Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi

SİYASƏT

Avropa Şurasında Azərbaycanda başqa xalqlara və onların mədəni irsinə qayğıkeş münasibətdən danışılıb

Avropa Şurasında Azərbaycanda başqa xalqlara və onların mədəni irsinə qayğıkeş münasibətdən danışılıb

Strasburq, 4 oktyabr, AZƏRTAC 

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) payız sessiyasının oktyabr ayının 4-də keçirilən son iş günündə müzakirəyə çıxarılan “Yəhudi mədəni irsinin qorunması” adlı məruzə zahirən bir xalqın mədəni sərvətlərinin mühafizə edilməsi probleminə həsr olunmuş kimi görünsə də, əslində daha geniş bir dairəni əhatə edir, mahiyyət etibarilə, bəşər xəzinəsinin ortaq inciləri sayılan yadigarları qorumaqla bağlı mülahizələri irəli sürürdü.

Müzakirələrə qatılan Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Rafael Hüseynov əvvəlcə dünya mədəni irsinin qorunması ilə bağlı çalışmaların hər gün davam etdirilməsi zəruriliyindən bəhs etdi: “Avropa İttifaqı çox nəcib təşəbbüs irəli sürərək 2018-ci ili “Avropa mədəni irsi ili” elan etmişdi. Lakin mədəni irs avropalıları və bütövlükdə bəşəriyyəti qovuşduran elə vacib, qorunmalı və yaşadılmalı dəyərlər sistemidir ki, əslində hər növbəti il, hər başlanan ay, hər yeni həftə, hər təzə gün mədəni irsin mühafizə və inkişaf etdirilməsi ili, ayı, həftəsi, günü olmalıdır. Mədəni irs insanları birləşdirən körpülərin ən universalı, ən mötəbəridir”.

Daha sonra Rafael Hüseynov Azərbaycanda yəhudi mədəni irsinin qorunması ilə bağlı Parlament Assambleyasının üzvü olan deputatların böyük marağına səbəb olan tarixi məlumatları diqqətə çatdırdı: “Qədim, zəngin ənənələri olan yəhudi mədəni irsinin isə bu sərvətlər silsiləsində xüsusi və əhəmiyyətli yeri var. Mən bir ölkənin timsalında yəhudi mədəni irsinin qorunması və yaşadılmasının çoxəsrlik tarixindən bəhs etmək, bununla da mədəni irsin qorunmasında tarixi ənənənin və sistemli yanaşmanın nə qədər ciddi rol oynadığını diqqətə çatdırmaq istəyirəm.

XII əsrin məşhur yəhudi səyyahı Benyamin Tudela yazır ki, ö dövrdə Azərbaycanda 1000 sinaqoq vardı. Bircə bu rəqəm orta əsrlərdə yəhudilərin Azərbaycan cəmiyyətinə necə sıx inteqrasiya etməsinin ən bariz göstəricisidir. Tarixi məxəzlər isə yəhudilərin Azərbaycanda hələ Həxamənişilər dövründən, yəni, eramızdan əvvəl VI əsrdən yaşadığını xəbər verir. XIII əsrdə Azərbaycan alimi Nəsirəddin Tusi Marağa şəhərində akademiya və rəsədxana yaratmış, ora dünyanın müxtəlif ölkələrindən minlərlə alim dəvət etmişdi. Onların böyük bir hissəsi yəhudilər idi. Ən köhnə mənbələrdən tutmuş XX-XXI əsrin müəlliflərinədək bir fikir sabit şəkildə təkrarlanır ki, tarixin bütün dövrlərində yəhudilərin ən rahat və təhlükəsiz şəraitdə yaşadığı, özünüifadə üçün münasib meydan tapdığı yer Azərbaycan olub”.

