Bakı, 16 iyun, AZƏRTAC

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin himayəsi altında və Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Qlobal dünya nizamına təhdidlər” mövzusunda IX Qlobal Bakı Forumu iyunun 16-da işini panel iclasları ilə davam etdirib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Forum çərçivəsində “Qlobal təhlükəsizliyin inşası və sülh üçün perspektivlər” mövzusunda növbəti panel iclası keçirilib.

Belçika Krallığının sabiq baş naziri İv Lötermin moderatorluq etdiyi paneldə BMT-nin 75 illik fəaliyyətində məhdudlaşmalardan sonra qlobal təhlükəsizliyin qurulması ilə bağlı vəzifənin öhdəsindən gəlməyin mümkünlüyü, qanunlara əsaslanmış çoxtərəflilik sisteminin konstruksiya edilməsi və bütün dünyada insan hüquqlarının təmin olunmasının yolları, kosmosun hərbiləşdirilməsi risklərinin azaldılması, regional təşkilatların rolu barədə müzakirələr aparılıb.

Dünyada baş verən münaqişə və müharibələrin insanlığa və iqtisadiyyata mənfi təsirlərindən danışan İ.Löterm beynəlxalq ictimaiyyəti narahat edən qlobal problemlərdən - COVID-10 pandemiyası, qarşıdurma, birtərəflilik məsələlərindən bəhs edib. Bildirib ki, bəşəriyyət bütün səylərini sülh və təhlükəsizliyin təmin olunmasına yönəltməlidir.

Qlobal dünya nizamının qorunmasının vacib məsələlərdən olduğunu qeyd edən Cenevrə Diplomatiya və Beynəlxalq Münasibətlər Məktəbinin professoru, “Green Cross International”ın sabiq prezidenti Aleksander Likhotal hazırda dünyanın gərgin dövr yaşadığını diqqətə çatdırıb. Deyib ki, Avropada münaqişələrin və müharibələrin baş verməsi ciddi narahatlıq doğurur. Bizi bir sual çox narahat edir - Üçüncü dünya müharibəsi, yoxsa yeni dünya nizamı? BMT-nin öz işinin öhdəsindən gələ bilməməsi hər kəsə aydındır. UNESCO da daxil olmaqla, digər beynəlxalq təşkilatlar da passivlik göstərirlər. Bütün investisiyalar, cəhdlər bu problemlərin həllinə yönəldilməlidir.

Tədbirə onlayn qoşulan Çin Xalq Xarici İşlər İnstitutunun prezidenti Vanq Çao beynəlxalq ictimaiyyətin qarşısında böyük məsuliyyətin və ciddi vəzifələrin dayandığını diqqətə çatdırıb.

O vurğulayıb ki, Çin hər bir ölkənin ərazi bütövlüyünə, suverenliyinə hörmət edir və digərlərini də buna çağırır. BMT-nin prinsiplərinə etimadla yanaşılmasının vacibliyini qeyd edən V.Çao ölkələri birtərəfliliyə və “soyuq müharibə” qarşı çıxmağa, həmçinin qrup siyasəti ilə barışmaz olmağa çağırıb. “Biz həmrəylik göstərməliyik, bir olmalıyıq. Hazırkı gərgin dövrdə çoxtərəfliliyə həddindən çox böyük ehtiyac var”, - deyə Vanq Çao qeyd edib.

Səudiyyə Ərəbistanının Kral Faysal Araşdırma və İslami Tədqiqatlar Mərkəzinin İdarə Şurasının sədri Turki Al Faysal bildirib ki, qlobal təhlükəsizlik böyük problem kimi dünyanı ciddi narahat edir. İslahatların vaxtıdır. Artıq Qərb gözünü açıb hər şeyi görür. BMT-nin qətnamələri yerinə yetirilmir.

Foruma dəvətə görə Azərbaycan Prezidentinə təşəkkürünü bildirən Turki Al Faysal qeyd edib ki, BMT-nin qətnamələri vetoya məruz qalmamalıdır.

Panel iclasda iştirak edən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi-Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev diqqətə çatdırıb ki, Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra beynəlxalq təsisatlara, onların fəaliyyətinə çox inanırdı. Təəssüf ki, bu, belə olmadı. Azərbaycana hərbi təcavüz edildi və Ermənistan tərəfindən işğal nəticəsində ölkəmiz öz torpaqlarını itirdi. ATƏT-in, BMT-nin üzvü olduğu halda Azərbaycan işğala məruz qaldı. Heç bir təşkilat və qurum Ermənistanı təcavüzkar adlandırmadı. Azərbaycan BMT-nin 4 qətnaməsini öz gücü hesabına yerinə yetirdi.

Hikmət Hacıyev bildirib ki, yalnız üç ölkə - Türkiyə, Pakistan və Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı Ermənistanla heç bir əlaqə qurmadı. Prezidentin köməkçisi vurğulayıb ki, çoxtərəflilik yenidən inkişaf etdirilməlidir. BMT-nin Nizamnaməsi yenidən işlənib hazırlanmalıdır.

H.Hacıyev Qoşulmama Hərəkatının sədri olan Azərbaycanın COVID-19 pandemiyası ilə mübarizədə əsl nümunə göstərdiyini vurğulayıb.

Bakı Qlobal Forumunun açıq dialoq, fikir mübadiləsi üçün imkanlar yaradan platforma olduğunu bildirən Gürcüstanın sabiq Prezidenti Georgi Marqvelaşvili Forumda müzakirə edilən məsələlərin önəmini diqqətə çatdırıb.

Bildirib ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev regionda sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün ciddi səylər göstərir və biz hamımız bu istiqamətdə həmrəylik göstərməliyik.

Texnologiyanın inkişafından danışan İsrailin sabiq xarici işlər naziri Tzipi Livni insan hüquqlarının qorunması və mənafeyinin müdafiəsi istiqamətində mövcud problemlərdən bəhs edib. Onun sözlərinə görə, qlobal problemləri həll etmək üçün gözləmək, ümid etmək yox, əməli işlər görmək lazımdır.

Qeyd edək ki, “Qlobal dünya nizamına təhdidlər” mövzusunda keçirilən Qlobal Bakı Forumunda 50-dən çox ölkənin, həmçinin nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri iştirak edirlər. Forumda qlobal dünya nizamını təhdid edən problemlər, o cümlədən dünyada təhlükəsizliyin və sülhün təmin olunması perspektivləri, enerji təhlükəsizliyinə yaranan təhdidlərin aradan qaldırılması yolları, həssas bölgələrdə sülh, əməkdaşlıq və inteqrasiya, qloballaşan dünyada artan ədalətsizliklər, yoxsulluğun qarşısının alınması üçün qida və kənd təsərrüfatı sektorunun transformasiyası kimi mühüm mövzularda səmərəli müzakirələr aparılacaq.

Konfrans öz işini iyunun 18-də başa çatdıracaq.