Bakı, 24 fevral, AZƏRTAC

XX əsrin sonunda sivil dünyanın gözü önündə törədilmiş Xocalı soyqırımı indiyədək bəşəriyyətə qarşı törədilmiş ən ağır cinayətlərdəndir. Tarixin yaddaşından heç vaxt silinməyəcək Xatın, Liditsa, Oradur, Holokost, Sonqmi, Ruanda və Srebrenitsa kimi dəhşətli faciələrlə bir sırada duran Xocalı faciəsi Azərbaycanın əzəli və əbədi torpağı olan Qarabağda azərbaycanlıların məhvinə yönəldilmiş tarixi ssenarinin yeni mərhələsi, soyqırımı aktıdır.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Azərbaycan Azad Respublikaçılar Partiyasının sədri, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru Kamil Seyidov bildirib.

Partiya sədri deyib ki, Azərbaycan xalqı 200 il ərzində erməni millətçi-şovinistlərinin davamlı olaraq etnik təmizləmə, soyqırımı siyasətinə məruz qalmışdır. Xalqımız tarixi torpaqlarından qovulmuş, qaçqına, məcburi köçkünə çevrilmiş və bütün bunlar ermənilər tərəfindən kütləvi qırğınlarla müşayiət olunmuşdur. Azərbaycanlıların öz tarixi-etnik torpaqlarından qovulması sovet dövründə də davam etmişdir. Hadisələrin xronoloji ardıcıllığına diqqət yetirsək, Ermənistan tərəfindən bu siyasətin ardıcıl və məqsədyönlü şəkildə həyata keçirildiyinin şahidi olarıq. Əvvəlcə, 1948-1953-cü illərdə Ermənistandan 150 min azərbaycanlı deportasiya olunaraq Azərbaycanın Kür-Araz düzənliyində yerləşdirilmiş, 1988-ci ildə isə öz tarixi torpaqlarında yaşayan sonuncu 250 min azərbaycanlı bu ərazidən qovulmuş, bununla da Ermənistan monoetnik dövlətə çevrilmişdir.

K.Seyidov 1988-ci ildən Dağlıq Qarabağ ətrafında başlayan hadisələr, erməni ideloloqların1988-ci ildən Dağlıq Qarabağ ətrafında başlayan hadisələr, erməni ideoloqlarının “böyük Ermənistan” adlı sərsəm bir ideyasını reallaşdırmaq cəhdi kəndlərin, şəhərlərin dağılması, on minlərə günahsız insanın ölümü, yüz minlərlə azərbaycanlının öz tarixi torpaqlarından didərgin düşməsi ilə nəticələndiyini xatırladıb. Bildirib ki, həmin hadisələr getdikcə daha da qızışdı. Dünyada baş alıb gedən ikili standartlardan, islamofobiyadan istifadə edən erməni faşistləri dünyanın ən dəhşətli faciələri ilə bir sırada dayanan Xocalı qətliamını törədiblər. Azərbaycan tarixinin ən dəhşətli və qanlı səhifələrindən olan Xocalı soyqırımı, eyni zamanda, bəşər tarixinin ən geniş miqyaslı və xüsusi amansızlıqla törədilmiş hərbi cinayətlərindəndir. 16 il əvvəl 1992-ci il fevral ayının 25-dən 26-na keçən gecə erməni silahlı birləşmələri Xankəndində yerləşdirilən keçmiş sovetlər birliyinə məxsus 366-cı alayın köməyi ilə Xocalı şəhərinin dinc mülki əhalisinə təcavüz edərək, şəhəri yerlə-yeksan etdilər. Xocalı soyqırımı zamanı 613 nəfər dinc azərbaycanlı vəhşicəsinə qətlə yetirilmiş, 1275 nəfər dinc sakin əsir götürülmüşdür. Təəssüf hissi ilə qeyd edilməlidir ki, onlardan 700 nəfəri hələ də erməni əsirliyindədir. Qanlı faciə nəticəsində 1000 nəfər dinc sakin müxtəlif dərəcədə xəsarət almış, bir çoxları şikəst olmuşlar. Bu cür tale ilə üzləşənlərin 106 nəfəri qadın, 83 nəfəri isə az yaşlı uşaqlardır. Həlak olanların 56 nəfəri xüsusi qəddarlıq və amansızlıqla qətlə yetirilmişdir. Dinc əhaliyə qarşı bu cür qeyri-insani əməllər özlərini dünya ictimaiyyətinə “mədəni” və “məzlum” xalq kimi tanıtmağa çalışan ermənilərin və erməni millətçiliyinin əsl mahiyyətini dünyaya nümayiş etdirmişdir. Qanlı hadisələr zamanı vəhşi təcavüzün əsas obyekti kimi köməksiz qadın və uşaqların xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilməsi faktı bəşəriyyət tarixində qanlı ləkə kimi qalacaqdır.

