Berlin, 19 oktyabr, AZƏRTAC

Almaniya mətbuatı Aİ-nin növbəti sammitində Berlinin məqsədlərini fəal müzakirə edir. Angela Merkelin ölkənin indiki hökumətinin başçısı vəzifəsində son günləridir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Merkelin özünün və Nazirlər Kabinetinin digər üzvlərinin səlahiyyətləri formal baxımdan oktyabrın 24-də başa çatacaq. Bundestaqın bir ay bundan əvvəl seçilmiş yeni tərkibi həmin gün Berlində özünün təsis iclasına toplaşacaq. Bundan sonra yeni hakim koalisiya formalaşana qədər Merkel hökuməti öz vəzifələrini müvəqqəti icra edən sayılacaq və onun imkanları bir qədər məhdudlaşdırılacaq.

Lakin bu vəziyyət istər Merkelin özü, istərsə də Brüsseldəki diplomat üçün sıxıntı yaratmır. Aİ sammitləri demək olar ki, həmişə elə şəraitdə keçirilir ki, Aİ üzvü olan ölkələrin birində seçkilər təzəcə keçirilmiş olur və yeni hökumət hələ formalaşdırılmayıb. Məsələn, Hollandiyada bu proses düz yeddi ay davam etmişdir. Amma təbii ki, Avropa İttifaqında Almaniyanın sanbalı Hollandiyanın sanbalından fərqlidir. Buna görə hamı çox ümid edir ki, Almaniyada yeni hökumət mümkün qədər tezliklə yaranacaq. Aİ-də hamı, ilk növbədə, Avroqrup ölkələri bu məsələdə maraqlıdır. Həmin ölkələrin liderləri dekabr görüşündə bir neçə mühüm qərar qəbul etməyə hazırlaşırlar. Kansler vəzifəsini icra edən şəxslə bunu etmək çətin olacaq.

Aİ-nin bu gün və cümə günü keçiriləcək sammitinin gündəliyi də genişdir: qaçqınlar problemi, müdafiə siyasəti sahəsində inteqrasiya, Avropa İttifaqının digitallaşması, vergitutma, dünya siyasətinin problemləri, Şimali Koreya və İran, Brexit, Türkiyə ilə münasibətlər (Almaniya hərtərəfli götür-qoy etmədən qondarma “erməni soyqırımı”nı tanımaqla və YPG terror təşkilatını dəstəkləməklə bu münasibətləri əməlli-başlı korlayıb). Berlin ilə Ankara arasında münasibətlər hədsiz pisləşib. Angela Merkel hələ seçkiqabağı kampaniya dövründə hədə-qorxu gəlmişdi ki, Aİ üzrə tərəfdaşlarını Türkiyənin Aİ-yə daxil olmasına dair danışıqları dayandırmağın zəruri olmasına inandıracaqdır. Lakin Almaniya kanslerinin Avropa İttifaqında yüksək nüfuza malik olmasına baxmayaraq, tərəfdaşlar onun bu təklifinə soyuq yanaşıblar. Əvvələn ona görə ki, Brüsselin bu cür demarşı Aİ-Türkiyə miqrasiya paktını qorxu altına alardı, halbuki həmin pakt avropalılar üçün qaçqınlar yükünü hər halda azaldır. İkincisi, brüsselli bir məmurun vurğuladığı kimi, bu ölkənin regional miqyasını və xüsusən Suriyada münaqişənin tənzimlənməsi yollarının axtarışı üçün onun əhəmiyyətini nəzərə almaq lazımdır”.

Bir sözlə, Aİ-də heç də hamı Türkiyə ilə “soyuq müharibə”də Almaniyanı dəstəkləmir. Türkiyənin Aİ-yə daxil olmasına dair danışıqların formal baxımdan dayandırılması üçün Avropa İttifaqı ölkələrinin hamısının yekdil qərarı tələb olunur. Angela Merkel Almaniyanın bütün tərəfdaşlarının onun mövqeyini dəstəkləməyəcəklərini başa düşərək sammitdə Ankara ilə danışıqlar məsələsini ümumiyyətlə qaldırmamağı qərara alıb.

Kanslerin xarici siyasət məsələləri üzrə müşaviri Berlində keçirdiyi brifinqdə deyib: “kansler Brüsseldə öz həmkarları ilə Aİ-nin Türkiyə ilə bundan sonrakı münasibətlərini necə qurmaq məsələsini müzakirə edəcək və bu barədə ümumi strategiya hazırlanmasına dair səmərəli diskussiya olacağını gözləyir”.

Berlin, o cümlədən Aİ üzvlüyünə namizəd kimi Brüsselin Türkiyəyə göstərdiyi maliyyə yardımının azaldılmasını tələb edir. 2014-2020-ci illər üçün bu məqsədlə Avropa İttifaqının büdcəsində cəmi 4,45 milyard avro ayrılıb. Hərçənd, hələlik yalnız 260 milyon avro köçürülüb.

Kanslerin müşavirlərinin fikrincə Aİ-yə daxil olmağa namizəd statusuna malik ölkələrə Aİ qaydaları üzrə nəzərdə tutulan maliyyə yardımını ləğv etmək mümkün deyil.

Vüqar Seyidov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Berlin