Dekabrin 17-də Milli Elmlər Akademiyasının Botanika İnstitutunda “Müsabiqəli Qrantlar Sistemi və Aqrar Elmin İslahatı Proqramının həyata keçirilməsi: əsas nəticələr, problemlər, perspektivlər və növbəti mərhələ üçün üstün istiqamətlərin müəyyənləşdirilməsi” mövzusunda ikigünlük milli seminar öz işinə başlamışdır. Seminarda müvafiq nazirlik, komitə və şirkətlərin, MEA-nın və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin əlaqədar elmi tədqiqat institutlarının rəhbərləri, alimlər, fermerlər, qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri iştirak edirlər. 

Seminarı Kənd Təsərrüfatında Özəl Bölmənin İnkişafına Yardım Agentliyinin rəhbəri Vaqif Hüseynov açmış, Proqramın Tətbiqi üzrə Kənd Təsərrüfatı Tədqiqatları Şurası katibliyinin rəhbəri Məmmədzadə Nəbiyev hesabat məruzəsi ilə çıxış etmişdir. Qeyd edilmişdir ki, Proqram Azərbaycan hökuməti ilə Beynəlxalq İnkişaf Assosiasiyası arasında bağlanmış “İnkişaf və kredit haqqında” sazişə əsasən, uğurla həyata keçirilən kənd təsərrüfatının inkişafı və kreditləşdirilməsi layihəsinin tərkib hissələrindən biridir. Bu Proqram akademik Cəlal Əliyevin gərgin səyləri, xarici həmkarları ilə çoxsaylı görüşləri nəticəsində layihənin tərkibinə daxil edilmişdir. İlk dəfədir ki, həmin Proqram vasitəsilə Azərbaycanın aqrar elminə sərmayə qoyulur.

Dünya Bankının və Azərbaycan hökumətinin maliyyələşdirdiyi Proqramın həyata keçirilməsinə akademik Cəlal Əliyevin sədr olduğu Kənd Təsərrüfatı Tədqiqatları Şurası rəhbərlik edir. Bu günədək Proqram çərçivəsində Dünya Bankı tərəfindən 22 layihə təsdiq olunmuş və 611 min ABŞ dolları məbləğində qrant müqaviləsi bağlanmışdır.

Həmin layihələr 24 rayonu, 50-dən çox kəndi və 227 hektardan artıq əkin sahəsi olan 70-ə yaxın fermer təsərrüfatını əhatə edir. Buğda, kartof, qarğıdalı və pambıq layihələri üzrə ilk uğurlu nəticələr əldə edilmiş, əvvəlki illərə nisbətən hər hektardan 2-2,5 dəfə çox məhsul götürülmüşdür.

Müzakirələrdə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Aqrar Elm Mərkəzinin baş direktoru Əsəd Musayev, Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı “Araz” Elm İstehsalat Birliyinin rəhbəri Hacı Sərdar Nəcibov, Baytarlıq İnstitutunun şöbə müdiri, akademik Yaqub Hacıyev, Bərdə rayonunun Mirzalıbəyli kəndindəki “Yellicə” fermer təsərrüfatının rəhbəri Əhməd İbrahimov, Ağcabədi rayonunun Təzəkənd kəndindəki “Elit” toxumçuluq təsərrüfatının rəhbəri Cümşüd Şıxəliyev, Buğda və Qarğıdalının Seleksiyası üzrə Beynəlxalq Elm Mərkəzinin nümayəndəsi doktor Aleksey Morqunov çıxış etmişlər.

Milli Məclisin deputatı, akademik Cəlal Əliyevin çıxışı, tövsiyə, irad və təklifləri seminar iştirakçıları tərəfindən maraqla qarşılanmışdır. Akademik Cəlal Əliyev demişdir ki, beynəlxalq qurumların, elmi mərkəzlərin ölkəmizin aqrar bölməsinə diqqət və qayğısı artıq öz bəhrəsini verir. Qrant layihələrinin tətbiqinin birinci mərhələsi sübut edir ki, ölkəmizin taxıl və digər kənd təsərrüfatı məhsullarının yetişdirilməsində böyük potensialı vardır. Qazandığımız nailiyyətlər dünya ərzaq proqramına töhfədir. Yeni sortlar yetişdirilməsi, texnika və texnologiyalar tətbiq edilməsi yolu ilə bu töhfələrin sanbalını daha da artırmalıyıq. Taxılçı fermerlər əkdikləri sortların adını çəkdilər, məhsuldarlıqla bağlı yüksək rəqəmlər gətirdilər. Elm bir yerdə dayanmır. Az məhsuldar sortların yüksək məhsul verənlərlə əvəzlənməsi prosesi fasiləsiz getməli, fundamental tədqiqatlar davam etdirilməlidir. Bu gün dünənkindən yaxşı sort yaratmalıyıq. Bu isə elmin təsərrüfatla sıx əlaqəsi nəticəsində mümkündür. Fermerlərin hər bir təklifi nəzərə alınmalıdır. Son illər toxumçuluq-təcrübə stansiyaları fermerlərlə sıx əlaqədə işləyir. Kənardan gətirilən bütün sortlar sınaqdan çıxarılıb rayonlaşdırıldıqdan sonra əkilməlidir. Qrantların əhatə dairəsi genişləndirilməli, bu iş başqa sahələrə də tətbiq olunmalıdır.

Cəlal Əliyev daha sonra bildirmişdir ki, bu il 2 milyon tondan çox, başqa sözlə 8 milyonluq əhalinin hər nəfərinə 200 kiloqram taxıl istehsal edilmişdir. Taxılçılıqda qazanılıan nailiyyətlər respublikada həyata keçirilən uğurlu aqrar islahatın nəticəsidir. Digər sahələrdə də irəliləyiş vardır. Məsələn, bu il 700 min ton kartof yığılmışdır. Amma çalışmalıyıq ki, respublikada faraş kartof da becərilsin. Azərbaycana tezyetişən pambıq sortları lazımdır. Çünki bizdə vegetasiya dövrü məhduddur. Azərbaycandakı kimi dadlı meyvələr heç yerdə yoxdur. Elm bu sahəyə də diqqət yetirməlidir. Heyvandarlıqla, arıçılıqla məşğul olan fermerlərimiz də qrant layihələrində iştirak etməlidirlər. O ki qaldı bazar probleminə, Rusiya bizim kənd təsərrüfatı məhsulları üçün ən yaxşı bazardır.

Akademik şoran torpaqların əkinə yaralı hala salınması, arpa, qarğıdalı kimi dənli bitkilərin seleksiyasi ilə bağlı işlərin aparılması zəruriliyini də diqqətə çatdırdı, bunlarla bağlı qrant proqramlarının işlənib hazırlanmasını tövsiyə etdi.

Seminarda layihələrin həyata keçirilmə strategiyası, prioritetlərə yenidən baxış, habelə növbəti mərhələ üçün əsas istiqamətlərə dair təkliflər hazırlayan işçi qruplar yaradılmışdır.

Bu gün seminar işçi qrupların iclaslarında öz işini davam etdirmişdir.