Tarixin müxtəlif dövrlərində ayrı-ayrı ölkələrdə yəhudilərə qarşı müxtəlif təzyiqlərin və təqiblərin mövcud olduğu halda ölkəmizdə onlara daim ən xoş münasibət göstərildiyini, cəmiyyətin ayrılmaz parçası sayıldıqlarını bildirən Rafael Hüseynov həmin ənənənin indi də uğurla davam etməsini təfərrüatları ilə diqqətə çatdırıb: “Dünyanın haralarındasa, hansısa tarixi dönəmlərdəsə yəhudilər və onların mədəni irsi hansısa təqiblərə, təzyiqlərə, təcavüzlərə məruz qalsalar da, Azərbaycanda istisnasız olaraq bütün dövrlərdə heç vaxt belə narahatlığa əsas olmayıb. Təsadüfi deyil ki, bu gün yalnız paytaxt Bakıda deyil, Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, Qubada, Oğuzda, Sumqayıtda sinaqoqlar fəaliyyət göstərməkdə, ölkəboyu yaşı yüz illərlə ölçülən neçə-neçə yəhudi məzarlığı ehtiramla qorunmaqdadır. Bu gün Azərbaycanda yəhudilərin yetərincə fəal olan Azərbaycan-İsrail icması, Dağ Yəhudilərinin icması, Avropa yəhudiləri (eşkenazi) icması, Gürcü-yəhudi icması, Yəhudilərin Qadın Humanitar Assosiasiyası kimi nümunəvi təşkilatları var. Azərbaycanın etnik mozaikasında yəhudilərin belə yüksək yer tutması, yəhudilərin tarixi və dini abidlərinə, məzarlıqlarına qayğı ilə yanaşılması, onların mədəni irsinin bütöv Azərbaycanın milli sərvəti kimi qorunması çox mühüm və düşündürücü bir həqiqətin ifadəsidir”.

Azərbaycanda dinlər və mədəniyyətlər, müxtəlif xalqlar və etnik qruplar arasında mehriban birgəyaşayış mühitinin bərqərar olduğunu vurğulan Rafael Hüseynov bunun başlıca səbəbinin nəcib ənənələr olduğunu söyləyib: “Mədəni müxtəlifliyin, tolerantlığın, dinlər və mədəniyyətlərarası dialoqun bir ölkənin həyatında çox ahəngdar şəkildə bərqərar olması hansısa təbliğatlar, çağırışlar, rəsmi qərarlarla baş tutan iş deyil. Bu keyfiyyət tarixi vərdişə, ənənəyə əsaslananda hər yeni dövrdə də elə təbii şəkildə özünün yeni ifadə formasını tapır. Azərbaycanda yəhudilərin həyatının uzun əsrlərə sığan tarixi yolu bunun aşkar göstəricisidir. Yəhudilər və onların mədəni irsinin Azərbaycandakı uğurlu qisməti etnik, dini və mədəni müxtəlifliyin yanaşı və qarşılıqlı əlaqədə mövcudluğunun parlaq örnəyi sayıla bilər”. Bu qəbil uğurların qazanılmasının və bu cür təcrübələrin örnək olaraq başqa ölkələrdə də tətbiq edilməsinin necə mümkünləşə biləcəyinə toxunan deputat deyib: “Təəssüf ki, belə nümunəni model kimi qəbul edərək təkrarlamaq çətindir. Belə münasibət yalnız həyat tərzinə çevriləndə arzulanan bəhrələri verir”.

Qeyd edək ki, payız sessiyası çərçivəsində yəhudi mədəni irsinin qorunması ilə bağlı məruzənin müzakirə olunduğu iclasa Azərbaycan nümayəndə heyətinin rəhbəri Səməd Seyidov sədrlik edib.

Şəhla Ağalarova

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Strasburq

Xəbəri sosial şəbəkələrdə paylaşın

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

“Qələbə qaçışı”nın qalibi: Bu yarış mənim üçün yeni təcrübə oldu

Sabaha gözlənilən hava proqnozu açıqlanıb

Azərbaycan Çin Beynəlxalq İdxal Sərgisində iştirak edəcək

Fərid Qayıbov: “Qələbə qaçışı”nda iştirakçı sayının artması sevindirici haldır

“Qələbə qaçışı”nın qalibləri müəyyənləşib

Cənubi Koreya, ABŞ və Yaponiya birgə hərbi təlimlərə başlayıb

Bu gün axşamdan başlayaraq hava şəraiti qeyri-sabit, arabir yağıntılı olacaq, şimşək çaxacaq

BDU komandası Çində keçirilən startap yarışmasının qalibidir

Serbiya bu gündən etibarən Rusiyadan əlavə həcmdə qaz alacaq

İranda zəlzələ olub, xəsarət alanlar var

Bakıda IV “Qələbə qaçışı”na start verilib

Əliyar Ağayev Çempionlar Liqasının oyununa təyinat alıb

Fövqəladə Hallar Nazirliyi gözlənilən qeyri-sabit hava şəraiti ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edib

COP29 tədbirinə hazırlıq çərçivəsində bəzi avtobus marşrutlarının hərəkət sxemləri müvəqqəti olaraq dəyişdiriləcək

