ELM VƏ TƏHSİL
Qloballaşan dünyanın müasir gerçəkliklərində informasiya idarə olunmalıdır
Moskva, 4 aprel, AZƏRTAC
Rusiya Federasiyası ilə Azərbaycan arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının 25 illiyi ərəfəsində nüfuzlu “Mejdunarodnaya jizn” jurnalının saytında tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının (DİA) müəllimi, RF Jurnalistlər İttifaqının və Beynəlxalq Jurnalistlər Federasiyasının üzvü Ülkər Mehdiyeva ilə müsahibə dərc edilib.
Ü.Mehdiyeva əvvəllər M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin (MDU) İnformasiya-Təhlil Mərkəzinin eksperti olub. 2015-ci ildə Rusiya Federasiyası ilə Azərbaycanın humanitar sahədə ikitərəfli əməkdaşlığı mövzusunda dissertasiya müdafiə edib.
Rus, ingilis, fransız, ispan, portuqal, alman, polyak, Çin və ərəb dillərində nəşr edilən “Mejdunarodnaya jizn” jurnalının təsisçisi Rusiya Xarici İşlər Nazirliyidir. Jurnalın Şurasına Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov başçılıq edir. Həmin müsahibəni təqdim edirik.
-Son vaxtlar biz maraqlı tendensiya müşahidə edirik – getdikcə daha çox Rusiyada təhsil almış gənc azərbaycanlı Vətənə qayıdır və burada yaxşı işlə təmin olunur. Sizcə, bu nə ilə bağlıdır?
-Azərbaycanda Rusiyada təhsili yüksək qiymətləndirirlər. Bu səbəbdən Rusiya ali məktəblərinin məzunları istər iri özəl şirkətlərdən, istərsə də dövlət strukturlarından daha tez dəvət alırlar. Bu prosesdə Azərbaycan rəhbərliyinin yürütdüyü düşünülmüş gənclər siyasəti az rol oynamır. MDU-nu, Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunu (MDBMİ) və RF XİN-in Diplomatiya Akademiyasını bitirən dostlarımın çoxu bu gün Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının, Xarici İşlər Nazirliyinin əməkdaşlarıdır, Azərbaycanın ən böyük universitetlərində dərs deyirlər.
Biz hamımız uzun müddətdir Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Birliyinin (RAGB) fəallarıyıq. Burada hamıya məlum olan bir həqiqəti mənimsəmişik: “Dünyanın harasında olursansa ol, öz xalqının layiqli nümayəndəsi ol”. Hazırda məhz gənclər təmsil etdikləri ölkənin imicini formalaşdırırlar, bu isə böyük məsuliyyətdir.
RAGB-ın təşkil etdiyi tədbirlərə rusiyalı gənclərin də qatıldığını qeyd etməyə bilmərəm. Zənnimcə, bu məsələ çox mühüm rol oynayır, çünki regionda iqtisadi əməkdaşlıq və təhlükəsizliyin təmin edilməsi məsələləri Moskva və Bakı üçün nə qədər əhəmiyyətli olursa-olsun, müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində əhəmiyyətli rolu insan amili oynayır. Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə hər il rusiyalı tələbələrin və RF-nin gənclər təşkilatlarının nümayəndələrinin Azərbaycana səfəri həyata keçirilir. Ötən il M.V.Lomonosov adına MDU-nun, MDBMİ-nin və “Ali İqtisadiyyat Məktəbi” Milli Tədqiqat Universitetinin tələbələri Azərbaycanda olublar.
-Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası uzun illərdir Azərbaycanın ali məktəblərinin reytinq cədvəlində birinci yeri tutur. Akademiya Azərbaycanın başqa ali məktəblərindən nə ilə seçilir?
-Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası dövlət idarəçiliyi sahəsində kadrlar hazırlayan az sayda ali təhsil ocaqlarından biridir. Belə bir faktı da qeyd etməliyəm ki, bu ali məktəbə daxil olan abituriyentlərin 70 faizdən çoxunu qəbul imtahanlarında maksimum mümkün olan 700 baldan 600-dən çox bal toplamış şəxslər təşkil edir.
Akademiya Azərbaycanın Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi, Sosial Müdafiə Fondu, Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi kimi dövlət qurumları ilə qarşılıqlı fəaliyyət göstərir.
Azərbaycan Prezidenti yanında DİA Avrasiya Milli Akademiyalar, Dövlət İdarəçiliyi və Dövlət Qulluğu Təsisatları Assosiasiyasının üzvüdür, Rusiya, Qazaxıstan, Belarus və Türkiyənin bir sıra ali məktəbləri ilə əməkdaşlıq edir. Hazırda Akademiya BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə birlikdə Azərbaycan Respublikasında dövlət qulluğu üzrə treninqlərə dəstək layihəsini həyata keçirir.
