İQTİSADİYYAT
Azərbaycanın ixrac potensialının səmərəli reallaşması prioritet istiqamətlərdəndir
Bakı, 29 iyul, AZƏRTAC
Hazırda Azərbaycan Respublikasının 158 ölkə ilə xarici ticarət əlaqələri mövcuddur.
2003-cü ildə ölkənin ixrac qabiliyyətinin artırılması və xarici investisiyaların cəlb edilməsi kimi öncül məqsədlərin reallaşdırılması məqsədilə təsis edilən Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondu (AZPROMO) ölkə sahibkarlarının ixrac potensialının artırılmasında, investisiya imkanlarının genişləndirilməsində, potensial tərəfdaşların tapılmasında və birgə əməkdaşlıq layihələrinin həyata keçirilməsində sahibkarlara yaxından dəstək verir. Bu istiqamətdə həm ölkənin daxilində, həm də xaricdə mühüm iqtisadi tədbirlər, o cümlədən biznes forumlar, sərgilər, seminar və konfransların keçirilməsi istər ölkənin biznes mühitinin və iqtisadi potensialının təbliği, istərsə də yerli sahibkarların işgüzar əlaqələrinin inkişafı baxımından əhəmiyyətlidir. Xüsusilə xarici ölkələrdə təşkil edilən tədbirlər, eyni zamanda, ölkə iqtisadiyyatının prioritet inkişaf istiqamətləri üzrə investisiya qoyuluşlarının həcminin artımında öz müsbət nəticələrini göstərir. Ölkəmizdə keçirilən biznes forumlar yerli iş adamlarının tanıdılması, məhsulların xarici bazarlara çıxarılması, işgüzar müqavilələrin imzalanması onların xarici işgüzar əlaqələrinin inkişafı baxımından əhəmiyyətli rol oynayır.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Azərbaycanda həyata keçirilən iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi siyasətinin mühüm istiqamətlərindən olan sənayenin inkişafı yönündə kompleks işlər görülür, istehsal və ixrac potensialının artırılması, sərmayə qoyuluşunun stimullaşdırılması üçün effektiv mexanizmlər tətbiq edilir. Belə mexanizmlərdən biri də investisiya fəaliyyətinin genişləndirilməsi və təşviqi məqsədilə tətbiq edilən investisiya təşviqi sənədidir. İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən verilən investisiya təşviqi sənədi sənaye, kənd təsərrüfatı və turizm sahələrində məşğul olan hüquqi şəxs və fərdi sahibkarlara vergi və gömrük güzəştlərindən yararlanmaq imkanı yaradır. Belə ki, investisiya təşviqi sənədini almış fərdi sahibkar 7 il müddətinə gəlirin 50 faizi, hüquqi şəxslər üzrə isə mənfəətin 50 faizi üzrə vergidən, həmçinin torpaq və əmlak vergisindən azad edilirlər. Təsdiqedici sənəd isə investisiya təşviqi sənədini almış hüquqi şəxslərə və fərdi sahibkarlara texnikanın, texnoloji avadanlıqların və qurğuların idxalı zamanı vergi və gömrük güzəştləri əldə etmək üçün əsas yaradır. İnvestisiya təşviqi sənədini almış hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar təsdiqedici sənəd əsasında texnikanın, texnoloji avadanlıqların və qurğuların idxalına görə 7 il müddətinə ƏDV-dən və gömrük rüsumundan tam azad olunurlar.