Moldovada prezident seçkilərinin ikinci turu ilə bağlı səsvermə başlayıb

İtaliyada H3N2 virusuna görə ilk xəstəxanaya yerləşdirmə qeydə alınıb

Jan-Pyer Günyüt: “Sarı gəlin” hamını ağlatdı

Alən Tremolyer: Hər kəs Azərbaycan musiqisinə heyran qaldı

Azərbaycanın Zəfər Günü Parisdə təntənə ilə qeyd olunub VİDEO

Aqrar sığorta fəaliyyəti üzrə müstəqil ekspert sertifikatı almaq istəyənlər imtahan verəcəklər

Bakı-Qazax yolunda ağır yol qəzası baş verib VİDEO

DİM: Bu gün 1800-ə yaxın namizədin PMS imtahanı verməsi gözlənilir

Bu gün dövlət qulluğu vəzifələri üzrə imtahanlar keçiriləcək

Xüsusi hazırlıq keçmiş 800-ə yaxın taksi sürücüsü test imtahanı verəcək

Arktikada Frans-İosif Torpağı arxipelaqındakı Mesyatsev adası tamamilə yoxa çıxıb

Aerobik idman növü süd vəzi xərçənginin müalicəsindən sonra idrak pozğunluğunun qarşısını ala bilər

Qazaxıstanda xarici turistlər üçün yeni viza növü tətbiq olunub

Çexiya Prezidenti onlarla ölkə vətəndaşına Ukrayna ordusunun sıralarına qoşulmağa icazə verib

Araşdırma: Həddindən artıq yuxulama Alzheimer xəstəliyinin əlamətidirmi?

Nigeriyada ordusu antiterror əməliyyatı zamanı 200-ə yaxın silahlını məhv edib

Orban ölkəni qeyri-qanuni immiqrasiyadan qorumaq siyasətini bir daha təsdiqləyib

Media: Türk Dövlətləri Təşkilatı güc mərkəzinə çevrilib

“Mərkəzi Asiya-Qafqaz Təqaüd Proqramı”nın iştirakçıları ilə görüş olub

Media: İsrail “Hizbullah” komandirini ələ keçirib

İmişli Rayon Ağsaqqallar Şurasının Zəfər Gününə həsr edilmiş konfransı olub

İstanbul sərgisində Azərbaycan yazarlarının iştirakı ilə ədəbi müzakirələr və imza mərasimi keçirilib

Braziliya klubu Marselo ilə müqaviləyə xitam verib

Tovuzda bəy idarə etdiyi avtomobili aşırdıb, xəsarət alanlar var

Bakıda yorğa atların ölkə çempionatı və cıdır yarışlarının qalibləri müəyyənləşib

Nazir: Ukrayna COP29-da tərəfdaşlarla yaşıl transformasiya üzrə işləyəcək

Premyer Liqa: “Liverpul”dan qələbə, “Arsenal” və “Mançester Siti”dən məğlubiyyət

Bodibildinq üzrə III muxtar respublika birinciliyi təşkil edilib

COP29 çərçivəsində Davamlı İnnovasiya Forumu keçiriləcək

Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin kollektivi ilə görüş olub

Beynəlxalq Muğam Mərkəzində şair Mahirə Nağıqızının yaradıcılıq gecəsi keçirilib

Mahirə Nağıqızı: Qərbi Azərbaycana qayıdanadək bu istiqamətdə yazıb-yaradacağıq

ADY yaşıl dünya naminə kütləvi iməcilik keçirib

® “Azercell” “Ən Yaxşı Mükafatlandırma və Tanıma Strategiyası” mükafatına layiq görülüb

BDU ilə Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti arasında əməkdaşlıq genişləndiriləcək

Vinçentso Montellanın Türkiyə millisindəki gələcəyi müəyyənləşib

İtaliya Albaniyadakı qəbul mərkəzlərinə 70-dək miqrant göndərir

“Zəfər Günü - milli qürur və şərəf tariximiz” mövzusunda elmi-praktik konfrans keçirilib

Azərbaycan modelyerləri “Moda Birliyi” III Beynəlxalq Forumunda iştirak edəcəklər

“Zəfər körpüsü” layihəsi: I və II Qarabağ müharibəsi şəhidlərinin övladları bir araya gətirilib

Nazir müavini: Azərbaycan İstanbulda Beynəlxalq Kitab Sərgisində geniş nümayəndə heyəti ilə təmsil olunur

Azərbaycan İstanbul Beynəlxalq Kitab Sərgisində fəxri qonaq qismində iştirak edir VİDEO

DYP paytaxtın bəzi yollarında hərəkət istiqamətinin dəyişdirilməsi ilə bağlı sürücülərə müraciət edib

