Bakı, 7 dekabr, AZƏRTAC

Bu gün Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının (ICAO) yaradılmasının 75 illiyi tamam olur. Təşkilatın yaradıldığı gün – dekabrın 7-si həm də dünyada Beynəlxalq Mülki Aviasiya Günü kimi qeyd olunur. Belə ki, 1994-cü ildə Beynəlxalq Mülki Aviasiya Konvensiyasının imzalanmasının 50 illiyi ilə əlaqədar olaraq 1996-cı il dekabrın 6-da BMT Baş Assambleyası tərəfindən dekabrın 7-si Beynəlxalq Mülki Aviasiya Günü elan olunub.

AZƏRTAC BMT-nin saytına istinadla xəbər verir ki, ICAO-nun təsis olunmasından sonra formalaşan beynəlxalq mülki aviasiya şəbəkəsi ildə 4 milyard sərnişin daşıyır. Bu təşkilat Çikaqo Konvensiyasına müvafiq olaraq BMT-nin dayanıqlı inkişaf Hədəflərinə də layiqli töhfə verir. Beynəlxalq Mülki Aviasiya Günündə ICAO-nun Şurası növbəti dörd ildə görüləcək işlərin proqramını müəyyən edir.

Hazırda qlobal hava daşımaları üzrə 65,5 milyon insan işlə təmin edilib və qlobal iqtisadiyyata 2,7 trilyon dollar məbləğində gəlir gətirilir. Bu sənayedə bilavasitə çalışan 10 milyon kişi və qadın gündəlik 120 min uçuş həyata keçirir və 12 milyon sərnişin daşıyır. Yükdaşımaların həcminin artması və turizm axını qlobal iqtisadi fəaliyyətin 3,5 faizini təşkil edir.

Ölkəmizdə də mülki aviasiyanın inkişafı sahəsində böyük uğurlar qazanılıb. Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 2006-cı il 29 dekabr tarixli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mülki Aviasiya Administrasiyası yaradılıb. Respublikamızda Mülki Aviasiya Günü iyunun 2-də qeyd olunur. Bayramın məhz iyunun 2-də keçirilməsi isə Azərbaycanda ilk aviasiya qrupunun həmin gün yaradılması ilə əlaqədardır.

Azərbaycanda ilk mülki hava reysi 1921-ci ildə poçt-sərnişin təyyarəsində həyata keçirilib. Lakin hələ 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yarandığı gündən başlayaraq aviasiya sahəsində bir sıra işlər görülüb. Azərbaycan mülki aviasiyasında ilk dəfə 1923-cü il avqustun 8-də “Yunkers” təyyarəsi ilə sərnişin daşımaları həyata keçirilib, 1931-ci ildə Binə qəsəbəsinin yaxınlığında birinci hava limanının tikintisinə başlanılıb və bu obyekt iki ildən sonra istifadəyə verilib.

Ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan SSR-ə rəhbərliyi dövründə respublikada mülki aviasiyanın inkişafı sahəsində böyük işlər görülüb. Həmin illərdə 11 rayonda, həmçinin Naxçıvanda, Gəncədə, Lənkəranda və Dağlıq Qarabağda YAK-40 reaktiv təyyarələrinin qəbul edilməsi üçün süni örtüklü uçuş-enmə zolaqları istifadəyə verilib.

Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1970-80-ci illərdə mülki aviasiyamızda TU -134, TU-154, YAK -40 reaktiv təyyarələri və Mİ-2, Mİ-6 vertolyotları sərnişinlərin istifadəsinə verilib.

Azərbaycanın öz müstəqilliyini əldə etməsindən sonra, 1992-ci ildə Azərbaycan Hava Yolları Dövlət Konserni yaradılıb. Ümummilli lider Heydər Əliyevin yenidən Azərbaycanda siyasi hakimiyyətə qayıdışı ilə mülki aviasiyamızın tarixində yeni era başlanıb. 1994-cü ildə Mülki Aviasiya Mərkəzinin bazasında Milli Aviasiya Akademiyası yaradılıb. Bu gün akademiyada peşəkar kadrlar - təyyarəçilər, aviasiya mühəndisləri, uçuşların təminatı üzrə mütəxəssislər hazırlanır.

1999-cu ildə ulu öndər Heydər Əliyevin iştirakı ilə Bakı Beynəlxalq Hava Limanının istifadəyə verilməsi Azərbaycan mülki aviasiyası tarixində əlamətdar hadisə olub. Sonrakı illərdə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə mülki aviasiyanın infrastrukturunun yenidən qurulması istiqamətində ciddi layihələr həyata keçirilib. Bakı aeroportunda uçuş-enmə zolaqları və yönəldici yollar yenidən qurulub, uçuşları idarəetmə sistemləri müasirləşdirilib, radionaviqasiya və meteoavadanlıq yenilənib, digər silsilə tədbirlər reallaşdırılıb.

Bununla paralel olaraq, ölkənin regionlarında da mülki aviasiya intensiv inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. 2004-cü ildə beynəlxalq standartlara cavab verən Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı işə düşüb. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı çərçivəsində 2006-2008-ci illərdə bir-birinin ardınca Gəncədə, Zaqatalada və Lənkəranda hava limanları istismara verilib. Daha sonra Qəbələdə və Yevlaxda hava limanları inşa olunub.

Azərbaycanın dünyanın inkişaf etmiş ölkələri sırasında layiqli mövqe tutmasını başlıca prioritetlərdən biri kimi qarşıya məqsəd qoyan Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi sürətli sosial-iqtisadi inkişaf proqramları mülki aviasiyanın yüksəlişində də mühüm rol oynayıb. Son illərdə ölkəmizdə mülki aviasiyanın inkişafı istiqamətində görülən tədbirlərdən biri də Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda yeni aerovağzal kompleksinin istifadəyə verilməsidir. 2011-ci il martın 17-də Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə təməli qoyulan və 2014-cü il aprelin 23-də istifadəyə verilən bu möhtəşəm kompleks ötən il mayın 7-də hava limanlarının auditi sahəsində ən nüfuzlu "Skytrax World Airport Awards" təşkilatının ən yüksək “5 Ulduz” statusuna layiq görülüb.