REGİONLAR
“AZƏRBAYCAN: MƏHV OLMUŞ ÜZÜMÇÜLÜYÜN DİRÇƏLİŞİ”
Parisdə nəşr olunan aylıq “Üzüm bağı” jurnalının iyun nömrəsində ölkəmizin üzümçülük təsərrüfatından bəhs edən “Azərbaycan: məhv olmuş üzümçülüyün dirçəlişi” sərlövhəli məqalə dərc edilmişdir. Müəllif Reji Jante yazıda ötən əsrin 80-ci illərində respublikamızda 280 min hektar üzüm sahəsindən hər il 2 milyon ton məhsul yığıldığı, lakin M.Qorbaçovun hakimiyyəti dövründə spirtli içkilərdən istifadə edilməsinə qadağa qoyan və üzümçülüyün inkişafına ciddi zərbə vuran məlum qərardan sonra bu sahənin demək olar ki, başlı-başına buraxıldığı və nəticədə 1991-ci ildə 150 min hektar sahədən 900 min ton üzüm məhsulu toplandığı, son vaxtlara qədər isə üzümlüklərin 9 min hektara qədər azaldığı və 62 min ton məhsul istehsal olunduğu qeyd edilmişdir. Müəllif üzüm plantasiyalarının ildən-ilə azalmasının səbəbini Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü, Azərbaycan şərabının əsas alıcısı olan rus bazarlarının bağlanması, 126 şərab zavodunun öz fəaliyyətini dayandırması və nəhayət, ölkəmizin iqtisadi böhran keçirdiyi 1991-1992-ci illərdə bəzi üzümçülük rayonlarında tənəklərin çıxarılaraq yerində taxıl əkilməsi ilə əlaqələndirmişdir. Amma bütün bunlara baxmayaraq, son dövrlərdə qeyri-neft sahələrinə, xüsusilə üzümçülüyə diqqətin artdığını qeyd edən müəllif İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə istinad edərək, 2007-ci ilə qədər 24 rayonda 60 min hektar yeni tənəkliyin salınmasının nəzərdə tutulduğunu və gəlirli sahə sayılan üzümçülüyün inkişafı üçün dövlət tərəfindən 57 milyard manat vəsait ayrıldığını açıqlamışdır. Son dövrlərdə bəzi iş adamlarının hər il ölkəmizə xaricdə istehsal olunmuş 500 dekalitr şərab gətirməsi faktı ilə yanaşı, əhalinin yerli şərablara daha çox üstünlük verməsi məqalədə xüsusi qeyd edilmiş, “Qız qalası”, “Kürdəmir”, “Mədrəsə” kimi məşhur şərab növlərinin adları çəkilmişdir. Müəllif şərab məmulatlarının keyfiyyətini ön plana çəkmiş, Bakı, Gəncə və Şamaxının keçmiş SSRİ-dən miras qalmış şərab zavodlarında köhnə avadanlıqdan istifadə edilməsinin keyfiyyətə təsirindən söhbət açmışdır. Məqalədə daha sonra üzümçülük sahəsində nəzərə çarpacaq irəliləyişlər olduğu, bəzi özəl təsərrüfatlarda Qərbi Avropanın qabaqcıl təcrübəsinin tətbiq edildiyi qeyd olunmuş, “Tovuz-Baltiya LTD” şirkətinin fəaliyyəti barədə ətraflı məlumat verilmişdir. Şərab, konyak, araq və üzüm şirəsi istehsalı ilə məşğul olan bu fermer təsərrüfatının keyfiyyətli məhsullarının 70 faizinin əsasən Mərkəzi Asiyaya, Çinə və digər xarici ölkələrə ixrac edildiyi xüsusi vurğulanmış, keyfiyyət barədə şirkətin direktoru Naiq Məmmədhəsənovun bu fikrinə istinad edilmişdir: “Biz şərab həvəskarlarını keyfiyyətli şərab məhsulları ilə şirnikləndirmək istəyirik”. Məqalənin sonunda “Tovuz Baltiya”nın Fransanın üzümçülük və şərabçılıq təsərrüfatları ilə sıx əlaqə yaratdığı, oradan yeni məhsuldar üzüm tingləri, calaqlar və digər lazımi avadanlıq alması barədə ətraflı məlumat verilmişdir. Materialda “Tovuz-Baltiya” şirkəti direktorunun, üzüm sahələrində çalışanların, bəzi zavodlardakı emal sexlərinin fotoları verilmişdir. Ümumiyyətlə, Reji Jantenin bu məqaləsi Azərbaycanda üzümçülüyün dünəni, bu günü və sabahı barədə fransız oxucularında geniş təsəvvür yaradır.