Misli Premyer Liqası: “Zirə” səfərdə “Şamaxı”ya qalib gəlib

Britaniyada Mühafizəkarlar Partiyasının yeni lideri seçilib

Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti TDT ölkələri ilə sosial müdafiə sahəsində sazişlərin tezliklə imzalanacağına ümid edir

COP29-la bağlı nəqliyyatın idarə olunması üzrə növbəti monitorinqlər keçiriləcək

Dünya şahmatında yeni rekord qeydə alınıb

Gürcü deputat: COP29-un Bakıda təşkili Azərbaycanın bütün dünyada əhəmiyyətli ölkə olduğunu sübut edir

“ASAN xidmət” mərkəzlərində alternativ enerjidən istifadə olunacaq

Azərbaycan XXX Minsk Beynəlxalq Kinofestivalında təmsil olunur

Azərbaycan Cənubi Qafqazın iqtisadi və hərbi təhlükəsizliyində önəmli aktor kimi çıxış edir ŞƏRH

Qobustan Milli Tarix-Bədii Qoruğuna infotur təşkil olunub

Rusiyalı alim: Bakı COP29-un keçirilməsi üçün ən əlverişli məkandır

Tanınmış futbolçu ilə baş məşqçi arasında qalmaqal yaşanıb

“Malayziyadan görünən Şuşa” filmi ingilis dilində təqdim edilib

Döyüş meydanındakı Qələbənin diplomatiya müstəvisində davam etdirilməsi uğurlu siyasətin məntiqi nəticəsidir ŞƏRH

Rusiyada Xəzərin çirklənməsinin yeni mənbələrini aşkar ediblər

Qərb Azərbaycanın xoş niyyətinə zərbə vurmağa çalışır ŞƏRH

Türkiyəli ekspert: Qlobal temperatur artımı əsrin sonunda 3 dərəcə Selsiyə çata bilər

COP29 Azərbaycanın qlobal reytinqini daha da gücləndirəcək - RƏY

Xalqımızın şərəfli qəhrəmanlıq səhifəsi ŞƏRH

Vaşinqton ştatında seçki təhlükəsizliyini Milli Qvardiya təmin edəcək

Türkiyə klubu Olimpiya çempionu olan voleybolçunu yenidən transfer edəcək

“Elm və texnologiya” təqaüdünə layiq görülmüş tələbələrlə görüş keçirilib

Professor: İnklüziv inkişaf müasir dövrdə dövlət idarəçiliyinin mexanizmi kimi qiymətləndirilir

Serbiyada dəmiryolu stansiyasındakı qəzada ölənlərin sayı artıb

Qazaxıstan mediası: COP29 Azərbaycana böyük imkanlar yaradır

“Azərbaycan folklorunda təbiət kultu” - elmi konfrans

Azərbaycan alimləri II beynəlxalq elmi-ekspert forumunda iştirak ediblər

DİN əməkdaşları Zəfər Günü ilə əlaqədar növbəti ağacəkmə kampaniyası keçiriblər

Fransada xəstəxana böhranı dərinləşir

® “Birbank Umico” kart sahibləri noyabrda “Birbank” tətbiqində 3 kateqoriya seçimi ilə daha çox “Umico” bonusları qazanacaqlar

Türkiyə və Azərbaycanın pediatrları ən aktual elmi yenilikləri müzakirə ediblər

Futbol üzrə Çin Superliqasının qalibi müəyyənləşib

Sabah bəzi yerlərdə yağış yağacaq VİDEO

Binəqədidə unlu və kremli qənnadı məmulatlarının istehsalı müəssisəsində nöqsanlar aşkarlanıb

Əfsanəvi basketbolçunun uğuru təkrarlanıb

Kişineu şəhər meri COP29 barədə məlumatlandırılıb

İspaniyalı nazir: Bu fəlakətin krallıq tarixində bənzəri yoxdur

Bakıda mərkəzi küçələrdən birində avtomobillərin hərəkətinə qısamüddətli məhdudiyyət qoyulub

Harrisin səsvermədə tərəddüd edən ştatlarda qələbə üçün yetərli dəstəyi var

Qərbin COP-un ev sahiblərini hədəf alan böhtan kampaniyaları məqsədlərə nail olunmasını çətinləşdirir TƏHLİL

Gələn il Şuşa və Xankəndidə çövkən yarışları keçiriləcək

Azərbaycan millisinin seçmə mərhələ oyunları üçün heyəti bəlli olub

BMT: Jurnalistlərin qətlinin 50 faizdən çoxu münaqişə və böhran zonalarında baş verib