provokasiyadır

Hakimliyə namizədlər üçün yazılı imtahan keçirilib

FHN: Xırdalanda çoxmərtəbəli yaşayış binasındakı yanğın söndürülüb

Sabah qar yağacaq, külək əsəcək - Proqnoz VİDEO

Maliyyə Nazirliyi: Türkiyədə inflyasiya səviyyəsi birrəqəmli göstəriciyə kimi enəcək

“Azərbaycan Atabəyləri” filmi Laçında nümayiş olunub

Texniki nasaz avtomobilin yolda qalması nəqliyyat sıxlığına səbəb olub

Astarada qəza baş verib, motosiklet sürücüsü ölüb

Azərbaycan boksçularından Serbiyada 6 medal

Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalı təqdim edib VİDEO

Dahi özbək şairi Əlişir Nəvainin abidəsi ziyarət edilib

Naxçıvanın muxtariyyəti - tarixi zərurət, tarixi nailiyyət

FHN: Yasamalda yaşayış binasında yanğın olub, 9 nəfər bina sakini təxliyə edilib

Rektor Aqil Şirinov: Din haqqında dindarın da öyrənməyə ehtiyacı var, ateistin də MÜSAHİBƏ

Azərbaycan millisinin üzvü Polina Rəhimova Braziliya Kubokunun qalibi olub

“Qış nağılı” Beynəlxalq Musiqi Festivalında möhtəşəm kamera musiqisi axşamı keçirilib

Ölkə ərazisində yağıntılı və küləkli hava şəraiti müşahidə olunub - FAKTİKİ HAVA

FHN: Bakıda evdə yanğın olub, 2 nəfər xilas edilib

Misli Premyer Liqası: “Sumqayıt” “Şamaxı”, “Turan Tovuz” “Sabah” səfərində

Meksikada yol qəzasında 40 nəfər həlak olub

Karib regionunda sunami xəbərdarlığı ləğv edilib

25 illik tədqiqat başağrısı pozğunluqları ilə intihar riski arasındakı əlaqəni ortaya çıxarıb