“Fəlsəfə və sosial-siyasi elmlər” elmi-nəzəri jurnalının 3-cü nömrəsi çapdan çıxmışdır. Nömrə əsasən Şərq dünyasının böyük mütəfəkkirləri Mövlanə Cəlaləddin Ruminin 800, Cübran Xəlil Cübranın 125 illik yubileylərinə həsr edilmişdir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, nömrə Azərbaycan Fəlsəfə və Sosial-Siyasi Elmlər Assosiasiyasının prezidenti, akademik Ramiz Mehdiyevin “Qloballaşma və milli-mənəvi dəyərlər” adlı on söz əvəzi ilə açılır. Burada qeyd olunur ki, adları çəkilən mütəfəkkirlərin yubileyləri ilə əlaqədar aparılan tədqiqatlar sivilizasiyalar arasında dialoqun və qloballaşmanın köklərinin çox-çox əvvəllərə getdiyini göstərir.

Oxucular Şərq-Qərb Tədqiqat Mərkəzinin əməkdaşı Müşfiq Şükürovun tərcüməsində C.X.Cübranın “Peyğəmbər” və “İblis” əsərləri ilə də tanış ola biləcəklər.

Bu nömrədə akademik Ramiz Mehdiyevin “Qloballaşma dövründə dövlət və cəmiyyət” məqaləsi diqqəti cəlb edir. Məqalədə cəmiyyətin mənəvi həyatında sosial münasibətlərin və dinin yeri araşdırılır. Müəllif hesab edir ki, XXI əsr qloballaşmanın rəmzi altında davam edir. Qloballaşmanın milli ərazilərə təsiri prosesi milli dövlətlərin siyasi inkişafında mühüm amil sayılır, inteqrasiya prosesinin təsiri nəticəsində yeni davranış və düşüncə forması yaranır. Qloballaşma suveren dövlətlər arasındakı sədləri dağıdaraq cəmiyyətin daxilində sosial münasibətləri yeni məcraya salır, milli özünəməxsusluğu xüsusi dünyagörüşü çərçivələrinə salaraq sərt şəkildə məhdudlaşdırır.

Akademik R.Mehdiyevin fikrincə, modernləşmə prosesində dini siyasi qüvvələr ön planda dayanır. Qitələrin qarşılıqlı asılılığının artdığı indiki dövrdə din milli dövlətdə yeni əlamətlər kəsb etməyə başlamışdır. Müasir demokratik cəmiyyətdə dini etiqad azadlığı hər bir vətəndaşın Konstitusiya hüquqlarının ayrılmaz tərkib hissəsidir. Azərbaycan min ildən çoxdur ki, əsasən müsəlman əhalili dövlətdir. Buna baxmayaraq, Azərbaycanın tarixi təkcə İslam tarixi deyildir. Qərb və Şərq dünyalarının geosiyasi toqquşması əhalinin dini şüuruna əhəmiyyətli təsir göstərir. Bir sıra tədqiqatçıların fikrincə, belə geosiyasi toqquşma dünyada İslamın rolunun artması ilə bağlıdır, qlobal dini dirçəlişin digər təzahürləri kimi, İslam dirçəlişi də eyni vaxtda modernləşmənin nəticəsidir. Modernləşmə prosesində ön səhnəyə, adətən dini siyasi qüvvələr çıxır. Müəllif xüsusi vurğulayır ki, Azərbaycan İslam dirçəlişinin reallıqlarını öz üzərində hiss edir, lakin bu, dövlətin dünyəvilik xarakterini itirməsi demək deyildir, “Əksinə, biz qloballaşma epoxasında İslamın modernləşməsindən, maarifçi İslamdan danışırıq”. Müəllif hesab edir ki, müasir şəraitdə Türkiyənin laisizm (türkcə laiqlik-dünyəvilik) modeli Azərbaycanda maarifçi İslam modelinin mümkün variantlarından biridir. Dünyəvi dövlətdə din ancaq mənəvi-əxlaqi yolgöstərən olmalıdır, onun sosial-siyasi mövqeyi siyasi oyunlar və kombinasiyalar vasitəsi ola bilməz.

Nəşrdə, həmçinin Qalatasaray Universiteti fəlsəfə bölümü başqanı, ədəbiyyat fakültəsinin dekanı Kənan Gürsoyun “Merlo-Ponti fəlsəfəsində intellektualizm” (rus dilində), İstanbul Universitetinin prorektoru Şəfəq Uralın “Pozitivizm, Vyana mühiti və sübut anlayışı”, Çukurova Universitetinin dosenti Mustafa Günayın “XIX əsrdə Türkiyədə fəlsəfənin vəziyyəti haqqında” (rus dilində), AMEA-nın müxbir üzvü Səlahəddin Xəlilovun “Məhəbbət hissinin tamlığı və onun strukturlaşdırılması cəhdləri” (rus dilində), BDU-nun dosenti Sveta Məcidovanın “Şəxsiyyət axtarışında (rus dilində), fəlsəfə elmləri namizədi Könül Bünyadzadənin “Biz və dinimiz” məqalələri, fəlsəfi etüdlər, tərcümələr verilmişdir.