2022-ci ilin martın 1-dək 445 sahibkarlıq subyektinə 533 investisiya təşviqi sənədi təqdim edilib. İnvestisiya təşviqi sənədi verilmiş layihələrin reallaşması nəticəsində yerli istehsala 4,8 milyard manatdan artıq investisiyanın yatırılacağı, 35,8 mindən çox yeni iş yerinin açılacağı nəzərdə tutulur. Təşviq edilmiş layihələrin 14 faizi Bakı şəhəri və ətraf qəsəbələrin, 86 faizi isə regionların payına düşür. Təqdim edilmiş investisiya təşviqi sənədlərinin 60,6 faizi sənaye, 37,2 faizi kənd təsərrüfatı, 1,1 faizi logistika, 1,1 faizi isə turizm sahələrində icra olunacaq layihələri əhatə edir. Həmçinin ötən dövr ərzində investisiya təşviqi sənədini almış hüquqi şəxslərə və fərdi sahibkarlara layihə çərçivəsində texnikanın, texnoloji avadanlıqların və qurğuların idxalı üçün 4601 təsdiqedici sənəd verilib. Eyni zamanda, 2022-ci ilin I rübü ərzində 10 sahibkarlıq subyektinə 10 investisiya təşviqi sənədi təqdim edilib. İnvestisiya təşviqi sənədi təqdim olunmuş layihələrin reallaşması nəticəsində yerli istehsala 58,4 milyon manat investisiyanın yatırılması və 588 yeni iş yerinin açılması planlaşdırılır. Eyni zamanda, qeyd olunan dövr ərzində investisiya təşviqi sənədini almış hüquqi şəxslərə və fərdi sahibkarlara layihə çərçivəsində texnikanın, texnoloji avadanlıqların və qurğuların idxalı üçün 151 təsdiqedici sənəd verilib.
Hazırda ixracın stimullaşdırılması məqsədilə həyata keçirilən tədbirlərdən biri də Beynəlxalq sərgi və yarmarkaların işində yaxından iştirakıdır. Beynəlxalq sərgi və yarmarkalarda vahid ölkə stendi ilə iştirak yerli qeyri-neft məhsullarının “Made in Azerbaijan” adı altında tanıdılması və təşviq edilməsi məqsədilə təşkil olunan dəstək tədbiridir. İndiyədək Azərbaycan şirkətlərinin xarici ölkələrə 33 ixrac missiyası təşkil olunub. İqtisadiyyat Nazirliyinin dəstəyi, Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO) təşkilatçılığı ilə cari ilin ilk ixrac missiyası Çin Xalq Respublikasının paytaxtı Pekinə təşkil edilib.
Qeyd edək ki, son dövrlər Azərbaycanın qeyri-neft ÜDM-nin istehsalında, həmçinin qeyri-neft məhsullarının ixracında yüksək müsbət dinamika müşahidə olunur. Belə ki, cari ilin ilk ayında ölkəmizin qeyri-neft ÜDM-i 8,8 faiz, yanvar-fevral aylarında 10,1 faiz, ilin birinci rübündə 10,3 faiz, yanvar-apreldə 11,4 faiz, yanvar-mayda 11 faiz, ilin ilk yarısında isə 9,6 faiz artıb. Qeyri-neft məhsullarının ixracı bu ilin yanvarında illik ifadədə 59 faiz artaraq 232,2 milyon ABŞ dollarına, yanvar-fevralda 39,4 faiz artaraq 461,8 milyon dollara, yanvar-martda 45 faiz artaraq 727,2 milyon dollara, yanvar-apreldə 38,5 faiz artaraq 965,5 milyon dollara, yanvar-mayda 30,9 faiz artaraq 1 milyard 188,1 milyon dollara, cari ilin ilk yarısında isə 25,4 faiz artaraq 1 milyard 457,62 milyon dollara çatıb. 2026-cı ildə Azərbaycanın qeyri-neft ixracının iki dəfə artırılması planlaşdırılır. Belə ki, ölkədə Milli İxrac Strategiyası hazırlanıb, bu sənəd 20-dək hədəf bazarını və 120 çeşid ixrac məhsulunu müəyyən edir. Strategiyaya əsasən, Azərbaycanın qeyri-neft ixracının 2026-cı ildə 2021-ci illə müqayisədə 85 faiz artırılaraq 5 milyard dollaradək çatdırılması planlaşdırılır.