Bakı, 20 aprel, AZƏRTAC

Yazın əvvəlində iştahasızlıq, əsəbilik, yorğunluq, təkrarlanan soyuqdəymələrdən tez-tez şikayətlənənlər çoxalır. Saçların tökülməyə başlaması, parıltısını itirməsi, dırnaqların kövrəkləşməsi avitaminozun əlamətləridir. Təbii ki, vitaminlərin kəskin çatışmazlığından söhbət gedə bilməz.

AZƏRTAC xəbər verir ki, avitaminoz barədə məlumat verən paytaxtdakı 4 nömrəli uşaq poliklinikasının həkim-pediatrı Məlahət Qasımova deyib: “Vitaminlərin kəskin çatışmaması orqanizm üçün çox təhlükəli haldır və hətta ölümlə nəticələnə bilər. Vitamin və mikroelementlərin çatışmaması hipovitaminoz adlanır.

Avitaminozun xarakterik xüsusiyyəti ondadır ki, simptomatik müalicələr kömək etmir: üz və saç üçün maskalar təsirsiz olur, sakitləşdirici preparatlar fayda vermir və s. Orqanizm vitamin və mikroelementlərin bərpa olunmasını tələb edir.

Yazda A, B qrupu, C, D, E vitaminlərinin çatışmazlığı müşahidə olunur və həmin vitaminlər orqanizm üçün çox vacib əhəmiyyət daşıyır.

A vitamini dəri və damarların normal vəziyyətini təmin edir, göz üçün çox vacibdir, cinsi hormonların sintezində və orqanizmdə bütün toxumalarda hüceyrələrin inkişafında böyük rol oynayır.

B qrupu vitamini əzələlər üçün vacibdir, mərkəzi və periferik sinir sisteminin normal fəaliyyətini təmin edir, zülal mübadiləsini yaxşılaşdırır, toxumaları oksigenlə “doyuzdurur”.

C vitamini immun sisteminin normal fəaliyyətində, tez-tez təkrarlanan soyuqdəymələr və s. xəstəliklərlə mübarizədə böyük rol oynayır. Dırnaqların və birləşdirici toxumanın elastikliyini təmin edir, digər vitaminləri dağılmaqdan qoruyur.

E vitamini ümumi maddələr mübadiləsində fəal iştirak edir, orqanizmin toksiklər, şlaklar və s. zərərli maddələrdən təmizlənməsinə, reproduktiv sistemin normal işləməsinə kömək edir. Adətən yazda orqanizmin vitaminlərdən başqa mikroelementlərin- dəmir, yod, selen, kalsium, maqnezium və kalium çatışmazlığından da əziyyət çəkir. Dəmir çatışmazlığı ümumi zəiflik, saçların tökülməsi və üz dərisinin solğunluğuna, yod çatışmazlığı yaddaşın pisləşməsi, ödemlər, əsəbilik və yuxusuzluğa, selen çatışmazlığı yorğunluq və saç tökülməsinə, kalsium çatışmazlığı dırnaqların kövrəkliyinə, maqnezium çatışmazlığı əsəbilik və əzələlərdə qıcolmaya, kalium çatışmazlığı başgicəllənmələri və zəifliyə səbəb olur. Həmin hallarla üzləşəndə qida rasionunda müəyyən dəyişikliklər edilməli və polivitamin komplekslərinin qəbuluna başlanılmalıdır.

Müasir vitaminlər çox keyfiyyətli və təsirli preparatlardır, demək olar ki, heç vaxt allergik reaksiyalara səbəb olmur və orqanizmə mənfi təsir göstərmir. Əslində təbii vitaminlər daha yaxşıdır, lakin yazda meyvə və tərəvəzlərdə vitaminlərin miqdarı çox az olduğuna görə yalnız sintetik vitaminlərin köməyi ilə orqanizmdə yaranan hipovitaminozun öhdəsindən gəlmək olar”.

O, avitaminoz zamanı qida rasionu barədə bir sıra məsləhətlər də verib:”Yaz rasionunda müxtəlif təzə göyərtilər və kahı, yağsız mal əti, duzlu və bişirilmiş balıq, həftədə 2-3 dəfə yumurta, noxud, lobya, qarabaşaq, yulaf, darı, təzə kəsmik, qatıq, xama, avakado, kivi, kokos və digər meyvələr, təzə şirələr, qoz, fındıq, badam, tum, duza qoyulmuş kələm, itburnu dəmləməsi kimi vitaminli məhsullardan tez-tez istifadə edilməlidir. Yaxşı nəticə alınması üçün bağırsaq mikroflorasının vəziyyəti çox vacibdir, çünki vitamin və mikroelementlərin orqanizmdə mənimsənilməsi bağırsağın vəziyyətindən asılıdır. Sağlamlığın qorunmasının vacib faktoru orqanizmin lazımi mineral mikroelementlər və vitaminlərlə təmin edilməsidir. Məsələ burasındadır ki, bağırsağın normal funksiyası olmadan sağlamlıq mümkün deyil. Dezintoksikasiya və immunoloji proseslərdə onun böyük rolu var. Bununla yanaşı, orqanizmin endokroloji vəziyyətinin əsas göstəricilərindən biri də turşu-qələvi tarazlığının gözlənilməsidir. Xəstəliklər isə əsasən turş mühitdə yaranır”.

Həkim söhbətinin sonunda deyib: "Məşhur fransız fizioloqu Klod Bernarın belə bir frazası var: "Mikrob heç nədir, mühit isə hər şeydir". ABS Milli Sağlamlıq İnstitutunun verdiyi məlumata görə, insan orqanizminin 10 faizi hüceyrələr, qalan 90 faizi isə müxtəlif növ bakteriyalardır. Tibdə mikrobiota deyilən bir anlayış da var. Mikrobiota yaxşı mikroblar deməkdir və insan orqanizminin görünməyən orqanı, canlı mikroorqanizmlər toplusudur. O, insanın bağırsaq divarlarını və digər selikli qişaları corab şəklində örtən 2 kiloqram çəkiyə malik və 100 milyon mikrob hüceyrəsindən ibarət gözəgörünməz orqandır. Həmin mikroblar qidanın mənimsənilməsi və vitaminlərin sintezində xüsusi rol oynayır. Ona görə də yazda bağırsağın mikroflorasını yaxşılaşdıran preparatların qəbul edilməsi də yaxşı səmərə verir".