-Rusiyanın hansı ali məktəbləri və elmi strukturları ilə əməkdaşlıq həyata keçirilir?
-Azərbaycan Prezidenti yanında Akademiya Şimal-Qərb və Volqoqrad İdarəçilik institutları, Rusiya Federasiyasının Prezidenti yanında Rusiya Xalq Təsərrüfatı və Dövlət Qulluğu Akademiyası ilə sıx əməkdaşlıq edir. Bu institutların direktorlarının Azərbaycana səfəri zamanı DİA-nın Böyük Elmi Şurasının xüsusi iclasında əməkdaşlıq haqqında Memorandum imzalanıb. Memoranduma görə, təcrübə mübadiləsi, Azərbaycan ilə Rusiyanın milli maraqlarına cavab verən birgə tədbirlərin keçirilməsi nəzərdə tutulub.
DİA-nın müəllimləri hər il Rusiyanın təşkil etdiyi beynəlxalq konfranslarda iştirak edirlər. Bundan əlavə, ali məktəbimizin professorlarından biri Beynəlxalq Lixaçov qiraətlərinin təşkilat komitəsinin üzvüdür.
-Siz Akademiyada zəmanəmizdə çox aktual olan ictimaiyyətlə əlaqələr (PR) fənnini tədris edirsiniz. Azərbaycanda PR-ın inkişaf səviyyəsini necə qiymətləndirirsiniz?
-Azərbaycanda PR-ın əhəmiyyətini başa düşürlər və Azərbaycan tarixinin və mədəniyyətinin təbliğinə yönələn böyük işlər görürlər. “Baku” jurnalı imic yaradan ən müvəffəqiyyətli layihələrdən biridir. Onun birinci nömrəsinin təqdimatı 2007-ci ildə Moskvada keçirilib. Sonralar jurnalın ingilisdilli versiyası işıq üzü görüb, amma jurnal ilk dəfə məhz rus dilində nəşr edilib və bu da təsadüfi deyildir.
Ölkələrimiz arasında bütün sahələrdə əməkdaşlıq yoluna qoyulub. Şübhəsiz ki, başlıca birləşdirici amillərdən biri rus dilidir. Azərbaycanda rus dilində təhsil tam saxlanılıb. Bundan əlavə, bizdə Cənubi Qafqazda ən çoxsaylı rus diasporu yaşayır, onun rəhbəri Mixail Zabelin artıq uzun illərdir Milli Məclisin deputatıdır.
Azərbaycanda birinci Avropa Oyunlarının, “Formula-1” Avropa Qran-prisinin mərhələ yarışının, Şahmat Olimpiadasının müvəffəqiyyətlə keçirilməsi sayəsində dünyanın informasiya məkanında Azərbaycan haqqında yazıların sayı artıb. Təkcə Rusiyanın “Astraxan 24” telekanalında Azərbaycanın turizm irsinin təbliği layihəsi çərçivəsində doqquz reportaj göstərilib. Artıq bu gün biz əminliklə deyə bilərik ki, turistlər üçün cəlbedici ölkə imicinin formalaşmasına yönəlmiş səylər öz bəhrəsini verir. Məsələn, nüfuzlu “CNN Money” nəşrinin versiyasına görə, Azərbaycan ötən il dünyada ən populyar turizm istiqamətləri siyahısında yer alıb.
Ölkənin bu istiqamətdə əldə etdiyi uğurlara baxmayaraq, PR sahəsi Azərbaycan üçün hələ yetərincə öyrənilməmiş sahədir. Buna görə də bu sahədə mütəxəssislərin hazırlanmasına xüsusi diqqət yetirilməlidir. Şübhəsiz ki, Rusiya təcrübəsi bizim üçün xüsusi maraq kəsb edir. Azərbaycan mass-mediasının nümayəndələri Beynəlxalq Humanitar Əməkdaşlıq Fondunun və Rusiya Gənclər İttifaqının dəstəyi ilə ötən il sentyabrın 27-də “Şimal-Cənub” Politoloji Mərkəzinin təşkil etdiyi Gənc Jurnalistin Məktəbində iştirak ediblər. “Rossiya seqodnya” beynəlxalq informasiya agentliyinin və RF-nin başqa aparıcı informasiya məkanlarının nümayəndələri bir neçə gün ərzində Soçidə gənc jurnalistlər üçün treninqlər keçiriblər.
Əminəm ki, PR sahəsində mütəxəssislər beynəlxalq məkanda öz mövqelərini gücləndirmək istəyən hər bir ölkəyə lazımdır və Azərbaycan da istisna deyildir. Çünki qloballaşan dünyanın müasir gerçəkliklərində informasiyaya malik olmaq yetərli deyil, o, idarə olunmalıdır. Axı kütləvi informasiya vasitələri təsadüfən “hakimiyyətin dördüncü qolu” adlandırılmır.
Fəridə Abdullayeva
AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri
Moskva