Bakı, 2 oktyabr, AZƏRTAC

Azərbaycan sosial göstəricilərə görə MDB-də liderdir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu sözləri oktyabrın 2-də İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) icraçı direktoru Vüsal Qasımlı Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə cari ildə reallaşdırılan inqilabi sosial islahatlara dair keçirdiyi mətbuat konfransında deyib.

İİTKM tərəfindən hazırlanmış sosial islahatlara həsr olunan videoçarxı təqdim edən V.Qasımlı bildirib ki, əhalinin layiqli həyat şəraitini təmin edən sosial islahatlar aşağı inflyasiya və manatın sabitliyi şəraitində həyata keçirilir: “Sosial islahat paketi minimum əməkhaqqının, minimum pensiyanın, eyni zamanda, təqaüd və müavinətlərin artırılması, o cümlədən, problemli və vaxtı keçmiş kreditlərin geri qaytarılması və restrukturizasiyası kimi önəmli islahat tədbirlərini özündə ehtiva edir. Ümumi olaraq sosial islahat paketi 3,9 milyard manat maliyyə yükü ilə 4,2 milyon nəfəri əhatə edib. Bu il ərzində minimum əməkhaqqı 93 faiz artırılaraq 130 manatdan 250 manata çatdırılıb. İki mərhələli baş tutan bu artımla minimal əməkhaqqı ölkə başçısının cari il fevralın 8-də imzaladığı Sərəncamla 130 manatdan 180 manata çatdırılıb və 600 minədək insanı əhatə edib, iyunun 18-də imzalanan Sərəncamla isə 250 manat səviyyəsinə çatdırılaraq özəl sektorda çalışan 350 min, dövlət sektorunda isə 600 minədək şəxsə aid olub. Hazırda Azərbaycanda minimum əməkhaqqı ölkə üzrə yaşayış minimumunu 40 faiz üstələyir. Nəticədə minimum aylıq əməkhaqqı 130 manatdan 250 manata çatıb. Əməkhaqlarının artımı öz təsirini ölkədə orta aylıq əməkhaqqının da artımına göstərəcək ki, bu da ilin sonuna doğru orta aylıq əməkhaqqının orta hesabla 15 faiz artaraq təqribən 625 manata çatmasına imkan verəcək”.

“Əgər alıcılıq qabiliyyəti paritetinə əsasən hesablasaq Azərbaycanda minimum əməkhaqqının MDB, Gürcüstan və Ukrayna ilə müqayisədə yüksək olduğunu müəyyənləşdirmək olar. Alıcılıq qabiliyyəti paritetinə əsasən hesablanan məzənnə, ABŞ dollarının ABŞ-da alacağı miqdarda məhsulu digər ölkənin bazarında almaq üçün tələb olunan yerli valyuta dəyəridir. Başqa sözlə, ABŞ-da 1 dollara alınan məhsulu yerli bazarda almaq üçün tələb olunan ödənişdir. Azərbaycan üçün bu rəqəm Dünya Bankının 2018-ci il üçün təqdim etdiyi statistika məlumatlarına əsasən 0,42 manatdır. Yəni, ABŞ-da 1 dollara alına biləcək məhsulu Azərbaycanda 0,42 manata (0,25 dollar) almaq mümkündür. Buradan da göründüyü kimi ölkələr üzrə əmək haqları və sosial ödənişlərin nominal olaraq ABŞ dolları ilə ifadəsi müqayisə üçün yetərli deyil. Belə ki, alıcılıq qabiliyyəti pariteti ölkələr üzrə fərqlənir, iki ölkə üzrə eyni miqdarda vəsaitə sahib olan şəxslərin alacağı məhsullar eyni miqdarda olmayacaq. Bu da əhalinin yaşayış şəraitinə, sosial rifahına birbaşa təsir edən amillərdəndir. Bu səbəbdən ölkələr üzrə müqayisəli təhlil aparmaq üçün hər bir göstəricini alıcılıq qabiliyyəti paritetinə əsasən beynəlxalq dollar göstəricisi ilə ifadə etdikdən sonra real fərqləri görmək mümkündür”, - deyə o bildirib.

Qeyd edib ki, beynəlxalq dollarla ifadədə Azərbaycan minimum əməkhaqqı səviyyəsinə görə MDB ölkələri arasında 595 beynəlxalq dollar göstəricisi ilə 2-ci yerdə qərarlaşıb: “Bu o deməkdir ki, Azərbaycanda yaşayan və minimum əməkhaqqı alan şəxs ABŞ-da 595 ABŞ dolları məvacib alan şəxslə eyni alıcılıq qabiliyyətinə malikdir. Digər MDB ölkələri ilə müqayisədə Azərbaycanda beynəlxalq dollarla ifadə edilmiş minimum əməkhaqqı Ermənistandan 2,1 dəfə, Qazaxıstandan 1,6 dəfə, Gürcüstan və Rusiyadan isə 1,4 dəfə yüksəkdir”.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda bu il sentyabrın 1-dən minimum əməkhaqlarının yenidən artırılması orta əməkhaqqına da müsbət təsir göstərərək, orta əməkhaqqının alıcılıq pariteti üzrə məzənnə nəzərə alınmaqla 1540 beynəlxalq dollara çatacağını proqnozlaşdırmağa imkan verir. Bu o dəməkdir ki, Azərbaycanda orta əməkhaqqı Ermənistandan 1,6 dəfə (Ermənistan - 960 beynəlxalq dollar), Gürcüstandan 1,1 dəfə (Gürcüstan-1431 beynəlxalq dollar) çox olacaq: “Sosial islahatlar paketinin digər istiqaməti əmək pensiyalarının artırılması ilə bağlıdır. Belə ki, ölkə başçısının Sərəncamı ilə bu ilin birinci rübündə pensiyalar 40 faiz artaraq 116 manatdan 160 manata qaldırılıb. Oktyabrın 1-dən ikinci sosial paket çərçivəsində isə bu göstərici 160 manatdan 200 manata qaldırılaraq 660 min təqaüdçünün sosial rifahının yaxşılaşdırılmasına gətirib çıxaracaq. Ümumilikdə il ərzində əmək pensiyalarının 72 faiz artımı 450 milyon manat maliyyə yükü ilə 750 min nəfəri əhatə etmiş olacaq. Minimal pensiya üzrə yeni göstəricilərə əsasən Azərbaycan MDB məkanında minimal pensiyanın beynəlxalq dollarla ifadəsinə görə 476 beynəlxalq dollarla 1-ci yerdə olacaq. Bu göstərici Ermənistanın minimal pensiya göstəricisindən 3,7 dəfə, Gürcüstanın göstəricisindən 2 dəfə, Rusiyanın göstəricisindən 1,3 dəfə, Qazaxıstanın minimal pensiya göstəricisindən isə 1,1 dəfə çoxdur”.

V.Qasımlı bildirib: “Əməkhaqqı və pensiya göstəricilərinin alıcılıq qabiliyyəti pariteti əsasında müqayisəsi göstərir ki, Azərbaycan MDB-də sosial göstəricilərə görə lider ölkədir. Bu da öz növbəsində ölkədə davamlı iqtisadi inkişaf və əhalinin layiqli həyat səviyyəsi ilə təmin olunması siyasətinin nəticəsidir. Azərbaycanda aparılan bütün islahatlar və onların nəticəsində iqtisadiyyatın artan imkanları əhalinin sosial rifah halının yaxşılaşdırılmasına istiqamətlənir. Çünki ölkə başçısının iqtisadi siyasətinin fövqündə Azərbaycan vətəndaşı dayanır”.