Partiya sədri beynəlxalq hüquq normalarının Xocalı faciəsinin soyqırımı cinayəti kimi tanınması üçün kifayət qədər ciddi əsaslar verdiyini diqqətə çatdıraraq, Nürnberq Hərbi Tribunalının nizamnaməsində beynəlxalq cinayətlərin nədən ibarət olduğu göstərildiyini xatırladıb. Qeyd edib ki, bu sənəddə soyqırımı cinayəti insanlıq əleyhinə olan cinayətlər kateqoriyasına aid edilib. BMT-nin “Soyqırımı cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında” 1948-ci il 9 dekabr tarixli konvensiyasında isə soyqırımı cinayətinin mahiyyəti tam əksini tapıb. Beynəlxalq hüquqa görə, soyqırımı sülh və bəşəriyyət əleyhinə yönələn əməl olmaqla, müharibə cinayəti sayılır. Soyqırımı hər hansı milli, irqi, etnik və dini əlamətlərinə görə fərqlənən xüsusi bir qrupun tamamilə və ya qismən məhv edilməsinə yönəlmiş aşağıdakı hərəkətlərə deyilir: həmin qrupun üzvlərinin öldürülməsi, onların şikəst edilməsi, onlara bədən xəsarəti, yaxud əqli pozğunluq yetirilməsi, hər hansı qrup üçün qəsdən onun tam, yaxud qismən fiziki məhvini nəzərdə tutan şəraitin yaradılması, azyaşlı uşaqların bir insan qrupundan alınıb başqasına verilməsi. Bu hallardan hər hansı birinin mövcudluğu hadisənin soyqırımı hesab olunması üçün kifayət edir. Bu meyarlar baxımından Xocalı faciəsi soyqırımı cinayəti kimi qiymətləndirilməlidir.

K.Seyidov xocalılıların, bütövlükdə şəhidlərimizin qanının yerdə qalmadığını da bildirib. Ermənistanın öz havadarlarına güvənib 2020-ci il sentyabrın 27-də başladığı müharibə onlara baha başa gəldi. 44 gün davam edən Vətən müharibəsində Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli Ordumuz işğalçıları darmadağın edib ərazi bütövlüyümüzü bərpa etdi. 2020-ci il noyabrın 10-da Ermənistanın siyasi və hərbi rəhbərliyi məğlubiyyətlərini rəsmən təsdiqlədilər. Ümummilli lider Heydər Əliyevin müstəsna xidmətləri sayəsində formalaşan və inkişaf yoluna qədəm qoyan Azərbaycan Silahlı Qüvvələri bu gün Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə öz şərəfli missiyasını uğurla davam etdirir. Məhz bu uğurlu siyasət nəticəsində Azərbaycan Ordusu dünyanın ən güclü orduları sırasındadır. Bütün bunlar məqsədyönlü şəkildə aparılan siyasətin tərkib hissəsidir.