REGİONLAR
26 aprel 2021-ci il. Böyük Qayıdışın başlandığı gün...
Bakı, 27 aprel, AZƏRTAC
Otuz illik yurd həsrətimiz artıq bitib. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə 44 günlük Vətən müharibəsində düşməni itiqovan kimi qovan Azərbaycan Ordusu əzəli torpaqlarımızı azadlığa qovuşdurdu. Torpaqlarımızdan məcburi köçkün düşən bir milyondan çox insanımız indi ata-baba yurdlarına qayıdacağı günü səbirsizliklə gözləyir.
Azad olunmuş torpaqlarımızda indi abadlıq-quruculuq işləri geniş vüsət alıb, yeni layihələr həyata keçirilir. Məlumdur ki, bu ərazilərdə yolların yenidən qurulması xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Həm bərpa-quruculuq işlərinin intensivləşdirilməsi, həm də tranzit-logistik baxımdan yolların inşası təxirə salınmadan həyata keçirilməlidir. Bu işlərə ilkin olaraq Tərtər rayonundan başlanıldı. Prezidentin tapşırığına əsasən, Tərtər şəhərindən Suqovuşana, Suqovuşandan Talış kəndinədək yol yenidən quruldu. Füzulidən Şuşaya və Göygölün Toğanalı kəndindən Murovdağ silsiləsini keçməklə Kəlbəcər-İstisu istiqamətində yeni avtomobil yollarının tikintisi isə hazırda davam edir.
Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti də yenidən qurulur. Təməli Prezident İlham Əliyev tərəfindən qoyulmuş Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xəttinin strateji əhəmiyyəti xüsusilə böyükdür. Belə ki, bu nəqliyyat infrastrukturu vətəndaşlarımızın azad olunmuş torpaqlara gediş-gəlişinin təminatında əhəmiyyətli rol oynamaqla yanaşı, Azərbaycanın əsas hissəsi ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında birbaşa dəmir yolu nəqliyyat əlaqəsinin yaranmasına böyük töhfə verəcək.
Bu günlərdə Prezident İlham Əliyev daha bir əhəmiyyətli yolun - Füzuli-Hadrut avtomobil yolunun təməlini qoydu. Füzuli-Hadrut avtomobil yolu başlanğıcını "Zəfər yolu" adlandırılan Füzuli-Şuşa yolundan götürür və yeni inşa ediləcək Hadrut-Cəbrayıl-Şükürbəyli avtomobil yoluna birləşir. Uzunluğu 13 kilometr olacaq bu yolda dörd hərəkət zolağı salınacaq, körpülər inşa ediləcək. Bu yolun inşası başa çatdıqdan sonra ətrafdakı şəhər və qəsəbələr müasir standartlara uyğun bərpa olunacaq. Füzuli-Hadrut avtomobil yolu, eyni zamanda, bölgənin turizm imkanlarını da artıracaq.
Prezident İlham Əliyev Füzuli-Hadrut avtomobil yolunun təməlqoyması zamanı bildirib ki, Bərdə-Ağdam yolunun çəkilişi də yaxın gələcəkdə icra ediləcək. Bundan başqa Horadizdən Zəngilana qədər yol çəkiləcək. Zəngilanı Azərbaycanın digər rayonları və Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə birləşdirmək üçün bu layihələrin çox böyük əhəmiyyəti var. Həmçinin bütün bu yollar köçkünlərin öz yurdlarına qayıdışını sürətləndirəcək.
Prezident İlham Əliyev aprelin 26-da Zəngilanda Beynəlxalq Hava Limanının da təməlini qoydu. Bu hava limanı digər nəqliyyat infrastrukturu ilə birgə bölgənin inkişafında mühüm rol oynayacaq və azad edilmiş torpaqlarda ikinci hava limanı olacaq. Yeni hava limanı bütün növ təyyarələri, o cümlədən ağır yük təyyarələrini qəbul edə biləcək. Füzuli Beynəlxalq Hava Limanının tikintisi də uğurla gedir. Bu il Füzuli hava limanının uçuş-enmə zolağının istismara verilməsi nəzərdə tutulur.
Zəngilanın coğrafi mövqeyi və burada olan imkanlar təbii ki, rayonu beynəlxalq nəqliyyat-logistika mərkəzinə çevirmək üçün imkanlar yaradır. Füzuli, Zəngilan və ondan sonra Laçın rayonunda inşa ediləcək üçüncü beynəlxalq hava limanı bütün Qarabağ və şərqi Zəngəzur zonasını Zəngilan da daxil olmaq şərtilə əhatə edəcək.
