CƏMİYYƏT
TƏBABƏT YENİLİKLƏRİ
ABŞ və Finlandiya alimlərinin fikrincə, körpələr yuxuda bilik qazanmağa qadirdilər. Onlar balaca uşaqların nitq vərdişlərinə necə yiyələndiklərini müşahidə edərək belə qənaətə gəlmişlər. Təcrübələr göstərir ki, nitq səslərini fərqləndirməyə kömək edən musiqi sədaları altında yatan çağalar sonralar bu səsləri asanlıqla mənimsəmiş və nəzarət yoxlamaları zamanı daha yaxşı nəticələrə nail olmuşlar.
Insanların yuxuda səs informasiyasını qavramağa qadir olmaları elmə çoxdan məlumdur. İndi güman etməyə əsaslar yaranmışdır ki, çağalarda bu təbii qabiliyyət yaşlılardakından daha güclüdür. Tədqiqatçılar öz işlərinin yekunları barədə “Neyçə” jurnalının son nömrəsində dərc olunmuş hesabatda belə bir fərziyyə söyləmişlər ki, onların əldə etdikləri nəticələr müalicə və ya təhsil sahəsində əməli surətdə tətbiq oluna bilər.
X X X
Professor Cefri Hillman başda olmaqla Florida Universitetinin bir qrup əməkdaşı diş kariyesinin səbəblərini aradan qaldıra bilən heyrətamiz vasitə yaratmışdır. Alim şəkərdən süd turşusu əmələ gətirən streptokokk növündən olub, insanın ağzında yaşayan süd turşusu bakteriyasının genetik strukturunun şəklini dəyişdirməyə - modifikasiya etməyə müvəffəq olmuşdur. Kariyesin və dişlərin çürüməsinə məhz bu turşu səbəb olur.
20 ildən artıq davam etmiş tədqiqatlar zamanı Hillman əvvəlcə bakteriyanın genetik kodunu müəyyənləşdirmiş, sonra isə onu elə dəyişdirmişdir ki, modifikasiya edilmiş bakteriya süd turşusu əmələ gətirmir. Məməlilər üzərində aparılmış təcrübələr ağlasığmaz nəticə vermişdir - heyvanlar diş kariyesindən tamamilə xilas olmuşlar.
İndi elmi qrup tərkibində genetik cəhətdən dəyişmiş milyonlarla bakteriya olan xüsusi aerozol sintezləşdirmişdir. Ağız boşluğu bu aerozolla bir dəfə təmizləndikdən sonra süd turşusu əmələ gətirən bakteriyalar özünün zərərsiz növü ilə əvəz olunur.
Hillmanın qrupu təsdiq edir ki, bakteriyaların bu cür əvəzlənməsi insan üçün tamamilə təhlükəsizdir və onun sağlamlığına əsla ziyan vurmur. Professor demişdir: “Modifikasiya edilmiş bakteriya son dərəcə sabit və zərərsizdir”.
İTAR-TASS-ın verdiyi xəbərə görə, yeni dərmanın klinika şəraitində sınaqlarına bu ilin axırlarında başlanacaqdır. Artıq 2004-cü ildən isə aerozolun apteklərdə satışa buraxılacağını gözləmək olar.
X X X
Almaniyada siqaret əleyhinə kampaniya başlanmışdır. Müxtəlif tədbirlər, ən əvvəl, maarifləndirici və təşviqat xarakterli tədbirlər almanları siqaret çəkməyi tərgitməyə və sağlam həyat tərzi sürməyə sövq etməlidir.
Antinikotin kampaniyasının təşkilatçıları qarşılarına belə bir məqsəd qoymuşlar ki, siqaret çəkənlər mayın 1-dən etibarən, heç olmasa, dörd həftə ərzində bu zərərli vərdişin daşını ata bilsinlər.
Səhiyyə nazirliyinin məlumatına görə, hazırda Almaniyada 16,6 milyon adam siqaret çəkir. Ötən bir neçə ildə siqaretə qurşanmış 18-24 yaşlı qadın və qızların sayı bir neçə dəfə artmışdır. Nikotinin təsiri nəticəsində hər il AFR-də təxminən 110 min adam həyatla vidalaşır.
X X X
Çinin Syanqan xüsusi inzibati bölğəsində yerli quşçuluq fermalarının beşində “Eyç-5” tipli “toyuq qripi” virusuna tutulmuş 200 min toyuq-cücə məhv edilmişdir.
Bu, təxminən bir il ərzində həmin bölgədə “toyuq qripi” epidemiyasının ikinci təzahürüdür. 15 quşçuluq ferması bu virusla yoluxmuşdu. Yerli mikrobioloqların fikrincə, mutasiya prosesində bu virus insan üçün də ölüm təhlükəsi törədə bilər.
Sanitariya təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə indən belə yerli bazarlar, əsasən, diri toyuq-cücə alveri gedən bazarlar hər ay iki günlüyə bağlanacaqdır.
X X X
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) yardımı ilə Afrikada olan tripanosoma - yuxu xəstəliyi yayan sese milçəyi ilə mübarizə üzrə yeni kampaniya başlanmışdır.
Milçəklərin erkəkləri radioaktiv izotopların köməyi ilə sterilləşdiriləcək və yuxu xəstəliyinin yayıldığı bölgələrə buraxılacaqdır. Beləliklə, eksperimentlərin göstərdiyi kimi, belə milçəklərin sayını maksimum dərəcədə azaltmaq mümkün olacaqdır.
Hər il Afrikada, Böyük Səhradan cənubdakı bölgədə təxminən yarım milyon adam yuxu xəstəliyindən zillət çəkir və onların 80 faizi ölür. Nəticədə hər il bu bölgəyə 4 milyard dollar məbləğində iqtisadi ziyan dəyir.
Sese milçəyinin kökünün kəsilməsinə dair Afrika proqramının rəhbəri Çon Kabayonun fikrincə, yuxu xəstəliyi qitənin ən yoxsul bölğələrində daha çox yayılmışdır.