Ermənilərin işğalçılıq siyasəti nəticəsində dağıdılmış torpaqlarımızda nəqliyyat infrastrukturu ilə yanaşı, kəndlərimizin ən müasir texnologiyalara əsaslanan quruculuq konsepsiyası əsasında bərpasına da start verilib. Aprelin 26-da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ilə birinci “Ağıllı kənd” pilot layihəsinin Zəngilan rayonunda təməlqoyma mərasimi keçirilib.
Dövlətimizin başçısının Ağalı kəndində sakinlərlə görüşündə də dediyi kimi, Böyük Qayıdış bu gündən başlayır. Bəli, işğal ayı olan oktyabr bundan sonra zəngilanlılar üçün ancaq bayram ayı kimi qeyd ediləcək. Çünki Zəngilan, o cümlədən Ağalı kəndi mənfur düşməndən oktyabr ayında azad olundu.
Bütün dünya bir daha gördü ki, Azərbaycan xalqının nə qədər güclü iradəsi, doğma torpağa bağlılığı var. Ermənilər düşünürdülər ki, nəsillər dəyişdikcə azərbaycanlılar o torpaqları unudacaq. Ancaq bu, onların böyük səhvi idi. Çünki Azərbaycanda qəlbində güclü Vətən sevgisi olan gənc nəsil yetişmişdi. Hətta bu torpaqları görməyən gənclər öz ata-baba torpaqlarını azadlığa qovuşdurmaq arzusu ilə yaşayırdı və buna da Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə nail oldu. İndi qalır qurub-yaratmaq. Bu istiqamətdə də ilk addımlar atılıb. Ağalı kəndi heç bir il keçmədən yenidən qurulacaq, özü də “Ağıllı kənd” konsepsiyası əsasında.
Birinci “Ağıllı kənd” pilot layihəsi Zəngilanın 1-ci, 2-ci, 3-cü Ağalı kəndlərini əhatə edir. Layihənin icrası, əsasən, 5 komponent üzrə aparılacaq. Onlar yaşayış, istehsal, sosial xidmətlər, “ağıllı kənd təsərrüfatı” və alternativ enerji sahələridir. “Ağıllı kənd təsərrüfatı” özündə kooperativ idarəetmə sistemini, müasir texnologiyalar əsasında qurulmuş tarla, bağ və fermaları, dronlar vasitəsilə idarəetmə və nəzarəti özündə ehtiva edir. “Ağıllı” təsərrüfatlar kəndlərdə meyvə, tərəvəz, ət və süd məhsulları istehsalını artırmağa, emal prosesini müasir tələblərə uyğun qurmağa imkan verir.
Prezidentin azad edilmiş ərazilərdə kəndlərin “Ağıllı kənd” konsepsiyası əsasında qurulması təşəbbüsü yerli sakinlər tərəfindən də müsbət qarşılanır. “Ağıllı kənd” layihəsi bərpa olunacaq kəndlərimizə qayıdacaq insanların həyat şəraitinin yaxşılaşmasında, aqrar sahə ilə məşğul olacaq fermerlərimizin “ağıllı kənd təsərrüfatı” sisteminə inteqrasiyasında mühüm rol oynayacaq.
Yüksək texnologiyaların inkişafı və aqrar sahədə bu cür həllərin reallaşması “Ağıllı kənd” layihəsini zamanın zərurətinə çevirib. Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə bu layihənin işğaldan azad olunmuş ərazilərdə tətbiqinə start verilməsi Böyük Qayıdış proqramının icrasında davamlı müsbət nəticələrə gətirib çıxaracaq.
İlk layihənin reallaşdırılacağı Ağalı kəndində 200-dək evin inşası nəzərdə tutulub. Halbuki 30 il əvvəl burada otuz ev olub. İndi Ağalıda kəndarası və kənddaxili yollar çəkilir. Hazırda layihənin icrası ilə əlaqədar kənddə 110-a yaxın işçi çalışır. İşlərin intensiv getdiyi vaxtda təqribən 600-700-ə yaxın işçi olacaq.
İşğaldan azad olunan torpaqlarımızda indi xarıbülbüllər, lalələr bitir, hər tərəf yaşıllığa bürünüb. Qarabağ səmasında qaranquşlar, bülbüllər uçuşur, bu yerlərin doğma sakinlərinin öz yurdlarına qayıdışını dörd bir tərəfə müjdələyir. Sanki azad olunmuş torpaqlar da öz sakinlərinin həsrətindədir, əkilib-becəriləcəyi günü gözləyir.
Bəli, indi Qarabağ öz sakinlərini qarşılamağa hazırlaşır. Azərbaycan isə Vətən müharibəsinin hər günündə olduğu kimi, yeni-yeni tarixi səhifələr yazır. Xalqımız daha bir əlamətdar günü - Böyük Qayıdışın başlandığı günü qeyd edir: 2021-ci ilin 26 aprelini, unudulmayacaq tarixi.
Ceyhun Rüstəmov
AZƏRTAC-ın müxbiri